Cán bộ cấp xã phải làm 'cuộc cách mạng' trong tư duy và hành động

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Mạnh Khương cho biết, sau hơn 80 năm vận hành theo mô hình chính quyền bốn cấp, hệ thống hành chính Việt Nam chính thức chuyển sang mô hình hai cấp (tỉnh và xã/phường) từ ngày 1/7/2025.

Hiện nay, 34 tỉnh, thành phố và 3.321 xã, phường, đặc khu trên cả nước đã vận hành mô hình chính quyền hai cấp. Thứ trưởng đánh giá, sự thay đổi này là yêu cầu tất yếu của thực tiễn, nhằm chuyển từ quản lý hành chính sang quản trị kiến tạo và phục vụ, lấy người dân làm trung tâm.

Trước yêu cầu đổi mới mô hình chính quyền địa phương, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Mạnh Khương nhấn mạnh: mỗi cán bộ, công chức cấp xã cần tự chuyển mình mạnh mẽ về tư duy, hành động và chuyên môn để thích ứng với mô hình quản trị hai cấp.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Mạnh Khương phát biểu tại sự kiện. Ảnh: HL

Việc chuyển sang chính quyền hai cấp đồng nghĩa nhiệm vụ của cấp xã sẽ nhiều hơn, trách nhiệm cũng lớn hơn. Theo Thứ trưởng Nguyễn Mạnh Khương, cùng với việc tinh gọn bộ máy, phân cấp, phân quyền được mở rộng, trao thêm thẩm quyền và trách nhiệm cho chính quyền cấp xã, phường.

Thực hiện chủ trương này, Bộ Nội vụ đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 129/2025/NĐ-CP quy định rõ phân định thẩm quyền giữa cấp tỉnh và cấp xã trong sáu lĩnh vực quản lý nhà nước thuộc phạm vi chức năng của Bộ.

Bao gồm người có công, lao động - tiền lương - bảo hiểm xã hội, việc làm và an toàn lao động, tổ chức phi chính phủ, thi đua - khen thưởng, thanh niên - bình đẳng giới - dân chủ cơ sở.

Đồng thời, Bộ cũng ban hành Thông tư số 10/2025/TT-BNV, hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Sở Nội vụ và phòng chuyên môn cấp xã, phường, đặc khu. Theo đó, phòng chuyên môn cấp xã được giao đảm nhận nhiều nhiệm vụ mới, đặc biệt trong các lĩnh vực lao động, việc làm và chính sách người có công.

Nhận thức rõ những khó khăn của đội ngũ cấp xã trong giai đoạn chuyển đổi, Bộ Nội vụ đã tổ chức chuỗi lớp tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ mới trên phạm vi toàn quốc.

Các khóa học được thiết kế thực tiễn, chú trọng hướng dẫn cụ thể, chi tiết nhiệm vụ của từng lĩnh vực, đồng thời dành nhiều thời lượng cho phần trao đổi, giải đáp vướng mắc trực tiếp từ cơ sở.

Thứ trưởng Nguyễn Mạnh Khương cho biết, đây là hoạt động vừa tập huấn, vừa tháo gỡ khó khăn, giúp đội ngũ cán bộ, công chức xã, phường, đặc khu nắm bắt nhanh cơ chế vận hành trong mô hình mới, từ đó triển khai nhiệm vụ thông suốt, hiệu quả.

Ông nhấn mạnh, việc đào tạo, bồi dưỡng phải gắn với thực tế, tránh hình thức, đào tạo để làm được việc thay vì đào tạo để có chứng chỉ.

Theo Thứ trưởng, để mô hình chính quyền hai cấp đi vào thực chất, yếu tố quyết định nằm ở con người thực thi công vụ. Cán bộ cấp xã không chỉ làm quen với thẩm quyền mới mà còn phải chuyển đổi từ tư duy hành chính sang tư duy phục vụ, coi người dân là đối tượng phục vụ, không phải đối tượng quản lý.

Thứ trưởng ví đây là cuộc cách mạng tự thân của mỗi cán bộ, công chức. Sự thay đổi phải bắt đầu từ nhận thức, tinh thần trách nhiệm, tác phong, thái độ ứng xử đến năng lực chuyên môn. Mỗi công chức xã, phường cần chủ động tự học, tự rèn luyện, làm chủ công nghệ, ứng dụng số hóa trong quản lý và xử lý công việc.

“Muốn mô hình mới thành công, không thể chỉ tinh gọn bộ máy mà con người trong bộ máy đó phải chuyển mình. Từng công chức, viên chức cần tự đổi mới để phục vụ nhân dân tốt hơn, đúng tinh thần Chính phủ kiến tạo, liêm chính, hành động”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Trong giai đoạn tới, Bộ Nội vụ đặt mục tiêu xây dựng đội ngũ công chức cấp xã chuyên nghiệp, năng động, có tư duy đổi mới, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập quốc tế. Bộ sẽ tiếp tục phối hợp các địa phương giám sát, đánh giá việc vận hành mô hình mới, kịp thời điều chỉnh quy định, hướng dẫn bổ sung để bảo đảm tính thống nhất và hiệu quả thực thi.

Linh Nguyễn