Cách nào để Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao?Bài 4: Động lực tăng trưởng mới từ kinh tế tư nhân

Kiểm tra chất lượng thép tại nhà máy của Tập đoàn Hòa Phát. Ảnh: Nguyễn Vĩnh

Đồng hành tháo gỡ khó khăn, vướng mắc

Nhằm thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng; trong đó xác định khu vực kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất cho tăng trưởng, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có các cuộc làm việc với cộng đồng các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Qua đó, ghi nhận các bất cập, kiến nghị từ cộng đồng doanh nghiệp, từ đó chỉ đạo giải quyết, tháo gỡ các điểm nghẽn.

Trong các vướng mắc, cản trở gây khó cho doanh nghiệp, Chủ tịch Tập đoàn Geleximco Vũ Văn Tiền từng than “khổ” khi làm nhiều dự án, thậm chí phải bỏ qua một số dự án đầu tư điện rác vì thủ tục quá phức tạp. Ông cho biết: “Hành trình từ địa phương, đến các bộ, ngành rồi lên tới Thủ tướng, quay đi quay lại không biết bao nhiêu lần. Thủ tướng và các Phó Thủ tướng động viên doanh nghiệp rất nhiều, nhưng ở dưới có cả rừng cơ chế, chính sách, chúng tôi vào đấy không biết là đi lối nào, đến nơi nào...”. Trong các kiến nghị gửi lên Thủ tướng Chính phủ, ông Vũ Văn Tiền đề nghị phân cấp, phân quyền cần đưa lên vị trí đầu tiên vì có phân cấp, phân quyền thì mới đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát Trần Đình Long cũng từng chia sẻ, doanh nghiệp không cần hỗ trợ tiền, chỉ cần cơ chế rõ ràng và thái độ ủng hộ hàng Việt, chính sách nuôi dưỡng doanh nghiệp Việt. “Để đất nước phát triển, thì phải tháo gỡ cơ chế, chính sách và cần làm nhanh hơn, nhanh hơn và nhanh hơn nữa. Làm nhanh có lợi cho các doanh nghiệp rất nhiều”, doanh nhân này kiến nghị.

Thị trường bất động sản được xem như một chỉ số phản ánh sức khỏe nền kinh tế, ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Tuy nhiên, hầu hết các dự án bất động sản đều phải điều chỉnh quy hoạch, kéo lùi tiến độ triển khai.

“Trong lĩnh vực bất động sản, doanh nghiệp có khi phải xin đến gần 40 con dấu để có thể thực hiện dự án. Việc xin điều chỉnh quy hoạch cũng gặp nhiều khó khăn”, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư bất động sản Toàn Cầu (GP.Invest) Nguyễn Quốc Hiệp nêu.

Ông Nguyễn Quốc Hiệp nhận định, thị trường bất động sản sẽ có cơ hội phát triển lớn trong giai đoạn tới nếu các vấn đề về thể chế, định giá đất, quy hoạch phát triển tại các địa phương được tháo gỡ; các chính sách kích thích đầu tư tư nhân được thực hiện.

Thấu hiểu tất cả những vướng mắc, cản trở nêu trên, tại Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 1-3-2025 về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên, Thủ tướng Chính phủ nêu quan điểm chỉ đạo, điều hành của Chính phủ là phát huy trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương; lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, coi khó khăn của người dân, doanh nghiệp cũng là khó khăn của mình để chủ động hỗ trợ, đồng hành tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên tinh thần "không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm".

Những chuyển động “gỡ khó” cho doanh nghiệp đã được thể hiện rõ ràng tại nhiều địa phương trong cả nước, trong đó có Hà Nội. Đối thoại với các doanh nghiệp trẻ vào cuối tháng 2-2025, Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền đề nghị, Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội cùng các câu lạc bộ doanh nghiệp tổ chức gặp mặt với lãnh đạo thành phố theo hàng quý, theo từng chủ đề. Các vấn đề, các dự án có vướng mắc, khó khăn của doanh nghiệp sẽ được trao đổi cởi mở để giải quyết.

Kể từ ngày 1-3, Sở Tài chính Hà Nội sẽ là đầu mối rà soát, tổng hợp các dự án mời gọi đầu tư để công bố công khai. “Doanh nghiệp không phải đi xin dự án mà chúng tôi sẽ mời gọi sau khi đã hoàn tất các quy hoạch. Đặc biệt, thời gian thực hiện các dự án chắc chắn sẽ giảm đi”, Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền khẳng định.

Cũng từ ngày 1-3, sau sắp xếp tinh gọn, theo Nghị quyết của HĐND thành phố thì Hà Nội còn 16 sở và cơ quan tương đương. Như vậy, đầu mối cho ý kiến đã giảm đi, thủ tục và thời gian sẽ rút ngắn so với trước.

Chính phủ phấn đấu trong năm 2025 giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính; giảm ít nhất 30% chi phí kinh doanh; bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết; mọi thủ tục liên quan đến doanh nghiệp phải được thực hiện trực tuyến, thông suốt, liền mạch và hiệu quả, bảo đảm minh bạch, giảm tối đa giấy tờ; 100% thủ tục hành chính được thực hiện không phụ thuộc vào địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh.

Nâng sức mạnh và tầm cỡ cho doanh nghiệp

“Doanh nghiệp là chủ thể quan trọng nhất, tạo ra hơn 60% GDP của đất nước. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp quyết định mức độ tăng trưởng của nền kinh tế. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, doanh nghiệp trong nước đông về số lượng nhưng nội lực tồn tại và năng lực cạnh tranh thấp. Trên 90% doanh nghiệp có quy mô nhỏ, sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động, kỹ năng quản trị hạn chế; tư duy kinh doanh mang tính thời vụ, chụp giật, thiếu tầm nhìn chiến lược”, Tiến sĩ Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê nêu thực trạng.

Số liệu của Tổng cục Thống kê phác họa “bức tranh” doanh nghiệp trong tháng 1-2025 cho thấy, tổng số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động đạt hơn 33.400 nhưng cũng có tới có hơn 58.300 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Phần lớn doanh nghiệp thành lập mới có quy mô nhỏ (dưới 10 tỷ đồng) với gần 10.000 doanh nghiệp (chiếm 93,6% và giảm gần 29% so với cùng kỳ năm 2024).

Từ thực trạng trên, Tiến sĩ Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam cho rằng, cơ cấu của khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam đang thiếu vắng doanh nghiệp quy mô vừa. Do đó, cần điều chỉnh lại, nâng cao tỷ trọng doanh nghiệp cỡ vừa bên cạnh việc khuyến khích hình thành các tập đoàn, doanh nghiệp lớn thuộc khu vực kinh tế tư nhân. Trên thực tế, các doanh nghiệp cỡ vừa và lớn sẽ có năng lực, cơ hội tốt hơn trong huy động nguồn lực vốn, công nghệ và con người để tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, hợp tác với doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nhà nước, đồng thời, có khả năng tự đầu tư vào những dự án quan trọng, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp.

Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng chỉ ra, để đội ngũ doanh nghiệp nước nhà thực sự lớn mạnh và trở thành trụ cột trong các lĩnh vực, sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới, cần tập trung nguồn lực để hỗ trợ những doanh nghiệp “sếu đầu đàn" phát triển hơn nữa, đặc biệt trong các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao. Tiếp đó, cần xây dựng các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ có tiềm năng trở thành doanh nghiệp lớn, tập trung vào đào tạo quản trị, chuyển đổi số và đổi mới công nghệ; kết nối đơn vị vừa và nhỏ với các tập đoàn lớn để tạo ra hệ sinh thái phát triển bền vững.

Giải pháp quan trọng nhất là quay trở lại với việc hoàn thiện môi trường thể chế và chính sách. "Muốn đội ngũ doanh nghiệp thực sự lớn mạnh, cần có chiến lược toàn diện để vừa phát huy vai trò đầu tàu của các đơn vị lớn hiện tại, vừa xây dựng thế hệ mới đủ khả năng vươn lên. Quan trọng nhất là tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và khuyến khích đổi mới sáng tạo. Đây sẽ là nền tảng để doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân trở thành trụ cột trong nhiều lĩnh vực, góp phần đưa đất nước tiến vào kỷ nguyên mới", Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng nhấn mạnh.

(Còn nữa)

Bảo Hân