Cần thiết thành lập Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành phiên họp

Bổ sung, mở rộng đối tượng dán nhãn tiết kiệm năng lượng

Theo đó, liên quan đến vấn đề về cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm, Thường trực Ủy ban KH,CN&MT nhận thấy, dự thảo Luật trình Quốc hội đã quy định danh sách cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm do UBND cấp tỉnh xây dựng, ban hành một năm một lần là phù hợp với chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và việc áp dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong hoạt động quản lý. Do vậy, xin giữ nội dung nàynhư dự thảo Luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày báo cáo

Về ý kiến đề nghị bổ sung yêu cầu rà soát đột xuất đối với các cơ sở phát sinh mức tiêu thụ năng lượng lớn bất thường,dự thảo Luật đã có quy định tại khoản 14 Điều 1, sửa đổi, bổ sung Điều 33 Luật SDNLTK&HQ hiện hành.Về ý kiến đề nghị bổ sung quy định về nội dung Bộ Công Thương xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia về tiết kiệm năng lượng, khoản 3 Điều 45 Luật SDNLTK&HQ hiện hành đã quy định trách nhiệm của Bộ Công Thương “Tổ chức hệ thống cơ sở dữ liệu năng lượng quốc gia”. Trong đó, Cơ sở dữ liệu quốc gia về tiết kiệm năng lượng là một hợp phần của Cơ sở dữ liệu năng lượng quốc gia. Do đó, không bổ sung nội dung này vào dự thảo Luật.

Liên quan đến việc mở rộng đối tượng dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng theo thường trực Ủy ban KH,CN&MT, vật liệu xây dựng sử dụng cho các tòa nhà, công trình có ảnh hưởng rất lớn tới hiệu quả sử dụng năng lượng của các công trình.Việc bổ sung quy định dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng trong dự thảo Luật là cơ sở pháp lý để Bộ Xây dựng tổ chức thực hiện các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong ngành xây dựng, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp, mở rộng thị trường theo hướng chuyển dịch xanh. Do đó, việc bổ sung quy định dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng là cần thiết. Tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo Luật đã được rà soát, chỉnh lý các quy định có liên quan, bảo đảm thống nhất, đồng bộ; đồng thời giao Bộ Xây dựng quy định cụ thể nội dung này.

Về ý kiến đề nghị đánh giá tính khả thi việc dán nhãn năng lượng, Thường trực Ủy ban KH,CN&MT cho rằng: Để chuẩn bị thực hiện việc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng đã và đang nghiên cứu, xây dựng đề án, trong đó có nội dung đánh giá tác động, tính khả thi nhưviệc lựa chọn tiêu chuẩn quốc gia hoặc quốc tế phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của nước ta, năng lực tổ chức thử nghiệm, năng lực của doanh nghiệp sản xuất trong nước theo từng thời kỳ và tập trung vào một số đối tượng, chủng loại vật liệu xây dựng.

UBTVQH cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Hoạt động dán nhãn năng lượng vật liệu xây dựng là hoạt động mới nên dự thảo Luật đã xây dựng chính sách nhằm khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thực hiện theo quy định tại khoản 17 Điều 1 dự thảo Luật (Điều 41 dự thảo Luật hợp nhất). Đồng thời, giao Bộ Xây dựng ban hành danh mục và lộ trình áp dụng dán nhãn năng lượng cho sản phẩm là vật liệu xây dựng (khoản 16 Điều 1 dự thảo Luật, khoản 4 Điều 39 dự thảo Luật hợp nhất) cho phù hợp với điều kiện thực tế.

Về Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Theo Thường trực Ủy ban KH,CN&MT, việc quy định thành lập Quỹ thúc đẩy SDNLTK&HQ trong dự thảo Luật là cần thiết nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị.Hiện nay, nhiều nước trên thế giới cũng đã thành lập các Quỹ tiết kiệm năng lượng nhằm hỗ trợ các hoạt động sử dụng năng lượng hiệu quả (như Hoa Kỳ, Đan Mạch, Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và Liên minh Châu Âu).

Hoạt động của Quỹ sẽ thúc đẩy khuyến khích đầu tư và sử dụng các công nghệ, trang thiết bị tiết kiệm năng lượng, góp phần tăng năng suất lao động, đổi mới mô hình tăng trưởng, tiết kiệm năng lượng, bảo đảm an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường.Dự thảo Luật đã quy định một số nội dung chính, mang tính nguyên tắc về mô hình tổ chức Quỹ, nguồn tài chính thành lập Quỹ, hoạt động của Quỹ theo phương thức ủy thác.

Về ý kiến đề nghị tích hợp Quỹ vào một số quỹ hiện hành khác,Thường trực Ủy ban KH,CN&MTthấy rằng,Quỹ nên được thành lập riêng để hỗ trợ các dự án SDNLTK&HQ với đặc thù đòi hỏi nguồn vốn lớn, thời gian thu hồi vốn dài. Quỹ hoạt động theo nguyên tắc bảo đảm bảo toàn vốn với nguồn vốn chủ yếu từ xã hội hóa, trong khi các quỹ khác như Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, QuỹBảo vệ môi trường… sử dụng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước và có hạn mức tín dụng thấp. Do vậy,Ủy ban KH, CN&MT xin giữ nội dung này như dự thảo Luật.

Cần điều chỉnh hành vi sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao, dự thảo luật đã được chỉnh lý nhằm bảo đảm thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành, phù hợp với cam kết quốc tế của Việt Nam về sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, triển khai năng lượng xanh. Các nội dung sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách về năng lượng tái tạo, nâng cao trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong tiết kiệm năng lượng, tăng cường vai trò quản lý nhà nước. Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, bổ sung quy định yêu cầu các địa phương, cơ quan quản lý nhà nước tổ chức các chương trình tuyên truyền sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; khuyến khích sử dụng các chiến dịch truyền thông, nền tảng số và mạng xã hội để nâng cao nhận thức người dân, hướng tới thay đổi hành vi tiêu dùng năng lượng. Ban soạn thảo và các cơ quan liên quan, Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả nhằm khắc phục bất cập sau hơn 15 năm triển khai luật, như cơ chế quản lý còn chồng chéo, chưa tận dụng cơ hội chuyển đổi số… Cần áp dụng mạnh mẽ chuyển đổi số trong sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, cụ thể hóa Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030, Quy hoạch Điện VIII đang triển khai, các định hướng của Đảng về phát triển bền vững, bảo đảm an ninh năng lượng trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Cần tiếp tục rà soát lại dự thảo Luật, không quy định cụ thể, chi tiết những việc thuộc thẩm quyền của Chính phủ, bộ. Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ số trong kiểm toán và giám sát năng lượng; tăng cường cơ chế khuyến khích, ưu đãi thuế quan với lãi suất thấp thay vì chỉ áp dụng biện pháp bắt buộc.

Tiếp tục rà soát các quy định liên quan đến Quỹ, ưu đãi tài chính để bảo đảm phù hợp với Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công, Luật Thuế; ban hành hướng dẫn triển khai chi tiết thông qua nghị định, thông tư để hỗ trợ địa phương và doanh nghiệp; khuyến khích chuyển đổi số như hệ thống giám sát tiêu thụ năng lượng…

Phó Tổng Thư ký VCCI Đậu Anh Tuấn phát biểu thảo luận

Phát biểu thảo luận, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký của Liên đoàn Thương Mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho rằng, hiện nay có nhiều quỹ cho vay để các doanh nghiệp thực hiện các dự án. Ví dụ như quỹ bảo vệ môi trường, Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia… Đặc điểm của các Quỹ này là hoạt động theo nguyên tắc bảo toàn vốn, nên hạn mức cho vay thường bị giới hạn. Trong thời gian tới sẽ có nhiều dự án đáp ứng được tiêu chí cho vay của nhiều quỹ, ví dụ như vừa là dự án bảo vệ môi trường, vừa tiết kiệm năng lượng, với mức đầu tư cao... Vì vậy ông Đậu Anh Tuấn đề nghị Luật Sử dụng Năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cần có cơ chế, hay thậm chí là mở đường việc cho vay hợp vốn giữa các Quỹ. Nếu các dự án đáp ứng được yêu cầu cho vay vốn theo nhiều tiêu chí của các Quỹ khác nhau, thì Luật có quy định để mở đường cho các dự án này trong thời gian tới.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo Bộ Công thương, các cơ quan có liên quan phối hợp với Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu giải trình đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, đặc biệt là ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tại phiên họp để hoàn thiện dự thảo luật trình Quốc hội.

Bùi Lan Anh – Vũ Hiếu – Cao Hoàng