Cần xác định miễn trừ trách nhiệm với doanh nghiệp, tổ chức được đầu tư

Luật Thủ đô 2024

Ảnh minh họa.

Hoạt động theo mô hình hợp tác giữa Nhà nước và tư nhân

Theo dự thảo Nghị quyết, Quỹ đầu tư mạo hiểm TP Hà Nội là quỹ do UBND TP Hà Nội thành lập và hoạt động theo mô hình hợp tác đầu tư kinh doanh giữa Nhà nước và khu vực tư nhân (hợp đồng hợp tác kinh doanh – BCC). Quỹ được cấp vốn điều lệ từ ngân sách địa phương, được nhận tài trợ, huy động các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật nhằm mục tiêu đầu tư, hỗ trợ các dự án khởi nghiệp có tiềm năng, sáng tạo, ươm tạo công nghệ và chuyển đổi số, áp dụng công nghệ mới trong các lĩnh vực trọng điểm về khoa học và công nghệ của Thủ đô nhằm hỗ trợ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và thương mại hóa sản phẩm khoa học, công nghệ. Quỹ hoạt động theo nguyên tắc thị trường, chấp nhận khả năng rủi ro, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả, chống thất thoát, lãng phí vốn.

Thời gian dự kiến thí điểm thành lập quỹ là 10 năm kể từ ngày cấp thẩm quyền phê duyệt quyết định thành lập; sau 5 năm đầu đánh giá sơ kết quả thực hiện đề án, 10 năm đánh giá tổng kết thí điểm thành lập quỹ trình HĐND TP quyết định tiếp tục hay chấm dứt hoạt động của quỹ.

Cơ cấu tổ chức của quỹ gồm: đại hội nhà đầu tư; hội đồng quản lý quỹ; công ty quản lý quỹ. Quỹ đầu tư mạo hiểm TP do ngân sách TP và tối đa 6 nhà đầu tư tư nhân góp vốn thành lập trên hợp đồng hợp tác đầu tư . Đại hội nhà đầu tư gồm tất cả các nhà đầu tư góp vốn vào Quỹ đầu tư mạo hiểm TP, thực hiện quyền hạn theo quy định của pháp luật và điều lệ quỹ, tương ứng với tỷ lệ vốn góp của từng nhà đầu tư. Đại hội nhà đầu tư, có nhiệm vụ và quyền hạn: thông qua điều lệ của Quỹ đầu tư mạo hiểm TP; quyết định việc góp vốn, thoái vốn của nhà đầu tư tham gia quỹ; thực hiện quyền hạn theo quy định của pháp luật và điều lệ quỹ, tương ứng với tỷ lệ vốn góp của từng nhà đầu tư; đề xuất tăng hoặc giảm vốn điều lệ của quỹ; bầu, giới thiệu thành viên tham gia hội đồng quản lý quỹ; thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của điều lệ quỹ.

Vốn của Quỹ đầu tư mạo hiểm TP được hình thành từ vốn góp từ ngân sách TP Hà Nội và các nhà đầu tư (tối đa 6 nhà đầu tư) theo thỏa thuận tại điều lệ quỹ và hợp đồng hợp tác đầu tư. Các nhà đầu tư được chọn lựa theo các tiêu chí: phần vốn góp từ ngân sách Nhà nước đóng góp vào vốn của Quỹ đầu tư mạo hiểm của TP do HĐND TP quyết định; các nhà đầu tư là tổ chức hoặc cá nhân trong và ngoài nước đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật và điều lệ quỹ; mức vốn góp tối thiểu và cơ chế góp vốn của từng nhà đầu tư được quy định cụ thể trong điều lệ quỹ; quỹ có thể tiếp nhận các khoản tài trợ, viện trợ và các nguồn vốn hợp pháp khác theo quyết định của đại hội nhà đầu tư và phù hợp với quy định của pháp luật; lợi nhuận từ hoạt động đầu tư của quỹ sau khi trừ đi các chi phí quản lý sẽ được tái đầu tư, quay vòng vốn theo quy định của điều lệ quỹ.

Quỹ đầu tư mạo hiểm TP được bố trí vốn điều lệ từ ngân sách TP, vốn góp từ các nhà đầu tư, được nhận tài trợ, huy động các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật. Nguồn vốn điều lệ ban đầu được bố trí từ ngân sách TP là 600 tỷ đồng.

Đánh giá rủi ro cần dựa trên đánh giá hoạt động chuyên môn, công nghệ

Góp ý vào dự thảo Nghị quyết của HĐND TP Hà Nội phê duyệt đề án thí điểm thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm TP Hà Nội (thực hiện Điều 36 Luật Thủ đô 2024), TS Lê Văn Hoạt, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn dân chủ - pháp luật (Ủy ban MTTQ Việt Nam TP) cho rằng, nội dung và hình thức tờ trình dự thảo Nghị quyết cơ bản phù hợp, tuy nhiên, cần điều chỉnh lại tiêu đề và soát xét lại nội dung một số điều này cho đúng.

TS Lê Văn Hoạt cho rằng, trong Điều 4, mục nguyên tắc chung có ghi: "khuyến khích sự tham gia của các tổ chức, DN, quỹ đầu tư trong và ngoài nước cùng đóng góp nguồn lực cho quá trình xây dựng và triển khai hoạt động của Quỹ đầu tư mạo hiểm TP Hà Nội" nhưng Điều 5 khoản 1 địa vị pháp lý là quy định: "Quỹ được thành lập theo hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa UBND TP Hà Nội và không quá 6 nhà đầu tư khác". Việc giới hạn 6 nhà đầu tư tư nhân trái với nguyên tắc đã đề ra ở trên.

Cùng góp ý vào dự thảo, TS Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về kinh tế cho hay, khoản 1, Điều 11 cần xác định miễn trừ trách nhiệm đối với cả DN, tổ chức được đầu tư khi xảy ra rủi ro (như Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã xác định), chứ không chỉ: Hội đồng quản lý quỹ, tổ chức quản lý quỹ mới được miễn trừ trách nhiệm như dự thảo đề cập.

Ngoài ra, trong giám sát và đánh giá độc lập về rủi ro, hiệu quả đầu tư, tác động xã hội và hiệu quả thu hút đầu tư... thì việc giám sát và đánh giá rủi ro là rất quan trọng để xem xét, khẳng định rủi ro đó do khách quan hay chủ quan để thực hiện miễn trừ trách nhiệm. Vì vậy, đánh giá rủi ro cần dựa trên đánh giá hoạt động chuyên môn, công nghệ là cơ bản, trong đó có, xác định hướng nghiên cứu, tuân thủ quy trình công nghệ, năng lực nghiên cứu, các yếu tố khách quan, chủ quan... và để các chuyên gia, nhà khoa học đánh giá. Do đó, đề nghị cần bổ sung vào cơ chế giám sát, đánh giá kết quả đầu tư của quỹ.

PGS.TS Bùi Thị An, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn kinh tế, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội đề nghị cần làm rõ mối quan hệ với luật hiện hành như: Luật Đầu tư, Luật Chứng khoán, Luật Hỗ trợ DN vừa và nhỏ để tránh chồng chéo. Ngoài ra, nên quy định giới hạn tỷ lệ vốn Nhà nước trong quỹ để giữ tính thị trường, ví dụ mức an toàn khoảng 30% giữ vai trò vốn mồi để tạo đầu tư và kéo vốn tư nhân vào nhưng không chi phối hoạt động đầu tư hoặc mức trần tối đa chỉ 49% để giữ quyền quyết định vẫn thuộc về tư nhân, hạn chế hành chính hóa quỹ.

Cùng đó, có cơ chế giám sát vốn ngân sách Nhà nước, nêu rõ tiêu chí và công khai, minh bạch để chọn các dự án và tránh để quỹ trở thành công cụ phục vụ lợi ích nhóm.

TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, Điều 11 dự thảo Nghị quyết cần khung quy định cụ thể để áp dụng miễn trừ dân sự, hành chính, hình sự hoặc diễn đạt lại dự thảo là theo quy định của pháp luật hiện hành. Về giám sát, đánh giá độc lập (Điều 9 dự thảo) nêu, nếu quy định 3 năm một lần thuê là chưa hợp lý mà nên là hằng năm để kịp thời điều chỉnh khi cần thiết.

Xuân Yến