'Cận thần' can gián ông Trump đuổi việc Chủ tịch Fed

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công khai chỉ trích Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell vì không cắt giảm lãi suất, cáo buộc ông này “chơi trò chính trị” và tuyên bố bản thân có quyền sa thải ông Powell “rất nhanh”.

“Nếu tôi muốn ông ta ra đi, ông ta sẽ phải ra khỏi đó rất nhanh. Tôi không hài lòng với ông ta!”, ông Trump nói tại Phòng Bầu dục khi trả lời các câu hỏi của phóng viên trong chuyến thăm của Thủ tướng Ý Giorgia Meloni ngày 17/4, AP cho biết.

Những phát ngôn gay gắt này đã khiến giới tài chính lo ngại về khả năng can thiệp chính trị vào chính sách tiền tệ độc lập – nền tảng của niềm tin thị trường.

Bài viết chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell của Tổng thống Donald Trump trên Truth Social ngày 17/4. Ảnh: Reuters.

Theo Wall Street Journal, ông Trump đã nhiều lần bàn bạc riêng về khả năng sa thải Powell với cựu Thống đốc Fed Kevin Warsh – người được xem là ứng viên thay thế tiềm năng. Tuy nhiên, Warsh được cho là đã khuyên Trump không nên làm vậy, nhấn mạnh nên để Powell hoàn thành nhiệm kỳ đến tháng 5/2026 để tránh làm suy yếu uy tín của Fed.

Trên thực tế, không rõ liệu Tổng thống có đủ thẩm quyền pháp lý để sa thải Chủ tịch Fed hay không. Powell, một cựu nhà đầu tư với tiềm lực tài chính mạnh, từng tuyên bố ông không có ý định rời nhiệm sở sớm và sẵn sàng theo đuổi tranh chấp pháp lý nếu cần.

Một ngày trước khi bị Trump công kích, ông Powell đã có bài phát biểu tại Câu lạc bộ Kinh tế Chicago, trong đó tái khẳng định sự độc lập của Fed. “Tại Washington và trong Quốc hội, sự độc lập của Fed được hiểu và ủng hộ rộng rãi”, ông nói và nhận được tràng pháo tay từ giới doanh nghiệp.

Powell cũng cảnh báo rằng các kế hoạch tăng thuế quan của chính quyền Trump có thể khiến cả lạm phát và thất nghiệp cùng gia tăng, buộc Fed phải thận trọng hơn với các quyết định điều chỉnh lãi suất.

Hiện lãi suất chuẩn của Fed đang được giữ ở mức 4,25-4,5% từ tháng 12 năm ngoái. Chủ tịch Fed New York John Williams nhấn mạnh: “Chúng tôi đang thu thập thêm dữ liệu và theo dõi sát các biến động trong năm nay. Lạm phát sẽ còn cao, tăng trưởng chậm hơn và cần được đánh giá kỹ lưỡng”.

Trước căng thẳng gia tăng, nhiều quan chức trong chính quyền Mỹ cũng lên tiếng cảnh báo. Theo Politico, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã khuyên Nhà Trắng không nên theo đuổi phương án sa thải Powell vì điều đó có thể gây rối loạn thị trường.

Các sàn cá cược chính trị đã điều chỉnh kỳ vọng: nền tảng Kalshi hiện định giá khả năng Powell bị thay thế trước cuối năm ở mức 25% - tăng gấp đôi so với tháng trước.

Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva cũng bày tỏ lo ngại: “Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy yếu vì chiến tranh thuế quan, các ngân hàng trung ương như Fed cần duy trì tính linh hoạt và uy tín - hai yếu tố dễ bị xói mòn nếu bị can thiệp chính trị”.

Trong khi đó, chuyên gia Krishna Guha từ Evercore ISI cảnh báo: “Nếu mối đe dọa đối với sự độc lập của Fed trở thành hiện thực, áp lực lên thị trường sẽ tăng mạnh và nền kinh tế có nguy cơ rơi vào tình trạng đình lạm, với rủi ro lan rộng”.

Tại Mỹ, các nhà kinh tế được Reuters khảo sát đánh giá khả năng suy thoái ở mức 45% trong năm nay, trong khi lạm phát được dự báo tăng, buộc Fed phải giữ lãi suất ở mức cao để kiềm chế.

Phương Linh