Các thuốc điều trị mụn trứng cá

1. Nguyên nhân gây mụn trứng cá

Mụn trứng cá xảy ra khi nang lông trên da bị tắc nghẽn bởi bã nhờn, vi khuẩn hoặc tế bào da chết. Sự tắc nghẽn này tạo ra mụn, gây viêm, đau và đỏ. Mụn trứng cá thường xuất hiện ở mặt, ngực, lưng, xương hàm hoặc mông. Nếu nặng có thể để lại sẹo lâu dài, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sự tự tin của người bệnh.

Mụn trứng cá nặng thường có dạng nốt và dạng nang. Mặc dù bệnh có thể xảy ra ở mọi đối tượng, nhưng thường gặp nhất ở lứa tuổi thanh thiếu niên.

Mụn trứng cá nặng có khả năng để lại sẹo lâu dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sự tự tin của người bệnh.

Nguyên nhân gây mụn trứng cá có thể do di truyền, thay đổi nội tiết tố (như trong thời kỳ dậy thì, kinh nguyệt, mang thai hoặc sử dụng thuốc tránh thai nội tiết tố), một số loại thuốc như corticosteroid, sản phẩm chăm sóc da dầu và mỹ phẩm, mặc quần áo bó sát, nặn mụn trứng cá không đúng cách...

2. Các thuốc điều trị mụn trứng cá

Các phương pháp điều trị bằng đường uống hoặc tại chỗ có thể chữa lành và ngăn ngừa các đợt bùng phát mụn trứng cá nặng.

2.1. Thuốc không kê đơn trị mụn trứng cá

Có nhiều loại thuốc bôi ngoài da không kê đơn (OTC) để điều trị mụn trứng cá, thường có một hoặc nhiều thành phần hoạt tính sau:

- Acid salicylic giúp làm sạch bụi bẩn từ lỗ chân lông và giảm sưng tấy.

- Benzoyl peroxide tiêu diệt vi khuẩn C. acnes gây ra mụn trứng cá.

- Retinol hoặc retinoids, các hợp chất hóa học này là dẫn xuất của vitamin A, giúp loại bỏ tế bào da chết, ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông và giảm nguy cơ sẹo mụn.

Thuốc bôi ngoài da không kê đơn có chứa những thành phần này có thể giúp điều trị mụn nang. Tuy nhiên, các thuốc bôi ngoài da không có hiệu quả đối với mụn trứng cá dạng nốt.

Có nhiều loại thuốc bôi ngoài da không kê đơn (OTC) để điều trị mụn trứng cá.

2.2. Thuốc kê đơn

Thuốc kê đơn là lựa chọn tốt nhất để điều trị mụn trứng cá nặng. Việc lựa chọn thuốc điều trị dựa trên loại mụn trứng cá và tình trạng sức khỏe của mỗi người.

Các lựa chọn bao gồm:

- Isotretinoin(retinoid dạng uống) là tiêu chuẩn vàng để điều trị mụn trứng cá nặng, đặc biệt là đối với những bệnh nhân bị mụn nang nặng. Lưu ý, isotretinoin có nguy cơ gây dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Do đó, phụ nữ có dự định mang thai phải sử dụng biện pháp tránh thai khi dùng thuốc này.

- Thuốc kháng sinh uống như tetracycline có thể giúp giảm viêm và điều trị mụn trứng cá nghiêm trọng. Tuy nhiên, chỉ sử dụng khi thật cần thiết do nguy cơ kháng thuốc kháng sinh.

- Thuốc kháng sinh tại chỗ như dapsone, clindamycin, clindamycin với benzoyl peroxide, erythromycin và erythromycin với benzoyl peroxide có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây mụn trứng cá và giảm viêm.

- Thuốc tránh thai đường uống: Một số thuốc tránh thai đường uống được Cục Quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận để điều trị mụn trứng cá dạng nang hoặc dạng nốt do hormone.

- Thuốc điều trị tại chỗ kê đơn cũng có thể được dùng trong điều trị mụn trứng cá nặng, bao gồm: Kem, gel hoặc bọt có chứa benzoyl peroxide, acid salicylic và retinoid kê đơn.

- Kem bôi ngoài da classcoterone được FDA chấp thuận có tác dụng điều trị nguyên nhân gây mụn do hormone bằng cách giảm sản xuất bã nhờn.

Ngoài ra, có thể dùng spironolactone để điều trị các nguyên nhân nội tiết tố gây ra mụn trứng cá.

Tiêm cortisone trực tiếp vào nốt mụn hoặc nang giúp làm teo các nốt mụn hoặc nang lớn, gây đau đớn hoặc mụn lâu năm.

3. Các phương pháp khác

Một số phương pháp khác có thể giúp thu nhỏ các nốt sần hoặc mụn nang quá lớn và làm mờ sẹo:

- Tiêm cortisone trực tiếp vào nốt mụn hoặc nang giúp làm teo các nốt mụn hoặc nang lớn, gây đau hoặc mụn lâu năm.

- Rạch và dẫn lưu thường được áp dụng với các trường hợp u nang hoặc nốt mụn lớn, gây đau đớn và điều trị bằng thuốc không khỏi. Việc rạch và dẫn lưu phải được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu. Việc tự làm có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, sẹo, mụn trứng cá nặng hơn và viêm.

- Liệu pháp quang động: Mặc dù có một số phương pháp điều trị bằng laser và ánh sáng có thể được sử dụng để điều trị mụn trứng cá, nhưng chỉ có liệu pháp quang động (PDT) mới cho thấy hiệu quả trong điều trị mụn trứng cá nặng.

- Lột da bằng hóa chất có thể giúp làm mờ sẹo do mụn.

4. Lưu ý khi điều trị mụn trứng cá nặng

Để điều trị hiệu quả, tránh để lại sẹo do mụn trứng cá, nên thực hiện:

- Không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

- Tuân thủ phác đồ điều trị: Sử dụng thuốc và các sản phẩm chăm sóc da theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ. Điều này sẽ giúp chữa lành mụn trứng cá nặng và ngăn ngừa mụn hình thành.

- Không được nặn, cậy mụn hoặc vảy.

- Tái khám theo lịch hẹn.

- Trong thời gian điều trị nếu gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào cần báo ngay cho bác sĩ để được xử trí kịp thời.

Điều cần biết về điều trị mụn trứng cá l SKĐS

BS. Cao Như Đạt