Cần có hành lang pháp lý để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số nhanh hơn

Trở thành đối tác kinh doanh của các nền tảng số

Theo đó, chuyển đổi số trong báo chí là việc sử dụng các công nghệ số nhằm thay đổi toàn diện hoạt động tòa soạn từ quản trị nhân lực, sản xuất, tối ưu hóa dữ liệu, đến quy trình xuất bản, phân phối nội dung nhằm tạo ra một tòa soạn, tổ hợp báo chí hội tụ đa phương tiện, kết nối thuận tiện với độc giả, đảm bảo vai trò trụ cột trong định hướng thông tin và dư luận xã hội. Chuyển đổi số cũng gắn với phát triển kinh tế số, đa dạng hóa nguồn thu, tăng sức cạnh tranh của cơ quan báo chí với các nền tảng xuyên biên giới…

Để chuyển đổi mô hình doanh thu, các tòa soạn cần nâng cao chất lượng nội dung và giảm chi phi phí vận hành, sản xuất, phân phối. Bên cạnh đó, báo chí truyền thống cần có công cụ giúp hiểu thị hiếu và hành vi của độc giả để cá nhân hóa thông tin. Ngoài ra, các tờ báo cần phải có mô hình quảng cáo hiệu quả, bằng cách ứng dụng công nghệ vào việc quản lý vận hành và sản xuất nội dung, đưa nội dung tiếp cận tới độc giả.

Bộ TT&TT phối hợp với UBND tỉnh Bình Định tổ chức Diễn đàn Kinh tế báo chí năm 2023.

Nhà báo, ThS. Trần Tiến Duẩn - Tổng biên tập Báo điện tử VietnamPlus, Thông tấn xã Việt Nam chia sẻ, chuyển đổi số cũng đã tạo ra những cơ hội mới dành cho các tòa soạn, giúp các cơ quan báo chí đa dạng hóa mô hình kinh doanh. Ông cho biết, trong báo cáo Insights 2021 của WAN-IFRA nhận xét: Chuyển đổi số cũng sẽ đem lại sự đa dạng về nguồn thu, khi nhiều mô hình kinh doanh mới xuất hiện, như kinh doanh dữ liệu, thương mại điện tử, hay trở thành đối tác kinh doanh của các nền tảng số (YouTube, Facebook…)

Các mô hình kinh doanh hiện đại đặc biệt phát triển trong giai đoạn Chuyển đổi số, gắn liền với khái niệm internet định danh (identify internet) hoặc nói cách khác là thu thập dữ liệu người dùng. Các công ty quảng cáo đã đi đầu trong lĩnh vực này, khi áp dụng trí tuệ nhân tạo để phân tệp khách hàng, phân phối quảng cáo đến đúng đối tượng, hoặc phân phối quảng cáo theo ngữ cảnh.

Cho phép cơ quan báo chí hợp tác liên doanh, liên kết để thu hút nguồn lực xã hội đầu tư vào chuyển đổi số

Chia sẻ những kinh nghiệm về chuyển đổi số gắn với tạo nguồn thu ở đơn vị mình, ông Đào Quang Bính – Tổng thư ký tòa soạn của Tạp chí Kinh Tế Việt Nam cho rằng: Bên cạnh những sản phẩm báo chí mới đặc thù, VnEconomy cũng tăng cường nội dung đa phương tiện cho các tác phẩm báo chí. Đồng thời cũng chọn lọc một số nội dung để thực hiện bổ sung các tính năng đa phương tiện và phát hành đồng thời trên nền tảng mạng xã hội như Tiktok, Facebook, Linkedin và Youtube

Bên cạnh việc tập trung phát triển nội dung chuyên sâu, đa nền tảng cho các ấn phẩm và VnEconomy, Tạp chí cũng đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác quản trị tòa soạn. Các công đoạn tiêu tốn nhân lực, thủ công dần được thay thế bằng công nghệ.

Hiện tòa soạn đang áp dụng công nghệ quản trị số. Hầu hết các công tác quản trị như thông báo, chấm công, hội họp với các đại diện vùng miền, họp giao ban chuyên môn, giao đề tài, kiểm soát tiến độ, lưu trữ tài liệu nghiệp vụ... đều được thực hiện online và kết hợp offline.

Các đại biểu tham dự Diễn đàn Kinh tế báo chí năm 2023. Ảnh: Trọng Lợi

Việc sử dụng công nghệ quản trị tòa soạn số đã giảm thiểu chi phí, đồng thời giám sát chặt chẽ hoạt động của từng bộ phận trong tòa soạn, đảm bảo các chỉ đạo xuyên suốt từ Tổng biên tập đến được với từng cá nhân một cách nhanh nhất.

Ở góc nhìn khác, ông Nguyễn Đức Quang, Phó Trưởng ban Tổ chức - Đào tạo (Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, một trong những thế mạnh mà các nền tảng số đang chiếm ưu thế là việc các mạng xã hội xuyên biên giới, với công nghệ hiện đại, tài chính dồi dào và lượng người dùng áp đảo đang chiếm ưu thế trong việc kiểm soát phân phối thông tin trên phân tích dữ liệu người xem và các thuật toán để gợi ý nội dung phù hợp đến từng người sử dụng. Trong khi đó, báo chí truyền thống lại đang gặp nhiều khó khăn về nguồn lực đầu tư để thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ vào sản xuất và phát sóng.

Công nghệ ngày càng phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là công nghệ chuyển đổi số trong việc thông tin, quy trình sản xuất chương trình ngày càng đơn giản và nhanh gọn, thuận tiện hơn. Các thiết bị máy móc để sản xuất chương trình cũng ngày càng tối tân, điều này góp phần vào việc nâng cao chất lượng hình ảnh, âm thanh cũng như hỗ trợ cung cấp thông tin nhanh chóng đến với khán giả.

Ông Nguyễn Đức Quang kiến nghị các cơ quan quản lý nhà nước “cần có hành lang pháp lý để chuyển đổi số, cho phép cơ quan báo chí thúc đẩy xã hội hóa, hợp tác liên doanh, liên kết để thu hút nguồn lực xã hội đầu tư vào chuyển đổi số để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số nhanh hơn và đảm bảo cơ chế tài chính cho cơ quan báo chí”.

Diễn đàn Kinh tế báo chí năm 2023 diễn ra 2 phiên thảo luận, với 11 tham luận được các đại biểu, diễn giả, nhà nghiên cứu trình bày liên quan đến các vấn đề, như: Thực trạng kinh tế báo chí, nguồn thu/hoạt động kinh tế trong các cơ quan báo chí hiện nay; những khó khăn, vướng mắc của các cơ quan báo chí trong việc thực thi chính sách liên quan đến cơ chế tài chính, cơ chế tự chủ; chia sẻ một số mô hình kinh tế báo chí và gợi mở cho hoạt động kinh tế báo chí ở nước ta.

Lê Tâm