Cần huy động 7.590 tỷ đồng phát triển cảng biển Bình Định đến năm 2030

Dự thảo quy hoạch cho thấy hệ thống cảng biển Bình Định bao gồm các khu bến trọng điểm: Quy Nhơn - Thị Nại - Đống Đa, Nhơn Hội, Phù Mỹ, cùng các khu neo đậu, khu vực chuyển tải và điểm tránh trú bão.

Tính đến năm 2024, tổng sản lượng hàng hóa qua cảng đạt khoảng 11,93 triệu tấn, trong đó hàng khô chiếm 81%, hàng lỏng 8% và container chiếm 11%. Tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm giai đoạn 2020 - 2024 là khoảng 6%.

Cục Hàng hải và Đường thủy cho biết, thời gian qua, nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác hạ tầng cảng biển tại Bình Định đã phát huy tác dụng, giúp nâng cao năng lực tiếp nhận tàu lớn và gia tăng lượng hàng hóa qua cảng.

Công tác kiểm tra tải trọng, bảo trì cầu cảng, đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy và bảo vệ môi trường được triển khai nghiêm túc. Việc điều phối tàu hợp lý cũng đã góp phần giảm thời gian chờ cầu và xử lý kịp thời sự cố trên tuyến luồng hàng hải.

Tuy nhiên, hệ thống cảng biển Bình Định vẫn đang đối mặt với không ít thách thức. Tuyến luồng hàng hải Quy Nhơn hiện chưa đáp ứng yêu cầu cho tàu có tải trọng 50.000 tấn đầy tải ra vào. Kết nối giao thông còn hạn chế, đặc biệt là thiếu vắng đường sắt và tuyến đường thủy nội địa kết nối trực tiếp đến cảng.

Nguyên nhân chủ yếu được xác định là do nguồn lực đầu tư từ ngân sách nhà nước và khu vực tư nhân còn hạn chế. Một số nhà đầu tư còn thiếu năng lực, chưa chú trọng đổi mới công nghệ, phương thức khai thác, làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của một số bến cảng.

Theo quy hoạch, đến năm 2030, hệ thống cảng biển Bình Định dự kiến tiếp nhận lượng hàng hóa từ 17,65 - 18,75 triệu tấn/năm; hàng container từ 0,32 - 0,37 triệu TEUs; lượng khách du lịch qua cảng từ 150.000 - 200.000 lượt/năm. Cảng sẽ bao gồm 8 bến cảng với tổng số 16 - 18 cầu cảng, chiều dài từ 3.600 - 4.000m.

Tổng diện tích đất sử dụng cho hệ thống cảng đến năm 2030 ước khoảng 178 ha, chưa bao gồm các khu công nghiệp và trung tâm logistics liên quan. Diện tích mặt nước quản lý là 19.404 ha.

Định hướng đến năm 2050, cảng tiếp tục mở rộng với tốc độ tăng trưởng hàng hóa dự kiến đạt 4,5 - 5,5%/năm.

Trước đó, ngày 07/4/2025, UBND tỉnh Bình Định đã gửi văn bản kiến nghị Bộ Xây dựng cập nhật quy hoạch chi tiết vùng đất, vùng nước cảng biển đối với khu bến cảng Phù Mỹ. Theo Quyết định số 140/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 16/01/2025, khu bến Phù Mỹ gồm các bến cảng tại huyện Phù Mỹ và thị xã Hoài Nhơn, nhằm phục vụ cho các khu kinh tế và công nghiệp trọng điểm như năng lượng, luyện kim…

Tuy nhiên, hiện tại quy hoạch chi tiết khu vực này chưa được phê duyệt, gây trở ngại trong việc thu hút đầu tư và triển khai các dự án phát triển hạ tầng cảng biển. UBND tỉnh Bình Định kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét, cập nhật và phê duyệt quy hoạch để tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư tiếp cận và triển khai dự án.

Dự thảo quy hoạch nhấn mạnh định hướng ưu tiên đầu tư vào khu bến Quy Nhơn, đồng thời nâng cấp các hạng mục bảo đảm an toàn hàng hải, như khu neo đậu tránh bão, bến công vụ, và các cơ sở phục vụ quản lý chuyên ngành.

Việc triển khai đồng bộ quy hoạch cảng biển Bình Định giai đoạn 2021 - 2030 sẽ là nền tảng quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế biển, nâng cao năng lực logistics khu vực miền Trung, góp phần hiện thực hóa chiến lược phát triển bền vững hạ tầng giao thông quốc gia.

Hưng Nhật