Canada tăng cường hợp tác thương mại với Việt Nam

Phóng viên Báo ĐTTC trao đổi với ông Shawn Perry Steil, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Canada tại Việt Nam.

PHÓNG VIÊN: - Thưa ông, ASEAN - Canada đang quyết tâm hoàn tất đàm phán Hiệp định thương mại tự do trong năm nay, hiện nay lộ trình được thực hiện như thế nào?

Đại sứ SHAWN PERRY STEIL: - Canada và ASEAN đã nâng cấp lên quan hệ Đối tác chiến lược vào năm 2023. Hai bên cũng đã và đang triển khai Kế hoạch hành động Canada - ASEAN giai đoạn 2021-2025. Hiện nay, ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ tư của Canada. Quả thật để đàm phán và đạt được một hiệp định tự do thương mại nói chung với cả khối ASEAN là tương đối khó khăn, hiện chúng tôi vẫn đang tiếp tục đàm phán.

Nhưng thực ra bên cạnh việc kỳ vọng, Canada cũng đã có các hiệp định thương mại song phương với rất nhiều thành viên của khối ASEAN, trong đó có cả thông qua cơ chế của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

- Vậy thời gian tới, Canada sẽ thực hiện các cam kết cũng như đưa ra những sáng kiến nào để tăng cường hợp tác với ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng?

- Canada đã có những đóng góp đáng kể trên cả 3 trụ cột cộng đồng của ASEAN, đáng chú là bước khởi động lịch sử của các cuộc đàm phán về Hiệp định thương mại tự do Canada - ASEAN, các sáng kiến như chương trình Học bổng Canada - ASEAN, và Trao đổi Giáo dục để Phát triển (SEED) và các nỗ lực hỗ trợ bình đẳng giới, thúc đẩy doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ trong khu vực.

Hay như Canada cũng thành lập một quỹ tín thác Canada - ASEAN mới, với khoản đóng góp ban đầu là 1 triệu CAD. Quỹ này sẽ hỗ trợ các hoạt động thúc đẩy hợp tác giữa Canada và ASEAN, hỗ trợ các mục tiêu chiến lược của Canada trong khu vực. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tăng cường hợp tác trong hỗ trợ doanh nghiệp, chuyển đổi số, an ninh lương thực, y tế, giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực, giao lưu nhân dân, môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, quản lý thiên tai, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển.

- Theo ông, Việt Nam và Canada cần có những giải pháp gì để tận dụng hiệu quả hơn nữa cơ chế của CPTPP, nhất là trong bối cảnh Mỹ đang phát động cuộc chiến thuế quan?

- Hiệp định CPTPP đã giúp hai nước chúng ta có được một nền tảng cơ chế rất tốt trong hợp tác thương mại song phương, cũng như với các đối tác khác trên thế giới. Hiện nay, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu không có gì là có thể đoán trước được, tôi nghĩ rằng cả Việt Nam và Canada cần phải nỗ lực và tái khẳng định các cam kết của chúng ta đối với các định chế thương mại dựa trên luật lệ.

Tôi cho rằng vấn đề thuế quan không phải chỉ là câu chuyện đối với mỗi nước Mỹ đâu, mà ngay cả với Trung Quốc họ cũng đã tính đến. Trong bối cảnh như vậy, thực ra cả Canada và Việt Nam không cần phải “chọn phe”.

Chúng ta có “luật chơi” của mình, đó là phải đảm bảo rằng đối tác với nhau hài lòng thông qua các giao dịch thương mại và hợp tác thương mại, và các bên đều cùng có lợi. Mấu chốt hiện nay là Canada và Việt Nam cần phải gắn kết với nhau, tăng cường hợp tác kinh tế và thương mại hơn nữa khi mà dư địa còn rất nhiều, và dĩ nhiên dựa trên sự phát triển thương mại bền vững là luật lệ.

Canada hiện là một trong 10 quốc gia nhập khẩu nhiều sản phẩm của Việt Nam nhất trên toàn cầu. Thương mại giữa Việt Nam và Canada đã có sự tăng trưởng ấn tượng.

Ngược lại, nhiều loại thực phẩm chất lượng cao của Canada đã được xuất sang Việt Nam, do người tiêu dùng Việt Nam tìm kiếm các loại thực phẩm chất lượng cao, an toàn và bổ dưỡng. Chúng ta cần tiếp tục thúc đẩy và khuyến khích xuất khẩu từ Canada sang Việt Nam và ngược lại để theo kịp sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam.

Đầu tư là một lĩnh vực thế mạnh khác giữa hai nước. Canada là nhà đầu tư lớn thứ 14 ở Việt Nam, nhưng giữ ở mức tương đối ổn định trong một thời gian khá dài. Do đó, tôi cho rằng chúng ta cần có sự đột phá hơn nữa về cơ hội để xây dựng các chuỗi cung ứng, các chuỗi giá trị, không chỉ trao đổi hàng hóa, mà thực sự trở thành những đối tác bình đẳng trong việc cung cấp các sản phẩm công nghệ và dịch vụ khác trên toàn cầu. Chúng ta cần hợp tác chặt chẽ hơn nữa thông qua đầu tư.

- Ngày 25-2 tới đây, Việt Nam sẽ tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN (AFF) lần thứ hai, diễn đàn cũng là sáng kiến của Việt Nam. Ông đánh giá thế nào về ý nghĩa của Diễn đàn cũng như vai trò của Việt Nam trong lộ trình phát triển của ASEAN hiện nay?

- Nhìn lại 3 năm qua kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ Đại sứ tại Việt Nam, tôi thấy Việt Nam luôn sẵn sàng đóng vai trò tích cực hơn, đặc biệt trong ASEAN; và ngày càng thể hiện nhiều hơn trên các diễn đàn đa phương và toàn cầu. Vì vậy, tôi nghĩ vai trò của Việt Nam là tập hợp mọi người, từ đó cố gắng xây dựng sự đồng thuận.

Bản thân tôi nói riêng và Canada nói chung rất vui mừng được hợp tác ngày càng sâu rộng, chặt chẽ hơn với Việt Nam để tiếp tục hiện thực hóa nhiều hơn nữa tham vọng đóng vai trò lãnh đạo trong các vấn đề toàn cầu; bởi có rất nhiều lĩnh vực mà cả Việt Nam và Canada cùng quan tâm.

Nếu chúng ta có thể tìm ra đúng lĩnh vực để hợp tác, thúc đẩy đối thoại, kết nối từ Bắc Mỹ, châu Âu với châu Á, tôi nghĩ rằng chúng ta có thể cùng nhau hợp tác trong rất nhiều vấn đề, cùng nhau làm được rất nhiều việc, không chỉ vì lợi ích chung của hai nước mà còn trong việc thúc đẩy các giá trị chung của khu vực và toàn cầu.

Đối với Diễn đàn Tương lai ASEAN (AFF) 2025, tôi cho rằng đây là cơ hội không chỉ cho các thành viên ASEAN, mà cả các đối tác như Canada, để cùng nhau nghiêm túc nhìn nhận các vấn đề trong tương lai ASEAN có thể phải đối mặt; đồng thời hướng tới giải quyết những vấn đề đó.

Tôi thực sự ấn tượng khi thấy Việt Nam đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc thúc đẩy các cơ chế đối thoại như vậy, cũng như thể hiện vai trò lãnh đạo trong ASEAN.

- Xin cảm ơn ông.

LƯU THỦY (thực hiện)