Cảnh giác chiêu trò lừa đảo 'đổ thạch' online

“Đổ thạch” được hiểu là việc bóc tách, xử lý các viên đá thô được bao quanh bởi lớp sa kết (lớp khoáng vật bám bên ngoài viên đá quý) để có được những tinh thể đá quý thành phẩm.

Nhiều người “sập bẫy” trò lừa đảo “đổ thạch” online

Mới đây, Công an Hà Nội đã tiếp nhận trình báo của 1 phụ nữ trú tại Long Biên (Hà Nội) về việc bị lừa đảo khi tham gia “đổ thạch” trên mạng xã hội. Theo nạn nhân, quá trình tham gia đã bị các đối tượng lừa mất số tiền khoảng 2,2 tỷ đồng.

Thực tế, đây không phải là trường hợp duy nhất, ngày càng có nhiều người bị thu hút vào trò chơi này. Một số người trở thành “con nghiện” của việc “đổ thạch”, càng lãi thì càng ham, còn càng thua thì lại càng muốn gỡ.

Các Fanpage nhóm đối tượng lập ra để livestream thực hiện hành vi lừa đảo “đổ thạch” online. Ảnh: Công an Lạng Sơn.

Trước đó vào tháng 1/2025, Công an tỉnh Lạng Sơn đã bắt giữ 8 đối tượng, gồm: Hoàng Thị Vĩnh, Hoàng Thị Phòng, Hoàng Văn Du và Hoàng Thị Sen, cùng trú tại tỉnh Yên Bái; Xa Văn Định, trú tại tỉnh Hòa Bình; Nguyễn Văn Long, Hoàng Thị Khuyên, cùng trú tại tỉnh Hà Nam và Linh Văn Đông, trú tỉnh Lạng Sơn về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Hình thức của nhóm đối tượng này là kêu gọi người dân đóng tiền để mua suất “đổ thạch” với lời hứa lợi nhuận cao.

Công an thu giữ tang vật gồm 400 triệu tiền mặt, 300 triệu đồng trong tài khoản; 25 bao đất đá, 10 sim rác, 4 xe mô tô, 27 chiếc điện thoại di động và nhiều tang vật liên quan.

Theo điều tra, từ tháng 10/2024, các đối tượng lập nhiều Fanpage có lượng lớn người theo dõi như “Búa Là Nổ”, “Búa đá tìm ngọc”, “Đá Quý Thu Hương”. Tại đây, các đối tượng tổ chức livestream, quảng bá các cục đất, đá thông thường là chứa đá quý bên trong.

Trong các buổi phát trực tiếp, nhóm tạo tình huống giả rằng người mua trúng đá quý có giá trị cao và sẽ được mua với giá hấp dẫn, đánh vào lòng tham của người xem. Tuy nhiên, thực tế các cục đất, đá đều không chứa đá quý. Sau khi người bị hại chuyển tiền mua, nhóm này tiến hành đập đá, lấy lý do không tìm thấy đá quý để chiếm đoạt số tiền.

Bằng thủ đoạn này, từ cuối năm 2024 cho đến khi bị bắt, nhóm đối tượng trên đã lừa đảo được số tiền trên 900 triệu đồng của nhiều nạn nhân trên cả nước.

Nhận biết dấu hiệu của chiêu trò lừa đảo “đổ thạch”

Theo các chuyên gia về đá quý, các đối tượng lừa đảo qua hình thức “đổ thạch” online thường làm cho người xem bị cuốn hút vào màu sắc của đá. Các hình ảnh đất đá long lanh trong các video livestream trên mạng đa số là thủy tinh chứ không phải là các dòng đá quý. Họ lấy các phôi đất, đá mềm rồi đục lỗ nhét các viên thủy tinh vào. Khi livestream, họ đập vỡ đất đá và cả thủy tinh ra có màu sắc rất đẹp làm cho người xem bị cuốn hút, tin có đá quý và tham gia. Thực tế đá quý không có như thế, “đổ thạch” online chỉ là chiêu trò lừa đảo.

Theo những người thợ đá quý lành nghề, việc dùng đèn để soi chất đá quý bên trong phải dựa trên nhiều yếu tố và kinh nghiệm chứ nhìn qua màn hình livestream thì chỉ như “mò kim đáy bể”. Ảnh minh họa

Anh Trần Hoàng Tùng, một thợ đá quý lành nghề cho biết, “đổ thạch” có thể được xem là một nét văn hóa lâu đời hình thành trong giới làm đá, bản chất của việc làm này là giao lưu kinh nghiệm giữa những người thợ, chia sẻ rủi ro và lợi nhuận khi chặt một viên đá chứ không phải câu chuyện may rủi, đỏ đen như trên mạng xã hội quảng cáo.

“Không ai soi được 100% khả năng lành, sạch của một viên đá quý thô, khi dùng đèn để soi chất đá bên trong phải dựa trên nhiều yếu tố như độ hút đèn, cảm quan về màu sắc, chất rạn nứt, cái thớ, nẹp như thế nào. Vậy nên nếu chỉ nhìn qua màn hình livestream thì chỉ như “mò kim đáy bể”, anh Tùng chia sẻ.

Anh Trương Hữu Sáng, một thợ đá quý lành nghề khác cũng cho biết, những viên đá có giá trị cao thường chủ cửa hàng đá quý tự búa để lấy hàng thành phẩm chứ không đưa lên livestream bán. Đá dùng để “đổ thạch” online thường là spinel. Đá này không hiếm, giá chỉ khoảng 200.000 đồng/kg hoặc từ 1 - 3 triệu đồng/viên.

Để tránh mắc bẫy lừa đảo, người dân cần nâng cao cảnh giác, không tin vào những lời quảng cáo, hứa hẹn về việc làm giàu nhanh chóng từ việc “đổ thạc”. Trước khi tham gia bất kỳ giao dịch trực tuyến nào, cần tìm hiểu kỹ thông tin về người bán, sản phẩm và các điều khoản giao dịch.

Thiên Bảo/VietnamDaily