Cần làm rõ việc thu, chi tài chính tại thôn Mai Xá
Theo phản ánh của một số công dân thôn Mai Xá, xã Song Mai (Kim Động), Trưởng thôn và Phó Trưởng thôn Mai Xá có một số sai phạm, thiếu sót, tùy tiện trong việc thu chi, huy động tài chính xây dựng một số công trình ở thôn. Cụ thể, ông Nguyễn Văn Trong, Trưởng thôn Mai Xá tự ý tăng giá tiền dịch vụ cao hơn so với các thôn khác mà không được sự đồng thuận của dân; tự quyết định xây dựng một số công trình mà không bàn với dân song vẫn 'đè' dân ra thu tiền, không công khai tài chính. Thu tiền chôn cất mai táng của gia đình những người xa quê có người thân qua đời với mức thu từ 10 triệu đến 15 triệu đồng/người, thậm chí có trường hợp chưa có hài cốt đã thu tiền. Thôn không thực hiện kết luận của cơ quan chức năng về việc tháo dỡ một số hạng mục làm ảnh hưởng đến yếu tố gốc cấu thành di tích tại di tích đình làng. Ngoài ra, bà Nguyễn Thị Lạnh, Phó Trưởng thôn có con vi phạm pháp luật song bà này vẫn tham gia Tổ bảo vệ an ninh, trật tự.
Để xác minh, làm rõ sự việc, ngày 3/10/2024, phóng viên Báo Hưng Yên đã làm việc với ông Nguyễn Văn Trong, Trưởng thôn Mai Xá, bà Nguyễn Thị Lạnh, Phó Trưởng thôn Mai Xá. Tại buổi làm việc, ông Trong cho biết: Tất cả các công việc thu, chi, sử dụng các khoản đóng góp, ủng hộ của người dân, chúng tôi đều thực hiện theo nghị quyết của chi bộ thôn, chứ không tự ý, đồng thời bàn bạc công khai việc xây dựng, mức đóng góp, sau đó mới tiến hành thu. Trong đó, việc xây dựng công trình nhà tiếp linh, sau khi chi bộ thôn có chủ trương, thôn đã tổ chức bàn với dân, thống nhất mức đóng góp và thông báo trên loa truyền thanh để dân biết, thực hiện.
Về việc thu tăng tiền các khoản dịch vụ tại địa phương, năm 2021 và năm 2022, mức thu dịch vụ bảo vệ thực vật 2 nghìn đồng/sào/năm; diệt chuột (công và mồi) 5 nghìn đồng/sào/năm; công bảo vệ 2 kg thóc (bằng 11 nghìn đồng/sào/năm). Năm 2023, Chi bộ thôn có nghị quyết cho thu thêm mỗi kg thóc là 2 nghìn đồng. Vì vậy, mức thu của 2 năm 2023 và 2024 như sau: Bảo vệ thực vật 2 nghìn đồng/ sào/năm; diệt chuột (công và mồi) 5 nghìn đồng/sào/năm; công bảo vệ 2 kg thóc (bằng 15 nghìn đồng/sào/năm). Ông Trong cho biết, số tiền thu được đều đã chi trả ngay cho lực lượng trực tiếp làm dịch vụ.
Tại buổi làm việc, Trưởng thôn và Phó Trưởng thôn Mai Xá thừa nhận thôn không thực hiện tháo dỡ bức cửa võng tại di tích đình làng theo kết luận của cơ quan chức năng và cho rằng đình làng là nơi tâm linh nên rất ngại!. Đồng thời thừa nhận có thu tiền của những trường hợp có người thân sống xa quê khi qua đời muốn được chôn cất tại quê nhà. Việc thu tiền là thực hiện theo hương ước của làng, từ trước đến nay vẫn thế, các trưởng thôn trước đều thực hiện như vậy. Trong đó, ngày 24/6/2022, ông Trong viết giấy biên nhận có nhận của ông Đào Ngọc Ngựa nộp tiền theo hương ước của làng cho bà Đào khi qua đời về an táng tại quê hương số tiền 10 triệu đồng.
Về việc Phó Trưởng thôn Mai Xá có con vi phạm pháp luật, bà Lạnh cho biết, bà có con trai nghiện ma túy, phải đi cải tạo. Còn việc bà tham gia Tổ bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là được thực hiện theo quy định, có sự thống nhất cao của cơ quan có thẩm quyền. Bản thân bà là người năng nổ, trách nhiệm với công việc làng, xã.
Ngày 9/10/2024, làm việc với phóng viên, ông Hà Văn Hài, Chủ tịch UBND xã Song Mai cho biết: Thôn Mai Xá và một số thôn trong xã thu tiền của những người con quê hương sống xa quê có nhu cầu chôn cất tại địa phương khi qua đời. Việc này thực hiện theo hương ước của làng, mức thu tùy vào việc hung táng hay cải táng. Các thôn sử dụng tiền thu được vào việc cải tạo, tu bổ nghĩa trang, việc hiếu…Việc thu, chi, sử dụng tài chính đều được các thôn đưa ra bàn bạc công khai, thống nhất trong dân theo Quy chế dân chủ ở cơ sở.
Về việc thu tiền dịch vụ bảo vệ thực vật, diệt chuột, công bảo vệ, mỗi thôn thu mức giá dịch vụ khác nhau. Thôn Mai Xá thu các loại tiền dịch vụ trên để chi trả cho lực lượng đảm nhiệm công việc dịch vụ trực tiếp. Các khoản huy động đóng góp, thu của dân cũng như việc nâng mức giá dịch vụ, thôn không báo cáo UBND xã và UBND xã cũng không hướng dẫn thôn mở sổ sách. Tuy vậy, UBND xã có nhắc nhở, chỉ đạo thôn Mai Xá thực hiện việc huy động đóng góp, thu nộp và sử dụng tài chính đúng quy định… Những vấn đề tồn tại, thiếu sót của thôn Mai Xá, xã sẽ nghiêm túc rút kinh nghiệm trong công tác quản lý để các hoạt động, huy động đóng góp, thu, chi kinh phí ở thôn đúng quy định.
Theo Thông tư số 344/2016/TT-BTC ngày 30/12/2016 của Bộ Tài chính quy định về quản lý ngân sách xã và các hoạt động tài chính khác của xã, phường, thị trấn, quy định các hoạt động tài chính của thôn, bản như sau: Các khoản đóng góp trên nguyên tắc tự nguyện của nhân dân để sử dụng vào các mục đích cụ thể phục vụ cho lợi ích chung của cộng đồng thôn, bản do thôn, bản trực tiếp huy động và không đưa vào ngân sách xã. Việc huy động chỉ được thực hiện sau khi có sự thống nhất, tự nguyện của nhân dân về chủ trương, mức huy động và phải báo cáo UBND xã. UBND xã phải hướng dẫn thôn, bản mở sổ sách ghi chép đầy đủ, cụ thể các khoản thu, chi và công khai với nhân dân kết quả huy động, sử dụng các nguồn tài chính trên. Khoản huy động chỉ được sử dụng cho đúng nội dung công việc cụ thể mà nhân dân đã thống nhất…Bộ phận tài chính, kế toán xã có nhiệm vụ giúp UBND xã hướng dẫn, kiểm tra (khi cần thiết) về tài chính đối với hoạt động tài chính thôn, bản.
Như vậy, có thể thấy, việc thôn Mai Xá huy động các khoản đóng góp của dân và tự ý nâng mức giá dịch vụ nhưng không báo cáo UBND xã Song Mai là không thực hiện đúng theo quy định của Bộ Tài chính.
Về việc bà Nguyễn Thị Lạnh, Phó Trưởng thôn Mai Xá có con trai vi phạm pháp luật song bà Lạnh vẫn tham gia Tổ bảo vệ an ninh, trật tự, Chủ tịch UBND xã Hà Văn Hài cho biết: Việc tuyển chọn, quyết định thành lập Tổ bảo vệ an ninh, trật tự; thành viên Tổ bảo vệ an ninh, trật tự được thực hiện theo đúng quy trình, quy định của Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở. Việc tuyển chọn tổ viên Tổ bảo vệ an ninh, trật tự bảo đảm công khai, dân chủ, đúng quy định của pháp luật; tổ viên Tổ bảo vệ an ninh, trật tự bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, phù hợp với quy định. Bà Lạnh có con vi phạm pháp luật song bản thân bà là người năng nổ, trách nhiệm với công việc và là đại biểu HĐND xã.
Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở quy định rõ tiêu chuẩn, điều kiện tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở đó, trong đó nêu rõ: Có lý lịch rõ ràng; phẩm chất đạo đức tốt; bản thân và gia đình chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước…Như vậy, bà Lạnh có con trai vi phạm pháp luật, nghiện ma túy liệu có bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện quy định tại Luật Lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự tại cơ sở như lời khẳng định của ông Chủ tịch UBND xã?. Mặt khác, trong quá trình bà Lạnh giải quyết, xử lý công việc, thực hiện nhiệm vụ tham gia bảo vệ an ninh, trật tự, hỗ trợ tuyên truyền, giáo dục pháp luật, liệu có bảo đảm hiệu quả công việc và uy tín trước dân?.
Như vậy, có thể thấy phản ánh của một số công dân thôn Mai Xá về những sai phạm, tồn tại, thiếu sót của Trưởng thôn và Phó Trưởng thôn Mai Xá là có cơ sở. Trưởng thôn, phó trưởng thôn không thực hiện đúng quy định trong việc huy động đóng góp của người dân cũng như tự ý nâng giá dịch vụ, không báo cáo UBND xã. Trong khi đó, UBND xã Song Mai buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát, không hướng dẫn thôn mở sổ sách ghi chép đầy đủ, cụ thể các khoản thu, chi, công khai việc sử dụng nguồn tài chính huy động được.
Được biết, Mai Xá là thôn chưa thực hiện được chủ trương bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn. Việc thu, chi các khoản đóng góp của dân, huy động, sử dụng kinh phí và những khúc mắc, bức xúc của một số người dân thôn Mai Xá cần được các cấp có thẩm quyền và các cơ quan chức năng sớm vào cuộc kiểm tra, xác minh làm rõ. Qua đó, chấn chỉnh thiếu sót, khuyết điểm, kiểm điểm trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan và xử lý nghiêm sai phạm.