Cách nhận diện, điều trị và phòng bệnh viêm thanh quản cho trẻ em mùa lạnh

Theo PGS.TS. Bác sĩ Phạm Thị Bích Đào, viêm thanh quản xảy ra do tình trạng viêm nhiễm phần hẹp nhất của hệ thống hô hấp trên đó là thanh quản. Thanh quản - bộ phận tạo ra âm thanh khi nói, vì thế khi viêm sẽ dẫn đến khàn tiếng, ho, khó thở và các triệu chứng khác, đặc biệt vào mùa đông khi thời tiết lạnh và độ ẩm cao.

Đây là một bệnh lý phổ biến ở trẻ em, đặc biệt vào mùa đông. Trong điều kiện thời tiết lạnh, hệ miễn dịch của trẻ bị yếu đi, làm cho vi khuẩn và virus dễ dàng tấn công các cơ quan hô hấp, trong đó có thanh quản. Trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi là nhóm đối tượng dễ mắc nhất vì hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện.

Dấu hiệu và triệu chứng viêm thanh quản

Viêm thanh quản ở trẻ em có thể được phát hiện qua các dấu hiệu và triệu chứng như:

- Sốt nhẹ hoặc sốt cao: Trẻ có thể bị sốt do nhiễm trùng gây viêm.

- Quấy khóc và mệt:Trẻ thường cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức sống khi mắc bệnh.

- Ho khan hoặc ho có đờm: Ho là một triệu chứng thường gặp khi bị viêm thanh quản. Ho có thể trở nên dữ dội hơn vào ban đêm.

- Khàn tiếng hoặc mất tiếng: Do viêm và sưng dây thanh quản, trẻ sẽ có tiếng nói khàn hoặc thậm chí mất tiếng hoàn toàn.

- Khó thở hoặc thở khò khè: Viêm thanh quản có thể gây cản trở đường thở, khiến trẻ cảm thấy khó thở, đặc biệt khi cơn ho xuất hiện.

Khi có bất kỳ dấu hiệu nào của viêm thanh quản, các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nếu viêm thanh quản không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

- Suy hô hấp: Viêm thanh quản phù nề có thể làm cản trở nghiêm trọng việc lưu thông không khí, gây khó thở hoặc ngừng thở.

- Nhiễm trùng lan rộng: Viêm thanh quản không được điều trị có thể lan xuống khí quản, phế quản, phổi

- Khàn tiếng kéo dài: Nếu không được điều trị, viêm thanh quản có thể gây tổn thương lâu dài cho dây thanh âm, ảnh hưởng đến khả năng phát âm của trẻ.

- Cơn thở rít (croup): Đây là một biến chứng phổ biến ở trẻ nhỏ, khi thanh quản bị nề có thể gây khó thở thanh quản.

Cách chăm sóc trẻ khi viêm thanh quản

Khi trẻ mắc viêm thanh quản, thái độ của bố mẹ và người chăm sóc rất quan trọng trong việc giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và tránh biến chứng:

- Theo dõi sát các triệu chứng: Bố mẹ cần theo dõi các triệu chứng của trẻ, đặc biệt là tình trạng khó thở, khàn tiếng và ho.

- Giữ ấm cho trẻ: Đảm bảo trẻ luôn được giữ ấm, đặc biệt là cổ và ngực trong mùa lạnh.

- Không tự ý dùng thuốc: Bố mẹ không nên tự ý sử dụng thuốc kháng sinh hoặc thuốc điều trị viêm mà không có sự chỉ định của bác sĩ, vì viêm thanh quản thường do virus và không cần điều trị bằng kháng sinh.

- Khuyến khích uống nhiều nước: Nước giúp làm dịu cổ họng và hỗ trợ hệ thống miễn dịch của trẻ.

- Tránh khói thuốc và môi trường ô nhiễm: Khói thuốc và các chất ô nhiễm có thể làm tình trạng viêm trở nên trầm trọng hơn, vì vậy cần giữ cho trẻ ở môi trường sạch sẽ.

Điều trị viêm thanh quản

- Đối với viêm thanh quản do virus, điều trị chủ yếu là triệu chứng và chế độ ăn uống sinh hoạt bao gồm nghỉ ngơi, uống đủ nước, và sử dụng thuốc giảm đau, hạ sốt như paracetamol nếu cần.

- Trong trường hợp có biến chứng như viêm thanh quản nặng hoặc thở khò khè hoặc có biểu hiện nhiễm khuẩn, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng sinh, giãn phế quản hoặc corticosteroid để giảm viêm.

Dự phòng viêm thanh quản

- Cần bảo vệ trẻ: Bảo vệ trẻkhỏi một số nguyên nhân gây viêm thanh quản bằng tăng sức đề kháng, tránh để nhiễm lạnh.

- Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên, tránh tiếp xúc với người bệnh giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng.

- Giữ ấm cơ thể: Khi thời tiết lạnh, bố mẹ cần bảo vệ trẻ khỏi gió lạnh, giữ ấm cơ thể và cổ họng cho trẻ.

- Tránh môi trường ô nhiễm: Tránh cho trẻ tiếp xúc với môi trường có khói thuốc, bụi bẩn hoặc các chất ô nhiễm có thể làm tổn thương thanh quản.

Bác sĩ khuyến cáo, viêm thanh quản là bệnh lý thường gặp ở trẻ em trong mùa đông. Vì vậy, bố mẹ và người chăm sóc cần nhận diện đúng các triệu chứng để can thiệp kịp thời, tránh biến chứng nghiêm trọng. Đồng thời, điều trị viêm thanh quản chủ yếu là hỗ trợ, nhưng trong một số trường hợp, việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ rất cần thiết. Dự phòng bệnh bằng các biện pháp vệ sinh và giữ ấm cho trẻ là vô cùng quan trọng để giảm nguy cơ mắc bệnh.

PGS.TS. Bác sĩ Phạm Thị Bích Đào