Cần nghiêm trị việc 'cải lão hoàn đồng' ô tô cũ

Showroom nhận lỗi, chấp nhận hoàn tiền là minh chứng thực tế câu chuyện thiết bị can thiệp công-tơ-mét bị những người kinh doanh thiếu lương tâm lạm dụng.

Tua công-tơ-mét ra đời từ cuối những năm 80, khi thị trường xe máy cũ ở Việt Nam hình thành. Những tay thợ ở các tiệm sửa xe máy bắt đầu dùng chiêu này để "trẻ hóa" những chiếc xe máy đời 81-82 đã qua sử dụng. Cách thức là mở mặt đồng hồ, quay lùi các dãy số.

Chuyện người mua Mercedes-Benz GLC 200 cũ phát hiện bị tua công-tơ-mét, được phía showroom đền 80 triệu làm nóng dư luận tuần qua. Ảnh: NVCC.

Hai chục năm sau, thị trường ô tô hình thành, công nghệ hiển thị công-tơ-mét cũng phát triển và hiển thị bằng số hóa trên màn hình điện tử. Nhưng nhiều người kinh doanh xe cũ vẫn dùng cách can thiệp phần mềm để "cải lão hoàn đồng" cho ô tô cũ, hòng đánh lừa khách hàng.

Hệ quả của kiểu kinh doanh thiếu lương tâm là sự mất lòng tin của khách hàng, dẫn đến sự sụp đổ của những thương hiệu lớn. Thậm chí, từng có chuỗi kinh doanh xe cũ tên tuổi cũng mất hết khách hàng, thương hiệu bao năm gây dựng trở thành con số không.

Việc số ít những người bán xe cũ thiếu lương tâm như trên còn gây ảnh hưởng đến giới kinh doanh xe cũ, những người làm ăn tử tế bị vạ lây vì tai tiếng.

Chứng kiến những câu hỏi kiểu như "chỉ số công-tơ-mét có chuẩn không em, xe này có bị tua công-tơ-mét hay không?" trong các cuộc giao dịch ở chợ xe cũ, có thể cảm nhận rõ sự nghi ngờ luôn thường trực trong đầu người mua xe cũ, trở thành nỗi ám ảnh.

Trên thị trường, những thiết bị can thiệp vào công-tơ-mét có thể đặt mua qua mạng. Đồng thời, các hãng xe chưa chú trọng bảo mật hệ thống đo hành trình cũng là kẽ hở để những người kinh doanh thiếu lương tâm tận dụng khoảng trống này.

Ở Anh, Pháp và Mỹ, người can thiệp vào công-tơ-mét bị phạt tiền rất nặng, thậm chí đi tù. Tại Anh vào tháng 6/2023, chủ một đại lý xe cũ lĩnh án phạt 2 năm tù treo sau khi tua công-tơ-mét của 46 ô tô trong nhiều năm.

Luật của Mỹ cũng nghiêm cấm hành vi quảng cáo, rao bán, lắp đặt, sử dụng thiết bị để tua công-tơ-mét. Người vi phạm có thể bị phạt tiền đến 250.000 USD, mức phạt tù cho hành vi này lên đến 3 năm.

Tại Việt Nam, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, lần đầu tiên có những điều khoản cấm hành vi tua công-tơ-mét.

Cụ thể, luật quy định: Cấm cải tạo trái phép; cố ý can thiệp làm sai lệch chỉ số trên đồng hồ báo quãng đường đã chạy của xe ô tô; cắt, hàn, tẩy xóa, đục sửa, đóng lại trái phép số khung, số động cơ của xe cơ giới, xe máy chuyên dùng".

Nghiêm cấm việc cố ý can thiệp, thay đổi phần mềm điều khiển của xe, động cơ của xe đã được đăng ký với cơ quan quản lý, nhằm mục đích gian lận kết quả kiểm tra, thử nghiệm, kiểm định; thuê, mượn phụ tùng xe cơ giới chỉ để thực hiện việc kiểm định.

Như vậy, hành lang pháp lý đã có, điều quan trọng là cần cụ thể hóa tại các văn bản hướng dẫn luật, nghiêm trị những người kinh doanh thiếu lương tâm, làm sạch môi trường dịch vụ kinh doanh ô tô cũ.

Cao Anh Đức