Các sở, ngành kích hoạt hệ sinh thái nông nghiệp số

Chìa khóa để nông hộ bước vào thị trường hiện đại

Tỉnh Lâm Đồng đã và đang triển khai nhiều chương trình “chuyển đổi số nông nghiệp” như số hóa vùng trồng, nhật ký điện tử, truy xuất QR và xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung. Tuy nhiên, nông dân vẫn gặp khó vì thiết bị cũ, sóng yếu, thiếu hướng dẫn và phần mềm còn rời rạc.

Tại Hội nghị Chủ tịch UBND tỉnh đối thoại với nông dân năm 2025, chuyển đổi số nông nghiệp trở thành chủ đề nóng, khi hàng loạt câu hỏi của nông dân xoay quanh số hóa vùng trồng, nhật ký điện tử, mã QR truy xuất và tiêu chuẩn thị trường. Người sản xuất không còn đứng ngoài cuộc, mà đang trực tiếp yêu cầu chính quyền tháo gỡ để “chuyển đổi số nông nghiệp”.

Chuyển đổi số giữ vai trò then chốt trong nâng cao năng suất, giảm chi phí, kiểm soát chất lượng và mở rộng thị trường cho nông dân

Anh Nguyễn Đức Huy, Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thủy canh Việt (phường Lâm Viên - Đà Lạt), nêu thực tế lực lượng tham gia sản xuất nông nghiệp chủ yếu vẫn là nông hộ, tổ hợp tác và hợp tác xã. Trong đó, nông hộ chiếm tỷ lệ lớn nhất, đóng vai trò quan trọng trên sàn giao dịch nông sản lẫn tiến trình chuyển đổi số. Từ đây, anh đặt câu hỏi là tỉnh có chương trình cụ thể gì để hỗ trợ nhóm đối tượng này tham gia các nền tảng số.

Ông Phan Nguyễn Hoàng Tân, Giám đốc Sở Nông nghiệp - Môi trường cho biết, chuyển đổi số giữ vai trò then chốt trong nâng cao năng suất, giảm chi phí, kiểm soát chất lượng và mở rộng thị trường cho nông dân. Thời gian qua, tỉnh đã ban hành nhiều chương trình lớn để triển khai các nghị quyết của Trung ương về khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Theo ông Tân, thời gian tới, ngành nông nghiệp sẽ tập trung thực hiện đề án Chuyển đổi số nông nghiệp của tỉnh, trọng tâm là số hóa quy trình sản xuất, nhật ký điện tử, truy xuất nguồn gốc và quản lý vùng trồng. Đồng thời, tỉnh sẽ mở rộng đào tạo kỹ năng số cho nông dân và hợp tác xã, hỗ trợ ứng dụng phần mềm quản lý, mã QR, tem truy xuất và xây dựng cơ sở dữ liệu thành viên. Bên cạnh đó, tỉnh sẽ xây dựng các mô hình điểm về chuyển đổi số và hỗ trợ nông dân tham gia sàn giao dịch nông sản của tỉnh, tiến tới hoàn thiện hạ tầng dữ liệu nông nghiệp dùng chung.

Từ góc độ khoa học công nghệ, ông Võ Thành Công - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ khẳng định, nông dân là trung tâm của chuyển đổi số nông nghiệp. Vì vậy, mọi chương trình của tỉnh đều hướng đến việc giúp nông dân tiếp cận, hiểu và làm chủ công nghệ. Ông Công cho biết, thời gian tới, các sở, ngành và địa phương sẽ tiếp tục triển khai chương trình Chuyển đổi số nông nghiệp giai đoạn 2025 - 2030, tập trung số hóa dữ liệu vùng trồng, nhật ký điện tử, truy xuất nguồn gốc và quản lý chuỗi cung ứng trên môi trường số. Tỉnh cũng sẽ mở rộng đào tạo kỹ năng số cho nông dân, hỗ trợ hợp tác xã và tổ hợp tác xây dựng website, gian hàng số, phần mềm quản lý; đồng thời hoàn thiện và tích hợp các nền tảng dùng chung như sàn giao dịch nông sản, cơ sở dữ liệu nông nghiệp và bản đồ số vùng sản xuất...

Chuyển đổi số - yêu cầu bắt buộc của thị trường hiện đại

Tại hội nghị, đại diện nông dân đặt nhiều câu hỏi về những nội dung, chương trình mà tỉnh sẽ triển khai tại địa phương.

Đại diện Sở Nông nghiệp - Môi trường cho biết, tỉnh đang xây dựng Hệ thống cơ sở dữ liệu không gian địa lý dùng chung là nền tảng tích hợp cho toàn bộ ứng dụng quản lý nhà nước, khắc phục tình trạng phần mềm rời rạc. Trong lĩnh vực nông nghiệp, tỉnh sẽ vận hành Hệ thống thông tin chuyên ngành nông nghiệp gồm: bản đồ số quản lý đất và vùng trồng, hệ thống truy xuất nguồn gốc theo mã vùng trồng, theo dõi sản xuất dịch bệnh vật tư và kết nối nhật ký canh tác điện tử của nông dân với cơ quan quản lý. Song song đó, tỉnh sẽ đầu tư trạm giám sát thời tiết, côn trùng thông minh tại các vùng chuyên canh, hỗ trợ cảnh báo sớm, giảm rủi ro và tăng tính chủ động cho người sản xuất.

Không chỉ là xu hướng công nghệ, chuyển đổi số đã trở thành tiêu chuẩn bắt buộc để nông sản bước vào các thị trường khó tính như EU, Trung Quốc, Mỹ. Nhật ký điện tử, mã vùng trồng, tem QR truy xuất và dữ liệu minh bạch là “giấy thông hành” để vượt qua các hàng rào kỹ thuật.

Qua đối thoại, có thể thấy nông dân không còn đứng ngoài chuyển đổi số mà đã trở thành lực lượng thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi.

Chuyển đổi số không còn là lựa chọn mà đã trở thành tiêu chuẩn để nông sản Lâm Đồng hiện diện trên bản đồ nông sản thế giới. Khi thị trường toàn cầu yêu cầu minh bạch dữ liệu và truy xuất điện tử, khi thương mại điện tử ngày càng chiếm ưu thế, người nông dân phải thay đổi để thích ứng.

Đức Hùng .