Căn bệnh '3 giây 1 nạn nhân': Từ loay hoay đối phó, Việt Nam đã đi đầu trong chữa trị

Chủ tịch Hội Đột quỵ Thế giới trao chứng nhận "Trung tâm Đột quỵ chuyên sâu" cho Bệnh viện Bạch Mai

Sáng 24/7, Hội nghị Liên minh Đột quỵ Toàn cầu (GSA) khai mạc tại Hà Nội – một cột mốc lịch sử không chỉ với ngành y tế Việt Nam mà còn với khu vực Đông Nam Á. Sự kiện do Tổ chức Đột quỵ Thế giới (WSO) phối hợp cùng Bệnh viện (BV) Bạch Mai, Hội Đột quỵ TP Hà Nội và Chương trình Angels tổ chức, kéo dài đến ngày 26/7.

Cơn ác mộng mang tên “3 giây 1 nạn nhân”

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, tại Việt Nam, tỷ lệ mắc mới đột quỵ ước khoảng 222/100.000 dân mỗi năm, và tỷ lệ hiện mắc đột quỵ lên đến 1.541/100.000 dân, thuộc nhóm cao nhất trong khu vực Đông Nam Á.

Mỗi năm thế giới ghi nhận 12,2 triệu ca đột quỵ mới – tương đương có 1 người đột quỵ mỗi 3 giây. Với tỷ lệ tử vong đứng thứ hai toàn cầu và là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế, đột quỵ đang trở thành cơn ác mộng không biên giới.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn: Đột quỵ đang trở thành cơn ác mộng không biên giới.

Chưa hết, hậu quả kéo theo không chỉ là sinh mạng, mà còn là chi phí khổng lồ cho y tế và phúc lợi xã hội – ước tính chiếm 1,12% GDP toàn cầu. Khoảng 71% bệnh nhân sau đột quỵ mất khả năng lao động, khiến không chỉ gia đình mà cả nền kinh tế gánh chịu hậu quả.

Vì thế, hội nghị còn là nơi khởi sinh những chiến lược quốc gia, những chính sách y tế mang tính chuyển hướng, nhằm đối mặt với một trong những gánh nặng bệnh tật lớn nhất toàn cầu.

GSA 2025 quy tụ hơn 300 đại biểu từ hơn 15 quốc gia, trong đó có các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia thần kinh, bác sĩ phẫu thuật thần kinh, chuyên gia phục hồi chức năng và các trung tâm cấp cứu ngoại viện.

Tại hội nghị, PGS.TS. Đào Xuân Cơ, Giám đốc BV Bạch Mai nhấn mạnh: "Chúng ta không tụ hội chỉ để nói về y học, mà là để gieo những hạt giống đổi thay cho cả hệ thống phòng – chống – điều trị đột quỵ toàn cầu. Việt Nam từng là nơi còn gặp nhiều khó khăn, nhưng hôm nay chúng tôi tự hào đứng ở tuyến đầu khu vực với mô hình điều trị đột quỵ tiên tiến được lan tỏa khắp cả nước”.

Các chuyên gia về đột quỵ tham dự hội nghị

Đột quỵ: Không thể chờ đợi, không thể tự cứu

Một trong những nội dung quan trọng nhất tại GSA 2025 là hội thảo chuyên sâu về can thiệp lấy huyết khối cơ học – kỹ thuật tiên tiến trong điều trị đột quỵ thiếu máu cục bộ do tắc mạch lớn, được chứng minh là cứu sống và giảm di chứng nếu can thiệp đúng thời điểm.

Các buổi đào tạo không chỉ về lý thuyết mà còn có lâm sàng thực hành, với sự dẫn dắt của các chuyên gia từ Mỹ, Canada, Úc, Ấn Độ và Việt Nam – những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực thần kinh can thiệp.

Song song đó là các phiên thảo luận bàn tròn cấp quốc gia, nơi các nước chia sẻ về gánh nặng đột quỵ, hệ thống điều trị hiện có, các điểm nghẽn trong quản lý y tế và nhu cầu hỗ trợ từ WHO. Đây chính là nền tảng để xây dựng các chính sách quốc gia đồng bộ, phù hợp với từng điều kiện địa phương, thay vì chỉ sao chép mô hình của các quốc gia phát triển.

Điểm đặc biệt của GSA 2025 không nằm ở quy mô, mà nằm ở sự chuyển vai: từ một quốc gia từng loay hoay học hỏi, Việt Nam giờ đây trở thành nơi chia sẻ mô hình, huấn luyện chuyên sâu và dẫn dắt cải tiến khu vực.

BV Bạch Mai, từng là BV duy nhất có năng lực can thiệp đột quỵ, nay đã phối hợp xây dựng hàng chục đơn vị đột quỵ vệ tinh tại các địa phương. Những kỹ thuật tiên tiến như tiêu sợi huyết, lấy huyết khối bằng cơ học đã trở thành quy trình thường quy tại nhiều BV tuyến tỉnh – điều 10 năm trước vẫn là xa xỉ.

Chuyên gia đột quỵ quốc tế trao đổi tại hội nghị.

Thanh Hằng