Cảnh giác với những cuộc gọi lừa đảo

Công an xã Tam Anh (TP Đà Nẵng) kịp thời phát hiện và ngăn chặn thành công một vụ lừa đảo trực tuyến, ngày 20/11. Ảnh: CAĐN

Những cuộc gọi lạ

Chị Trần Phương Anh - làm việc tại tòa nhà Harec Building (phố Láng Hạ, TP Hà Nội) cho biết, trung bình mỗi ngày chị nhận khoảng 3 cuộc gọi từ các số lạ. Người gọi tự xưng là nhân viên công ty chứng khoán, du lịch hoặc mỹ phẩm, giới thiệu chị là “khách hàng thân thiết” được chọn tham gia trải nghiệm dịch vụ miễn phí. Điều kiện kèm theo là mang căn cước công dân đến một địa điểm nhất định để nhận voucher ưu đãi. “Tôi chưa từng đầu tư chứng khoán, cũng rất ít khi đi spa nên biết ngay đây là chiêu trò lừa đảo” - chị Phương Anh nói.

Tương tự, khi đang làm việc tại cơ quan, chị Thu Hằng (chủ thuê bao 0976...) nhận cuộc gọi từ số 0911253046. Chị vừa nhấc máy được vài giây, chưa kịp nghe nội dung thì đầu dây bên kia đã cúp máy. Chỉ ít giây sau, một cuộc gọi khác từ số 0911483102 tiếp tục gọi đến.

“Lần này đầu dây bên kia là một giọng nữ nói nhanh, hơi ngọng, hỏi tôi có phải là mẹ của một học sinh đang học tại trường tiểu học D. không và yêu cầu mang giấy tờ của con ra phường để làm thủ tục hành chính. Nhận thấy nhiều dấu hiệu bất thường, tôi hỏi lại “thủ tục gì?” thì họ lập tức cúp máy” - chị Hằng kể.

Theo chị Hằng, khoảng một tuần trở lại đây, ngày nào chị cũng nhận được các cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo với nhiều nội dung khác nhau, từ yêu cầu làm giấy tờ cho con, chỉnh sửa hồ sơ nhà đất đến thông báo xử phạt vi phạm giao thông...

“Do đã được cảnh báo nhiều nên tôi không mắc bẫy. Các cuộc gọi này thường có đặc điểm là đường truyền nhiễu, nhiều tạp âm, người nói lúng túng, thiếu tự tin. Dù vậy, chúng vẫn gây phiền nhiễu và không loại trừ khả năng có người nhẹ dạ bị lừa” - chị Hằng nói.

Không chỉ là các cuộc gọi hiện số, các đối tượng lừa đảo còn sử dụng cuộc gọi định danh để hiển thị tên người gọi (Caller ID) để lừa nhiều người tiêu dùng. Nhiều người bất ngờ với cuộc gọi từ những cái tên khá lạ nhưng do cảm giác "chính thống" hoặc "quen thuộc", chẳng hạn như: “ehuyentrang”, “emminhnguyet”, “ct luatqtvn”, “cskh nganhang”, “hotrovayvon”... nên lại nghe máy.

Thực chất, đây không phải là cuộc gọi từ cá nhân hay tổ chức thật mà là các cuộc gọi giả mạo do kẻ gian thực hiện, sử dụng một công nghệ tinh vi được gọi là Caller ID Spoofing (công nghệ hiển thị tên giả). Công nghệ này cho phép các đối tượng xấu tùy chỉnh và thay đổi thông tin hiển thị trên màn hình điện thoại người nhận, khiến nạn nhân dễ dàng nhầm tưởng đó là người quen, nhân viên cơ quan nhà nước, tổ chức tài chính, ngân hàng, bưu điện, hoặc công ty luật uy tín...

Tuyệt đối không làm theo yêu cầu

Theo thống kê của Bộ Công an, trong năm 2024 đã phát hiện hơn 6.000 vụ việc lừa đảo, tổng số thiệt hại lên tới hơn 12.000 tỷ đồng. Một báo cáo gần đây cũng cho thấy 70% người dân từng tiếp xúc với ít nhất 1 cuộc gọi hay tin nhắn lừa đảo mỗi tháng.

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao cho biết, hiện có 7 hình thức lừa đảo phổ biến nhất gồm: Lừa đảo mạo danh cơ sở giáo dục; Lừa đảo thu hồi vốn treo; Lừa đảo thanh toán dịch vụ; Lừa đảo mua bán và du lịch trực tuyến; Lừa đảo mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án; Lừa đảo tình cảm trục lợi tài chính; Lừa đảo đầu tư trên nền tảng giả mạo.

Ông Ngô Minh Hiếu - chuyên gia an ninh mạng, Giám đốc dự án chống lừa đảo, cho biết, hình thức lừa đảo trực tuyến thông qua cuộc gọi rác không ngừng tăng mạnh. Các đối tượng xấu không chỉ thực hiện các cuộc gọi nhá máy, tin nhắn mời chào, quảng cáo giả mà còn sử dụng hình thức giả danh cơ quan nhà nước, ngân hàng, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền để chiếm đoạt tài sản.

Hậu quả từ những chiêu trò trên không chỉ gây mất tiền bạc mà còn làm giảm lòng tin của người dùng vào các cuộc gọi hay thông báo từ số lạ. Người dân cần hết sức cảnh giác.

Trước tình trạng cuộc gọi lừa đảo gia tăng, các chuyên gia an ninh mạng cũng khuyến cáo người dùng cần thận trọng với các cuộc gọi từ số lạ. Khi có cuộc gọi với nội dung giật gân thông báo tình trạng bất thường của bản thân hay con cái, người thân, cần bình tĩnh kiểm tra lại thông tin từ các nguồn khác nhau.

Người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân như mã OTP, mật khẩu ngân hàng điện tử, thông tin căn cước công dân hoặc bất kỳ thông tin nhạy cảm nào qua điện thoại, ngay cả khi người gọi tự xưng là công an, ngân hàng hay cơ quan thuế.

Đồng thời, không làm theo yêu cầu chuyển tiền hoặc tải ứng dụng lạ, vì các cơ quan nhà nước (công an, tòa án, thuế) hoặc ngân hàng không làm việc, yêu cầu chuyển tiền hoặc hướng dẫn cài đặt ứng dụng qua điện thoại.

H.Hương