Cần cơ chế đặc thù cho liên kết vùng

Sáng 31-12-2024, tại TP. Nha Trang, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Văn phòng Chính phủ và UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị Hội đồng điều phối vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ lần thứ 5. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà và các ông: Nghiêm Xuân Thành - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; Nguyễn Đức Tâm - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì hội nghị. Tham dự hội nghị có ông Nguyễn Tấn Tuân - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh và lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương cùng lãnh đạo 14 tỉnh, thành phố thuộc vùng.

Những kết quả tích cực

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tốc độ tăng GRDP của vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ năm 2024 dự kiến đạt khoảng 7,6%, cao hơn bình quân chung cả nước, xấp xỉ đạt mục tiêu giai đoạn 2021 - 2030 (tăng bình quân 7 - 7,5%/năm), trong đó đứng đầu là tỉnh Thanh Hóa (12,16%), thứ 2 là Khánh Hòa (10,16%). Quy mô kinh tế của vùng (GRDP theo giá hiện hành) ước đạt hơn 1.765 nghìn tỷ đồng, chiếm 15,31% GDP cả nước; đứng thứ 3/6 vùng (sau vùng Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Hồng). Ước thu ngân sách nhà nước trên địa bàn của 14 địa phương trong vùng đạt 237.411 tỷ đồng, vượt 16,7% so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu kết luận hội nghị.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Đức Tâm cho biết, đến nay, Hội đồng điều phối vùng đã định kỳ tổ chức được 4 hội nghị để thảo luận, đề ra giải pháp tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt phát triển của vùng như: Phát triển giao thông kết nối, quy hoạch, cơ chế, chính sách đặc thù phát triển; giải pháp điều phối trong các lĩnh vực thương mại, đô thị, logistics; phát triển nguồn nhân lực… Thông qua Hội đồng điều phối vùng, các bộ và địa phương được thảo luận và thông qua các nội dung quy hoạch vùng nhằm tận dụng tối đa lợi thế cạnh tranh, giảm xung đột, mâu thuẫn lợi ích; nâng cao tính chủ động trong thực hiện hoạt động liên kết vùng. Vùng cũng đã ưu tiên nguồn lực thực hiện các dự án giao thông trọng điểm kết nối vùng; phát triển hạ tầng năng lượng; mở rộng hoạt động đào tạo nhân lực, ưu tiên lĩnh vực công nghệ công nghiệp bán dẫn; thúc đẩy du lịch; rà soát cơ chế, chính sách đặc thù 5 tỉnh, thành phố (Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa) và kiến nghị một số chính sách chung cho toàn vùng.

Bí thư Tỉnh ủy Nghiêm Xuân Thành điều hành hội nghị.

Xác định động lực mới

Tại phiên họp, lãnh đạo các địa phương, bộ, ngành đã trao đổi, thảo luận về những khó khăn, tồn tại của vùng và giải pháp khắc phục tình trạng thiếu đồng bộ về hạ tầng kinh tế - xã hội; chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh còn thấp; tích lũy đầu tư nhỏ, còn dàn trải nên hiệu quả chưa cao…; liên kết phát triển vùng còn lỏng lẻo, lúng túng, bị động. Toàn vùng chưa hình thành các cụm liên kết ngành, khu kinh tế ven biển lớn gắn với các đô thị, các trung tâm du lịch biển; 6 ngành kinh tế trọng điểm đóng góp chưa rõ nét, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế: Du lịch và dịch vụ biển, kinh tế hàng hải, khai thác dầu khí và các tài nguyên khoáng sản biển khác, nuôi trồng và khai thác hải sản, công nghiệp ven biển, năng lượng tái tạo… Trên phạm vi cả vùng chưa thu hút được những doanh nghiệp lớn đặt trụ sở chính hoạt động, thiếu dự án đầu tư quy mô lớn, có tính động lực. Chính vì vậy, các địa phương trong vùng đều mong muốn có sự liên kết chặt chẽ hơn để tạo thế mạnh vượt trội, thúc đẩy sự phát triển chung của cả vùng.

Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tấn Tuân phát biểu tại hội nghị.

Ông Phạm Anh Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định đề nghị, thời gian tới, các địa phương trong vùng cần phải xác định điểm chung để có thể liên kết phát triển. Ví dụ như có thể liên kết để xây dựng thành trung tâm năng lượng sạch của cả nước. Nếu làm được điều này thì sẽ có các dự án công nghệ, dự án Al (trí tuệ nhân tạo) đầu tư vào khu vực. Bên cạnh đó, mỗi tỉnh cũng phải xây dựng những điểm mạnh riêng để thu hút các nhà đầu tư.

Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tấn Tuân cho biết, năm 2025, Khánh Hòa đặt mục tiêu tăng trưởng 10 - 10,5%, là năm tăng tốc, bứt phá, bước vào thập niên tăng trưởng “2 con số”. Để đạt được mục tiêu này, đồng thời phát huy vai trò trung tâm liên kết vùng theo định hướng của Bộ Chính trị, tỉnh đã xác định được những động lực quan trọng hướng đến thập niên tăng trưởng. Với những tiềm năng, lợi thế sẵn có, cùng sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng, Nhà nước và sự phối hợp chặt chẽ của các tỉnh, thành phố trong vùng, Đảng bộ, chính quyền, quân và nhân dân Khánh Hòa quyết tâm phát huy mạnh mẽ hơn nữa, tận dụng và khai thác hiệu quả các nguồn lực để phát triển nhanh, bền vững.

Sớm hình thành thiết chế hoạt động vùng

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đề nghị Hội đồng điều phối vùng tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để tăng cường điều phối các hoạt động cụ thể. Trong đó, tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, tổ chức liên kết vùng và thúc đẩy phát triển kinh tế vùng; phát huy mạnh mẽ vai trò của Hội đồng điều phối vùng; thực hiện hiệu quả Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết, sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ sớm có ý kiến về kết quả rà soát để xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù của các vùng kinh tế - xã hội, trong đó có vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ. “Đã đến lúc phải xem xét tạo cơ chế đặc thù cho liên kết vùng. Chỉ có như vậy mới tạo ra những phát triển đột phá, khai thác hết thế mạnh riêng biệt của các vùng. Bên cạnh đó, cũng xem xét đến việc phát triển sản phẩm chiến lược, có khả năng cạnh tranh quốc gia, quốc tế; phân bổ nguồn lực đầu tư, phân chia các tiểu vùng theo tiềm năng, không gian địa lý, văn hóa…” - Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà khẳng định.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng yêu cầu các địa phương cần phải phát huy được lợi thế vùng, giảm bớt các xung đột ở từng địa phương; vấn đề phân bổ đầu tư các dự án chung của vùng cũng cần được tính toán. Thời gian tới, vùng cần tổ chức các hội nghị chuyên đề nhằm tìm ra hướng liên kết, phát triển hiệu quả. Cùng với đó, các địa phương phải triển khai thực hiện quy hoạch vùng, quy hoạch của từng địa phương trong vùng và các quy hoạch liên quan; tập trung xây dựng và thực hiện hiệu quả kế hoạch thực hiện quy hoạch. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương tiếp thu đầy đủ, hoàn chỉnh Kế hoạch hoạt động năm 2025 của Hội đồng điều phối vùng trình Chủ tịch Hội đồng ban hành. “Trong năm 2025, các tỉnh, thành phố cần cố gắng nhiều hơn nữa nhằm đạt được mức tăng trưởng 2 con số. Đồng thời, tiến hành xây dựng vùng trở thành trung tâm năng lượng sạch và năng lượng tái tạo của cả nước. Ngoài ra, các địa phương cũng cần tăng cường điều phối các hoạt động liên kết nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ; xây dựng các sản phẩm, dịch vụ văn hóa đặc trưng của vùng, hình thành sản phẩm công nghiệp văn hóa của vùng. Với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, các địa phương cần thực hiện tốt hơn nữa các nhiệm vụ được giao để vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ ngày càng khẳng định hơn nữa vai trò, vị trí, đóng góp trong sự phát triển của đất nước và sẵn sàng tiên phong bước vào kỷ nguyên mới”, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

ĐÌNH LÂM