Cấm xe ngựa quanh hồ Xuân Hương: Làm sao giữ được nét riêng Đà Lạt?

Ngày 25-2, UBND TP Đà Lạt chính thức triển khai lệnh cấm xe ngựa hoạt động quanh hồ Xuân Hương nhằm đảm bảo trật tự đô thị, an toàn giao thông và vệ sinh môi trường. Tuy nhiên, quyết định này vấp phải nhiều ý kiến trái chiều khi không chỉ ảnh hưởng đến sinh kế của các hộ kinh doanh mà còn làm mất đi một nét đặc trưng lâu đời của du lịch Đà Lạt.

Từ lệnh cấm đến cuộc tranh luận

Xe ngựa vốn là hình ảnh quen thuộc của Đà Lạt, mang lại trải nghiệm thú vị cho du khách và phong vị xưa cho phố núi. Tuy nhiên, chính quyền thành phố lo ngại về tình trạng giao thông, ô nhiễm môi trường và những bất cập trong quản lý kinh doanh loại hình này. Nhiều xe ngựa hoạt động tự phát, không niêm yết giá, không đăng ký kinh doanh và chưa đóng thuế.

Xe ngựa quanh hồ Xuân Hương vốn là hình ảnh quen thuộc của Đà Lạt.

Chính quyền TP ban đầu có quyết định cấm hoàn toàn loại hình này nhưng sau nhiều ý kiến phản biện, UBND TP Đà Lạt đã gia hạn hoạt động đến ngày 31-3 để tìm giải pháp hợp lý hơn. Điều này cho thấy sự cầu thị của TP nhưng cũng đặt ra bài toán về cách quản lý thay vì chỉ đơn thuần cấm đoán.

Ông Lê Vui, một người lái xe ngựa, đánh giá quyết định cấm được ban hành quá đột ngột. Ông chia sẻ chỉ hai ngày trước khi lệnh cấm có hiệu lực, TP mới thông báo và triệu tập các bên lên phường để công bố. Ông đặt câu hỏi vì sao không có sự bàn bạc, lấy ý kiến mà lại áp đặt quyết định khiến người dân mất sinh kế dù họ hoạt động hợp pháp và văn minh.

Ông Phạm Văn Hòa-một chủ xe ngựa khác bày tỏ nỗi lo khi kế sinh nhai của gia đình có nguy cơ bị cắt đứt. Ông kể trước đây từng làm dịch vụ cưỡi ngựa cùng du khách, sau khi họp với UBND phường 8, chính quyền tạo điều kiện cho ông mua xe ngựa để hoạt động. Thế nhưng, ông vừa vay mượn sắm xe chưa được bao lâu thì lại nhận lệnh cấm khiến ông rơi vào thế khó, chịu cảnh nợ nần.

Cùng chung tâm trạng, ông Lê Viết Đông, Tổ trưởng dịch vụ xe ngựa hồ Xuân Hương, không giấu được sự ngỡ ngàng trước quyết định cấm đột ngột. Ông cho biết dịch vụ này đã gắn bó với Đà Lạt suốt hàng chục năm, phục vụ đông đảo du khách đặc biệt là khách quốc tế từ Hàn Quốc, Malaysia, Singapore, Đài Loan, Thái Lan…

“Chúng tôi đang chở khách thì bất ngờ phải dừng lại. Cả một nghề truyền thống, một phần bản sắc du lịch Đà Lạt bỗng dưng biến mất trong chớp mắt” - ông Đông xót xa nói.

Đà Lạt cần lộ trình hợp lý trong việc cấm xe ngựa quanh hồ Xuân Hương, tránh quyết định đột ngột gây ảnh hưởng đến đời sống người dân.

Cấm hẳn hay quản lý chặt chẽ hơn?

Theo nhiều người dân, thay vì triệt để xóa bỏ dịch vụ xe ngựa, nhà quản lý cần một hướng tiếp cận hợp lý hơn nhằm dung hòa lợi ích giữa phát triển đô thị và bảo tồn nét đẹp văn hóa vùng đất. Cần loại bỏ tư duy "không quản được thì cấm" và thay vào đó là một cơ chế giám sát hiệu quả.

Trao đổi với PLO, Tiến sĩ Dương Đức Minh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch TP.HCM, nhận định việc hạn chế xe ngựa tại Đà Lạt là một quyết định có cơ sở, dựa trên ba yếu tố quan trọng: Xu hướng du lịch thân thiện với động vật, yêu cầu bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn cho du khách.

Theo Tiến sĩ Minh, một phương án khả thi là quy hoạch một số tuyến đường hoặc khu vực phù hợp, nơi xe ngựa có thể hoạt động một cách an toàn và kiểm soát được các yếu tố vệ sinh, môi trường. Đồng thời, chính quyền cũng cần hỗ trợ người dân trong quá trình chuyển đổi sinh kế, giúp họ thích nghi với xu hướng phát triển du lịch bền vững.

Ngoài ra, cần đa dạng hóa các hoạt động du lịch, chẳng hạn như tổ chức các sự kiện liên quan đến ngựa tại những không gian phù hợp vừa giúp bảo tồn nét đặc trưng của Đà Lạt vừa đảm bảo phát triển hài hòa giữa kinh tế, văn hóa và môi trường.

Đà Lạt đang trên hành trình phát triển hiện đại nhưng không thể đánh mất những nét đặc trưng tạo nên bản sắc riêng. Địa phương cần có lộ trình hợp lý thay vì ra quyết định quá đột ngột, gây ảnh hưởng đến đời sống người dân.

Nếu có sự quy hoạch tốt, xe ngựa vẫn có thể trở thành một sản phẩm du lịch hấp dẫn, góp phần tạo động lực phát triển cho TP cũng như vừa giữ được bản sắc văn hóa, vừa không làm ảnh hưởng đến các lợi ích chung của thành phố.

VÕ TÙNG - NGUYỄN TIẾN