Cần tính toán kỹ lưỡng cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Ảnh minh họa.

Chiều 14/10, Hội đồng thẩm định Nhà nước tổ chức phiên họp thứ hai, thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam. Đây là một bước quan trọng trước khi dự án chính thức trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào kỳ họp tới đây.

TÍNH TOÁN KỸ LƯỠNG, GIẢI PHÁP PHÙ HỢP

Theo dự kiến, Chính phủ sẽ trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào kỳ họp thứ 8 vào cuối tháng 10 tới đây. Vì vậy, công tác thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án phải hoàn thành trong ngày 19/10.

Phát biểu tại phiên họp, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Chủ tịch Hội đồng thẩm định Nhà nước dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam, khẳng định dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam là công trình hạ tầng giao thông đặc biệt quan trọng, có tác động tới cả trăm năm. Chính vì vậy, việc thẩm định phải triển khai thật kỹ lưỡng, thể hiện được tâm, tầm và trí tuệ để có thể kiến nghị, đề xuất các ý kiến chất lượng đối với Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi lên cấp có thẩm quyền.

Chủ tịch Hội đồng thẩm định Nhà nước lưu ý, quá trình thẩm định, cho ý kiến cần bám sát chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương Đảng và Thường trực Chính phủ.

Theo đó, Bộ Chính trị thống nhất chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam với phương án đầu tư toàn tuyến theo hình thức đầu tư công, tốc độ 350 km/h, vận chuyển hành khách là chính, đáp ứng yêu cầu lưỡng dụng phục vụ quốc phòng, an ninh, có thể chở hàng hóa khi cần thiết.

Do đó, việc đầu tư dự án với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, hiện đại, đồng bộ, có tầm nhìn chiến lược… bảo đảm kết nối hiệu quả các hành lang Đông - Tây, các cảng biển, sân bay của đất nước và kết nối với các nước trong khu vực, trước mắt là Trung Quốc, Lào, Campuchia và Đông Nam Á.

Đặc biệt, Chủ tịch Hội đồng thẩm định Nhà nước yêu cầu về hướng tuyến phải bám sát các chỉ đạo của Thường trực Chính phủ. Cụ thể ở đây là hướng tuyến phải thẳng nhất có thể, nhằm giảm chi phí, bảo đảm tốc độ khai thác, tạo ra không gian phát triển mới, tiết kiệm chi phí.

Ngoài ra, đối với các ga phải tính toán, xác định diện tích đủ lớn phù hợp, bảo đảm tầm nhìn chiến lược lâu dài để phát triển đầy đủ dịch vụ, hiện đại, khai thác hiệu quả tối đa nguồn lực đất đai và không gian phát triển mới.

Trên cơ sở các định hướng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định Nhà nước đề nghị Bộ Giao thông Vận tải, tư vấn lập dự án phối hợp chặt chẽ với tư vấn thẩm tra, tổ chuyên gia thẩm định liên ngành tập trung làm rõ, giải trình cụ thể, có sức thuyết phục cao đối với một số vấn đề quan trọng của Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam.

Trong đó cần làm rõ các nội dung như dự báo nhu cầu, phạm vi phục vụ; lựa chọn sơ bộ về công nghệ, kỹ thuật chính và các điều kiện cung cấp vật tư, nguyên liệu, năng lượng, dịch vụ, hạ tầng; tổng mức đầu tư; phương án huy động vốn; các cơ chế chính sách đặc thù…

PHẢI TÍNH ĐÚNG, TÍNH ĐỦ CHI PHÍ XÂY DỰNG

Theo nhận định của tổ tư vấn thẩm định dự án, việc tính toán chi phí đầu tư dự án đang có nhiều điểm cần phải làm rõ. Theo đó, việc đầu tư xây dựng đang thấp trong khi kinh phí đầu tư cho trang thiết bị lại quá cao.

Ngoài ra, về vấn đề thu hồi vốn của dự án, tổ tư vấn thẩm định cho rằng những tính toán trong báo cáo tiền khả thi chưa phản ánh đúng thực tế, cần xem xét và tính toán theo mô hình nghiên cứu phù hợp hơn.

Ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiêm Chủ tịch Hội đồng thẩm định Nhà nước, chỉ đạo cần phải tính đúng, tính đủ chi phí xây dựng, không tô hồng bức tranh tài chính, đặc biệt là trong giai đoạn vận hành khai thác để có cơ chế xử lý hiệu quả dù đây là dự án có hiệu quả kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng rất cao.

Song song đó, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định tiến độ thực hiện dự án đường sắt tốc độ cao trong 10 năm là rất gấp, đặc biệt trong bối cảnh dự án có nhiều công trình có quy mô lớn, phức tạp về công nghệ và chưa từng có tiền lệ.

Vì vậy, Bộ Giao thông Vận tải, tư vấn lập dự án và các đơn vị liên quan phải xác định đầy đủ các yếu tố rủi ro và xây dựng các giải pháp xử lý nhằm đảm bảo tính khả thi về tiến độ theo yêu cầu của Bộ Chính trị và Ban chấp hành Trung ương.

Do thời hạn trình Báo cáo chủ trương đầu tư Dự án lên Quốc hội phải hoàn thành trong ngay ngày 19/10/2024 để kịp xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 8 nên tiến độ thẩm định Dự án cần phải thực hiện rất khẩn trương, phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan liên quan.

Chủ tịch Hội đồng thẩm định Nhà nước đề nghị các thành viên Hội đồng phát huy tinh thần trách nhiệm với đất nước, dân tộc khi góp ý, bỏ phiếu đối với dự thảo Báo cáo kết quả thẩm định. Đồng thời, yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến của các bộ, ngành, Thường trực Chính phủ và ý kiến của Hội đồng thẩm định Nhà nước. Đối với những nội dung không tiếp thu phải giải trình đầy đủ, chặt chẽ để thuyết phục được Hội đồng thẩm định Nhà nước, các cấp có thẩm quyền thông qua.

“Tiến độ thẩm định, trình Báo cáo chủ trương đầu tư Dự án đang rất gấp nhưng không vì thế mà châm chước, bỏ qua yêu cầu về chất lượng thẩm định”, Bộ trưởng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định Nhà nước Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam nhắc nhở.

Huỳnh Dũng