Cận cảnh BMP-3, câu trả lời của Nga với xe chiến đấu Bradley do Mỹ chế tạo

Du khách ngắm xe bọc thép BMP-3M của Nga trưng bày tại hội chợ quốc phòng. Ảnh: AFP.

Các xe chiến đấu bộ binh của Ukraine mang lại cho binh lính sự bảo vệ, khả năng cơ động và hỏa lực cần thiết để tạo lợi thế trước quân đội Nga vốn có quy mô lớn hơn và trang bị tốt hơn. Nhiều phương tiện chiến đấu của Ukraine được sản xuất từ thời Liên Xô và đã được cải tiến với các hệ thống do phương Tây chế tạo, như xe chiến đấu Bradley.

Tuy nhiên, quân đội Ukraine cũng tận dụng vũ khí thu giữ từ đối phương, tân trang và tái triển khai các phương tiện chiến đấu của Nga, như BMP-3.

Một thợ cơ khí của quân đội Ukraine đang sửa chữa một chiếc xe chiến đấu bộ binh BMP-3 của Nga bị thu giữ. Ảnh: AFP.

Quá trình phát triển

BMP-3, viết tắt của “Boevaya Mashina Pekhoty” (nghĩa là xe chiến đấu bộ binh trong tiếng Nga), được sản xuất bởi công ty quốc phòng Kurganmashzavod của Nga và lần đầu tiên được sử dụng bởi quân đội Liên Xô vào năm 1990.

Phương tiện bọc thép, bánh xích và lội nước này được thiết kế để vận chuyển binh lính qua các địa hình chiến đấu đa dạng và cả mặt nước, đồng thời bảo vệ binh lính và cung cấp hỏa lực trực tiếp. BMP-3 được phát triển để thay thế các mẫu BMP-1 và BMP-2 đã lỗi thời của Nga, với lớp giáp dày hơn làm từ thép và nhôm, cùng vũ khí hiện đại hơn, có độ chính xác cao hơn.

Một người lính Ukraine lái chiếc BMP-3 trong quá trình huấn luyện. Ảnh: Getty.

Trang bị, hỏa lực

Chiếc xe chiến đấu dài 7 m này có kíp lái gồm 3 người – chỉ huy, pháo thủ và lái xe – và có thể chở thêm 7 binh sĩ, cùng không gian lưu trữ. Nặng khoảng 20 tấn, nhưng nhờ khung nhôm nhẹ, nó vẫn có thể lội nước, được đẩy bằng hai vòi phản lực ở phía sau. Với tầm hoạt động khoảng 600 km, nó có thể đạt tốc độ tối đa 70 km/h trên cạn và khoảng 10 km/h khi di chuyển trên mặt nước.

BMP-3 được trang bị pháo chính cỡ nòng 100 mm, một pháo tự động 30 mm bắn tới 330 viên mỗi phút và 3 súng máy. Kíp lái cũng có thể bắn tên lửa chống tăng dẫn đường qua nòng chính. Xe chiến đấu này còn được tích hợp hệ thống quan sát tiên tiến, cho phép vận hành ban đêm hoặc trong điều kiện tầm nhìn kém, cùng hệ thống ổn định vũ khí hai trục, có thể ngắm bắn chính xác khi di chuyển với tốc độ lên đến 30 km/h.

Kỹ sư cơ khí quân đội Ukraine tân trang xe chiến đấu bộ binh BMP-3 thu được của Nga. Ảnh: AFP.

Thu hẹp khoảng cách với Nga

Nhờ trang bị hỏa lực đủ sức đối đầu với các vị trí phòng thủ kiên cố và xe bọc thép, binh lính Ukraine sử dụng BMP-3 trong cả vai trò hỏa lực trực tiếp và gián tiếp như xe tăng hạng nhẹ, giúp lấp đầy khoảng trống năng lực khi Ukraine thiếu xe tăng chiến đấu chủ lực.

Lực lượng cơ giới của Ukraine, bao gồm các phương tiện như Bradley và các mẫu BMP của Nga được tân trang, đã chịu tổn thất nặng nề. Xe BMP của Nga thường có hỏa lực mạnh hơn so với xe Bradley của Mỹ, trong khi Bradley có lớp giáp dày hơn, bảo vệ tốt hơn cho binh lính bên trong khỏi các loại vũ khí hạng nhẹ và pháo binh.

Tuy nhiên, việc sửa chữa và tái triển khai các phương tiện Nga bị thu giữ không hề dễ dàng. Binh lính Ukraine gặp khó khăn trong việc tìm phụ tùng để sửa chữa những chiếc xe được thu giữ, thứ mà họ coi như "chiến lợi phẩm" của cuộc chiến đang diễn ra, theo The Washington Post. Một chỉ huy đội bảo trì của Ukraine chia sẻ rằng, "Rõ ràng là nó nên được dùng để chiến đấu với kẻ thù chứ không phải nằm trong kho".

Xe chiến đấu bộ binh BMP-3 có hai vòi phản lực cho phép nó di chuyển trên mặt nước với tốc độ lên tới gần 10 km/giờ. Ảnh: Rosoboronexport.

Các biến thể

Có nhiều phiên bản khác nhau của BMP-3, được điều chỉnh tùy theo môi trường chiến đấu.

BMP-3M nâng cấp với hệ thống kiểm soát hỏa lực tự động hiện đại hơn, thiết bị ngắm ảnh nhiệt và hệ thống nạp đạn mới có khả năng phóng đạn dẫn đường bằng laser.

BMP-3F được thiết kế chuyên dụng cho các nhiệm vụ trên biển, cải thiện khả năng nổi và tính ổn định để thực hiện các cuộc tấn công đổ bộ trong thời gian lên tới 7 giờ.

BMP-3K, phiên bản chỉ huy chiến thuật, có thể hoạt động như một trung tâm chỉ huy di động, được trang bị thêm hệ thống liên lạc và định vị, nhưng thiếu súng máy phía trước thân xe.

Xe quân sự BMP-3 khai hỏa pháo 100mm trong cuộc tập trận ở Moscow. Ảnh: Getty.

Tích hợp UAV trong tương lai

Khi chiến tranh bằng máy bay không người lái đang định hình lại chiến trường tại Ukraine, BMP-3 cũng không ngoại lệ. Đầu năm nay, truyền thông nhà nước Nga cho biết BMP-3 có thể sớm được trang bị máy bay không người lái (UAV) mini.

Theo thông báo từ công ty Hệ thống Chính xác Cao của tập đoàn quân sự nhà nước Rostec, hiện tại, các chuyên gia của SKBM (Cục Thiết kế Đặc biệt về Cơ khí) đang làm việc để tích hợp UAV vào thiết kế của các phương tiện bọc thép.

Rostec trước đó đã công bố kế hoạch tích hợp các biện pháp chống UAV trên nền tảng bọc thép hạng nhẹ, cũng như bổ sung UAV góc nhìn thứ nhất để hỗ trợ trinh sát và giám sát trực tiếp. Văn phòng báo chí của công ty cho biết, "Các quyết định tổ chức dự thảo và lịch trình công việc chung để tích hợp UAV mini vào xe chiến đấu BMP-3 đang được triển khai", theo báo cáo của TASS vào tháng 8.

"Dự kiến các loại UAV sẽ được đưa vào tài liệu thiết kế của các phương tiện bọc thép sau khi có kết quả thử nghiệm", thông báo trên cho hay.

Huyền Chi