Cấm cho thuê lưu trú ngắn ngày tại căn hộ chung cư: Giải pháp nào để hài hòa lợi ích?

Nhiều vụ việc phát sinh từ căn hộ cho thuê

Đơn cử, vào rạng sáng 20/6, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Quảng Ninh chủ trì phối hợp Công an phường Hùng Thắng, thành phố Hạ Long đã kiểm tra một căn hộ cho thuê homestay thuộc chung cư Citadines Marina Hạ Long, địa chỉ thuộc thuộc tổ 3, khu 1C, phường Hùng Thắng, Tp.Hạ Long.

Thuê căn hộ để sử dụng ma túy (ảnh Công an Quảng Ninh).

Tại thời điểm kiểm tra có 7 người (3 nam và 4 nữ) đang có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. Loại ma túy là nước vui và Ketamine. Lực lượng chức năng đã thu giữ nhiều dụng cụ để sử dụng ma túy và các vật chứng khác có liên quan.

Quá trình điều tra xác định, sau khi đi ăn nhậu cùng nhau, nhóm đối tượng rủ nhau cùng thuê căn chung cư, chuẩn bị loa đài, đèn nháy để “đi bay”, sử dụng trái phép chất ma túy.

Theo đó, ngày 28/6, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ninh đã tiến hành khởi tố vụ án “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, xảy ra tại chung cư Citadines Marina Hạ Long, khởi tố 4 bị can tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” và 1 bị can tội “Mua bán trái phép chất ma túy”.

Đồng thời, thời gian qua nhiều vụ việc liên quan đến các đối tượng sử dụng ma túy có xu hướng thuê các căn nhà, biệt thự trong khu resort, căn hộ cao cấp ở các khu chung cư còn vắng người để tập trung “bay lắc”. Bởi lẽ các chung cư thường có sự canh giữ rất cẩn thận bởi lực lượng bảo vệ và sử dụng khóa từ, thế nên việc các đối tượng thuê các căn hộ chung cư để làm bãi đáp cho các cuộc vui chơi thâu đếm suốt sáng là điều dễ hiểu.

Mặt khác, việc cho thuê căn hộ chung cư ngắn ngày tại một số địa phương mà du lịch biển phát triển mạnh như: Đà Nẵng, Khánh Hòa, Bà Rịa – Vũng Tàu… rất dễ phát sinh ra việc ồn ào, gây mất an ninh trật tự, bởi lẽ khi chung cư đi vào hoạt động thường gồm 2 loại chủ nhân căn hộ, 1 là mua để ở 2 là mua để kinh doanh cho thuê lại và điều đó dẫn đến các căn hộ chung cư ven biển đa số được mua lại để kinh doanh.

Điều đó dẫn đến việc du khách thuê căn hộ khi đi du lịch rồi ăn uống, hát hò dẫn đến gây ồn ào ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của cư dân trong chung cư… là điều không thể tránh khỏi.

Ông Trịnh Hàng – Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

Liên quan vấn đề Luật Nhà ở 2024, sẽ cấm sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở bắt đầu từ ngày 1/8, ông Trịnh Hàng – Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho rằng, xét về khía cạnh Luật Nhà ở và các Nghị định và Thông tư có liên quan thì các căn hộ để ở tại các chung cư không được phép kinh doanh. Và việc thực hiện quy định theo Luật Nhà ở 2024 bắt đầu từ 1/8 sẽ cấm sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở này làm nhằm làm lành mạnh hóa thị trường kinh doanh lưu trú du lịch, tránh việc cạnh tranh không lành mạnh và mất an ninh trật tự tại các khu chung cư, ngành du lịch hoàn toàn ủng việc cơ quan chức năng địa phương đẩy mạnh công tác kiểm tra, xử lý những trường hợp trái quy định.

Sẽ có những tác động nhất định đến các điểm đến

Tuy nhiên, TS. Dương Đức Minh - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch lại cho rằng, việc quy định không cho thuê hộ chung cư ngắn ngày sẽ có những tác động nhất định đến việc khai thác và phát triển tại các điểm đến tại Việt Nam nói chung và Tp.HCM nói riêng. Cụ thể:

TS. Dương Đức Minh - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch.

Thứ nhất, việc kinh doanh cung ứng dịch vụ homestay hoặc lưu trú (ngắn ngày) tại căn hộ chung cư không được thực hiện sẽ nắn chỉnh hành vi tiêu dùng và nhu cầu của du khách. Du khách lựa chọn thuê căn hộ chung cư thường do giá cạnh tranh (giá thuê các căn hộ thường thấp hơn các loại hình lưu trú khác); tiện ích đa dạng (ví dự như có bếp nấu ăn). Khi không được cho phép thuê căn hộ chung cư ngắn ngày, du khách phải chuyển đổi hình thức lưu trú tại các điểm đến và các vấn đề sinh hoạt của du khách sẽ đòi hỏi phải tương thích với không gian kinh doanh (nhà nghỉ, khách sạn…) được cho là “không thoải mái” như các căn hộ chung cư. Ở góc độ nhu cầu thì du khách mất đi cơ hội đa dạng hóa các loại hình dịch vụ lưu trú.

Ở đóc độ cung ứng dịch vụ, các chủ nhà căn hộ chung cư mất đi một thị phần du khách có nhu cầu thuê căn hộ ngắn ngày. Điều này khiến các chủ nhà cho thuê căn hộ phải thay đổi chiến lược và xác định thị phần cho thuê một cách phù hợp sao cho tương thích với bối cảnh mới.

Nhìn chung, khi quy định không cho thuê căn hộ chung cư ngắn ngày sẽ tác động đến tâm lý và lựa chọn điểm đến của du khách, phần nào có thể làm giảm sự cạnh tranh thu hút du lịch của điểm đến. Đồng thời, gắn với xu hướng các nhóm nhỏ bạn bè, đồng nghiệp/gia đình/cá nhân đi du lịch tự túc hay lựa chọn hình thức lưu trú tại căn hộ chung cư sẽ bị ảnh hưởng mạnh mẽ. Nguồn nhu cầu thì đa dạng nhưng khả năng cung ứng bị hạn chế theo quy định của pháp luật cũng sẽ làm giảm tính đa dạng về dịch vụ lưu trú tại Việt Nam.

Từ đó, chúng ta cần bàn luận thêm về việc quản lý dịch vụ cho thuê căn hộ chung cư sao cho thích hợp khi cho du khách thuê ngắn ngày. Vì nếu chỉ đơn thuần quản lý chưa tốt mà chúng ta cấm hẳn cũng sẽ khiến cho các chủ hộ kinh doanh cho thuê căn hộ gặp phải khó khăn và đánh mất đi một thị phần đông đảo là các cá nhân/ tập thể đi du lịch tự túc.

Theo đó, TS. Minh kiến nghị, để phát huy được lợi thế cạnh tranh và không gây ra các phiền hà phát sinh khi cho thuê hộ chung cư ngắn ngày, chủ hộ kinh doanh nên có những động thái tăng cường trách nhiệm quản lý và thương thảo cùng du khách tuân thủ các quy định của chung cư để đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh và an toàn lẫn văn minh. Ngoài ra, chủ căn hộ cần tuân thủ nghiêm minh các quy định của pháp luật về trách nhiệm thuế vụ, đăng ký lưu trú, cam kết đảm bảo quản lý chặt chẽ các nhóm khách. Đây cũng là vấn đề tạo cơ hội để các bên giải nén nguồn lực dồi dào với số lượng các căn hộ chung cư đang cho thuê ngắn ngày đông đảo tại các điểm đến du lịch. Khi quản lý tốt, chúng ta sẽ có cơ hội kích cầu và đa dạng hóa các dịch vụ đáp ứng nhu cầu phong phú của du khách theo xu hướng tiện dụng và tiết kiệm.

Luật sư Nguyễn Văn Thành – Nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Nha Trang – Khánh Hòa.

Đồng quan điểm, Luật sư Nguyễn Văn Thành – Nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Nha Trang – Khánh Hòa cho rằng, khi chưng cư không được thuê ngắn ngày sẽ có ảnh hưởng tới ngành du lịch, cụ thể là dòng khách du lịch thích thuê căn hộ ngắn ngày bởi mức giá cho thuê căn hộ chung cư ngắn ngày khá cạnh tranh so với khách sạn hay nhà nghỉ. Đây là một hình thức lưu trú mới, vừa tạo nguồn thu nhập cho các chủ hộ, vừa tăng cơ sở lưu trú phục vụ thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.

Cũng theo ông Thành, để hài hòa lợi ích giữa các bên cũng như để quản lý tốt hơn hoạt động này thì việc kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn cần được luật hóa cụ thể. Theo đó, chủ hộ muốn khai thác cho thuê căn hộ thì phải tuân thủ đúng các thủ tục về kinh doanh căn hộ thương mại như phải được cấp phép kinh doanh, đóng thuế cho Nhà nước, đảm bảo phòng cháy chữa cháy… Về góc độ quản lí nhà nước, các cơ quan chức năng nên xem xét cần có biện pháp để quản lý tốt loại hình kinh doanh này, gắn chặt quyền lợi với nghĩa vụ của chủ nhà thay vì cấm hoạt động./.

Thanh Quang