Cân nhắc việc đặt Trung tâm tài chính quốc tế ở hai thành phố khác nhau

Thống nhất cao với việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, các đại biểu Quốc hội cho rằng, đây là bước đi quan trọng để nâng cao vị thế tài chính quốc gia và thúc đẩy phát triển kinh tế. Tuy nhiên, các đại biểu đề xuất cân nhắc việc đặt trung tâm ở hai thành phố khác nhau; dựa trên yếu tố địa lý và định hướng phát triển vùng để lựa chọn địa điểm cũng như tính toán chi phí đầu tư phù hợp.

Cân nhắc việc đặt trung tâm ở hai thành phố khác nhau

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Minh Đức/TTXVN

Thảo luận tại Hội trường, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho rằng, việc thành lập một trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là điều kiện rất cần thiết để giúp Việt Nam có thể "cất cánh" cùng sự phát triển của tài chính quốc tế. Hiện nay, các nhà đầu tư tài chính và chuyên gia tin rằng, với tốc độ phát triển kinh tế và vị trí địa lý thuận lợi, Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng xây dựng một trung tâm tài chính tầm cỡ khu vực, thu hút sự quan tâm của giới đầu tư và tài chính quốc tế.

"Việc lựa chọn Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là hợp lý với điều kiện hiện có. Tuy nhiên, Đà Nẵng cũng là một phương án đáng cân nhắc, góp phần giảm áp lực hạ tầng cho 2 đô thị lớn", đại biểu Nguyễn Quang Huân nêu.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân cho biết, theo các chuyên gia, để xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế, cần đáp ứng 5 điều kiện cốt lõi là hạ tầng đồng bộ (về tài chính, công nghệ, xã hội...); hệ sinh thái tài chính đầy đủ (sàn giao dịch, ngân hàng, quỹ đầu tư, bảo hiểm, công ty fintech, công nghệ cao, trung tâm dữ liệu tài chính, trung tâm lưu trữ big data, trí tuệ nhân tạo, các cơ quan giám sát và dự báo tài chính quốc gia...); khung pháp lý đặc thù (có luật và nghị quyết riêng, cơ chế ưu đãi, sandbox thử nghiệm, chính sách thuế linh hoạt và cơ chế tự do hóa tài khoản vốn...); nguồn nhân lực chất lượng cao (thu hút chuyên gia quốc tế, chuẩn hóa đào tạo theo các chứng chỉ như CFA, ACCA, đồng thời đảm bảo trình độ tiếng Anh chuyên ngành tài chính), phát triển bền vững (tài chính xanh, công trình xanh, ESG, sàn giao dịch tín chỉ carbon...).

Sau khi phân tích 5 yếu tố trên, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng: "Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh có lợi thế về cơ sở hạ tầng hiện có nên có thể triển khai nhanh. Nhưng nếu muốn phát triển đồng bộ và cân bằng vùng miền, Đà Nẵng có thể là lựa chọn chiến lược để hình thành một trung tâm mới từ đầu, theo tiêu chuẩn quốc tế ngay từ khâu quy hoạch".

Theo đại biểu Nguyễn Quang Huân, cần "hết sức cân nhắc" việc đặt trung tâm ở hai thành phố khác nhau bởi sẽ phải đầu tư xây dựng hạ tầng song song ở cả hai nơi, trong khi diện tích và nguồn lực của Việt Nam có giới hạn.

“Trong khi đó, việc chia sẻ hệ sinh thái tài chính giữa hai địa phương cũng không dễ dàng”, đại biểu Nguyễn Quang Huân nêu; đồng thời đề nghị tính toán kỹ về khả năng liên kết với các trung tâm tài chính quốc tế, cân nhắc yếu tố địa lý và định hướng phát triển vùng; từ đó có thể lựa chọn địa điểm cũng như tính toán chi phí đầu tư phù hợp.

“Đây không phải là sân chơi có thể “thử rồi sai”

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Văn Thân (Thái Bình) nhấn mạnh, Nghị quyết này chỉ mang tính chất khung, còn công việc cụ thể và quan trọng hơn sẽ nằm ở vai trò của Chính phủ.

Về việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế, đại biểu Nguyễn Văn Thân cho rằng, đây là "cuộc chơi" dành nhà giàu, người có tiềm lực tài chính mạnh. Vì vậy, yêu cầu đặt ra là hệ sinh thái tài chính phải đồng bộ, cụ thể và rõ ràng. Hạ tầng pháp lý phải minh bạch, đáng tin cậy thì mới thu hút được các chuyên gia. "Đây là một "sân chơi mở", họ có thể đến và cũng có thể rời đi bất cứ lúc nào. Còn chúng ta, phải đầu tư ngay từ đầu. Điều đó đòi hỏi phải hết sức thận trọng", đại biểu Nguyễn Văn Thân nói.

Bày tỏ băn khoăn về việc lập trung tâm tài chính tại 2 thành phố trong bối cảnh điều kiện hạ tầng, nguồn nhân lực và các yếu tố kỹ thuật vẫn còn nhiều hạn chế, đại biểu Nguyễn Văn Thân cho rằng, trên thế giới cũng có rất nhiều trung tâm tài chính ra đời rồi thất bại, do đó, việc đầu tư dàn trải là rất rủi ro. Nên bắt đầu từ một địa điểm, làm thật tốt, nếu thành công, sau đó mở rộng cũng chưa muộn. Còn nếu triển khai mà không có nhà đầu tư tham gia thì hậu quả sẽ rất lớn.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình Nguyễn Văn Thân phát biểu. Ảnh: Minh Đức/TTXVN

“Đây không phải là một sân chơi mà chúng ta có thể “thử rồi sai”. Nếu gọi đây là mô hình thử nghiệm thì sẽ không tạo được lòng tin cho các nhà đầu tư quốc tế. Do đó, trong Nghị quyết, không nên đưa khái niệm “thử nghiệm” vào”, đại biểu Nguyễn Văn Thân đề xuất.

Cần hạ tầng số vững chắc và khả năng phòng thủ an ninh mạng kiên cố

Dẫn chứng mỗi trung tâm tài chính trên thế giới đều có một số thế mạnh riêng như Singapore mạnh về quản lý tài sản, London mạnh về trung tâm giao dịch ngoại hối, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng) cho biết, ngay cả trong một quốc gia như Trung Quốc, nơi có 2 trung tâm tài chính quốc tế nhưng cũng có định hướng khác nhau. Hong Kong là nơi có tự do tài chính rất cao, định hướng quốc tế, mạnh về quản lý tài sản, thị trường vốn quốc tế; Thượng Hải thì mạnh về thị trường nội địa, công nghệ tài chính, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Từ đó, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh kiến nghị xem xét phát triển trung tâm tài chính quốc tế dựa trên các trụ cột ưu thế như trung tâm tài chính kết nối chuyển đổi số và tài chính xanh Đông Nam Á, dịch vụ tài chính hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa SMEs và chuỗi cung ứng toàn cầu và định hướng trở thành bệ phóng cho đổi mới sáng tạo tài chính Fintech Hub.

“Cần chú trọng, có cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển hạ tầng số hiện đại và an ninh mạng. Việc có một hạ tầng số vững chắc và khả năng phòng thủ an ninh mạng kiên cố là 'nền tảng sống còn' cho một trung tâm tài chính hiện đại”, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh nói.

Theo báo cáo của Cục Viễn thông, tính đến cuối năm 2023, tỉ lệ người dùng Internet đã đạt khoảng 78,6% dân số (khoảng 78,6 triệu người), với tốc độ băng thông rộng cố định trung bình đạt trên 100 Mbps. Tuy nhiên, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh cho rằng, so với các trung tâm tài chính hàng đầu khu vực như Singapore (trung bình 286 Mbps) hay Hàn Quốc (trung bình 267 Mbps), Việt Nam vẫn cần tăng cường đầu tư hơn nữa vào hạ tầng cáp quang và mạng 5G để đạt được tốc độ và độ ổn định cần thiết cho các giao dịch tài chính phức tạp và khối lượng lớn.

Theo đại biểu Trịnh Thị Tú Anh, với tiềm năng phát triển Fintech tại Việt Nam, cần xây dựng khung pháp lý "sandbox" cho phép các công ty Fintech thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ mới mà không bị ràng buộc bởi các quy định hiện hành một cách quá cứng nhắc. Một số quốc gia đã triển khai thành công mô hình này như Singapore, Anh.

"Việt Nam đã có những bước đi đầu tiên trong việc xây dựng khung pháp lý thử nghiệm có kiểm soát cho Fintech, nhưng cần đẩy nhanh và mở rộng hơn nữa. Đồng thời, cần nghiên cứu thành lập các quỹ đầu tư mạo hiểm chuyên biệt cho Fintech và các vườn ươm để hỗ trợ các startup từ giai đoạn ý tưởng đến thương mại hóa", đại biểu Trịnh Thị Tú Anh đề xuất.

Diệp Trương (TTXVN)