Cần sớm khai thác không gian các nhà ga metro số 1

Sau hơn 3 tháng tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên đi vào vận hành thương mại, việc sớm khai thác không gian các nhà ga trở nên cấp thiết trong bối cảnh các không gian nhà ga vẫn còn trống trải, chưa được tận dụng tối đa dù có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế.

Cần có cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini...

Trên thực tế, không gian các nhà ga như ga Bến Thành, ga Ba Son, hay ga Nhà hát Thành phố... vẫn còn khá trống trải và thiếu vắng những tiện ích thiết yếu phục vụ người dân. Lấy ví dụ tại ga Bến Thành, dù có khoảng 5 máy bán nước tự động song vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu của hành khách.

Anh Trần Duy Khánh (TP Thủ Đức) cho biết: "Việc bổ sung các máy bán nước tự động rất tiện lợi, tuy nhiên, với không gian rộng lớn này thì chỉ máy bán nước thôi là chưa đủ, nên bổ sung máy bán thức ăn tự động, thức ăn nhanh như bánh mì, bánh ngọt...để hành khách sử dụng trong khi chờ tàu".

Máy bán nước tự động tại nhà ga Bến Thành.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại ga Ba Son, nơi các lối đi vẫn còn nhiều không gian trống, chưa được khai thác hiệu quả, tạo ra sự lãng phí không cần thiết.

Chị Nguyễn Thị Thu Sương (quận 12) – một hành khách thường xuyên di chuyển qua ga Ba Son – chia sẻ: "Việc gửi xe ở ga này khá khó khăn, bên trong nhà ga cũng thiếu các dịch vụ tiện ích khác. Khu vực xung quanh nhà ga dưới chân cầu Ba Son cũng khá nhếch nhác, chưa được đầu tư xứng tầm dù đây là vị trí đắc địa.

Tôi nghĩ các nhà ga metro số 1 nên được bổ sung thêm nhiều dịch vụ tiện ích khác như quán cà phê, cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini để đáp ứng đủ các nhu cầu của người dân từ nhà đến nơi làm việc, nơi đi học và ngược lại mà không cần phải chuyển hướng lưu thông".

Không gian bên trong ga Ba Son.

Các nhà ga metro không chỉ là điểm dừng chân của hành khách đi tàu mà còn là điểm check-in thu hút giới trẻ. Việc đầu tư phát triển các tiện ích và không gian xung quanh ga không chỉ nâng cao chất lượng dịch vụ mà còn góp phần tạo thêm nguồn thu cho TP.HCM.

Cần quy hoạch khoa học, đồng bộ

TS Võ Kim Cương - nguyên Phó KTS trưởng TP.HCM, nhận định tại Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng, việc tận dụng không gian đô thị còn rời rạc, thiếu sự đồng bộ, manh mún. Đặc biệt việc tận dụng không gian để làm các dịch vụ tiện ích, đơn cử như không gian nhà ga metro số 1 còn chưa triệt để.

Theo quan điểm của ông Cương, không gian các nhà ga tàu metro số 1 cần được quy hoạch một cách khoa học, bài bản, đồng bộ, sao cho đáp ứng đầy đủ các nhu cầu thiết yếu của hành khách sử dụng loại hình giao thông này.

Ông lấy sân bay làm ví dụ điển hình - nơi có một quy hoạch và tổ chức rõ ràng phục vụ hành khách một cách tối ưu. Tuy nhiên, với các nhà ga metro, thách thức là làm sao không chỉ thu hút hành khách đến sử dụng phương tiện này mà còn phải đảm bảo an toàn cho sự vận hành của toàn bộ hệ thống.Đồng thời không thể để sự phát triển này diễn ra một cách manh mún mà phải có tổ chức chặt chẽ.

Không gian bên trong nhà ga Bến Thành.

"Trên thế giới, nhiều quốc gia đã biến nhà ga thành những không gian văn hóa, nơi trưng bày các tác phẩm nghệ thuật, khu vực chờ tàu được chăm chút để mang lại sự thoải mái tối đa cho hành khách, có những ga tàu điện lộng lẫy như cung điện dưới lòng đất. Đây chính là những điều mà Việt Nam, đặc biệt là TP.HCM cần học hỏi và áp dụng" - ông Cương gợi ý.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thời gian chờ tàu tại các ga tàu không quá dài, nên việc quy hoạch không gian không giống như ở sân bay. Hiện nay, nhiều không gian ở sân bay đã trở thành khu thương mại hóa, cần phải hạn chế xu hướng này ở các ga tàu, để giữ lại tính chất phục vụ cộng đồng và đảm bảo chất lượng dịch vụ cho hành khách, thay vì chỉ chạy theo lợi ích, xu hướng ngắn hạn.

Cạnh đó, nên phát triển những ki-ốt phục vụ các nhu cầu thiết yếu của hành khách như thức ăn, nước uống...

Còn KTS Khương Văn Mười - nguyên Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM thì cho rằng trong bối cảnh mạng lưới metro vẫn còn hạn chế, chưa phủ rộng khắp, việc khai thác hiệu quả các không gian bên trong lẫn bên ngoài các nhà ga metro vẫn còn gặp nhiều hạn chế.

TP.HCM đang nghiên cứu việc phát triển không gian của nhà ga metro. Trong bối cảnh đó, ông Mười gợi ý nên tạo ra những dịch vụ công cộng thiết thực. Một ví dụ điển hình là mở các siêu thị mini trong ga, chuyên cung cấp những mặt hàng thiết yếu, thức ăn nhanh để người dân sau một ngày làm việc có thể ghé mua mà không cần phải đi chợ, không cần phải chuyển hướng lưu thông.

"Tuy nhiên, việc bố trí các dịch vụ tiện ích cần phải linh hoạt và phụ thuộc vào vị trí cụ thể của từng nhà ga. Các dịch vụ công cộng cần được thiết kế sao cho hành khách có thể sử dụng một cách thuận tiện, đảm bảo sự liền mạch và tối ưu trong quá trình di chuyển" - ông Mười nói.

Những người làm công tác quy hoạch mạng lưới metro đã nhận thức được tầm quan trọng của việc phát triển các dịch vụ tiện ích xung quanh hệ thống giao thông này. Tuy nhiên, trước mắt TP.HCM cần ưu tiên hoàn thiện và mở rộng mạng lưới metro sao cho phủ sóng rộng khắp. Đồng thời, tập trung vào những tiện ích cơ bản và thiết yếu như bãi đậu xe, khu vực cho thuê xe đạp, nhà vệ sinh.

NHƯ NGỌC