Các nhà kinh tế cho rằng 'thời kỳ hoàng kim của nước Mỹ' chưa sớm trở lại

Vào ngày 20 tháng 1, trong bài phát biểu nhậm chức, Tổng thống Donald Trump tuyên bố: “Thời kỳ hoàng kim của nước Mỹ bắt đầu ngay bây giờ.” Tuy nhiên, sau sáu tuần, các nhà đầu tư và kinh tế học lại lo ngại rằng sự xuất hiện của ông tại Nhà Trắng có thể khiến nền kinh tế suy yếu.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. (Ảnh: GI)

Chỉ số tâm lý người tiêu dùng do Đại học Michigan công bố đã giảm mạnh trong tháng 2, chạm mức thấp nhất kể từ năm 2023. Một chỉ số khác từ Hội đồng quản trị doanh nghiệp cũng ghi nhận sự sụt giảm tương tự, cho thấy nguy cơ kinh tế suy thoái.

Trong đó, mối quan tâm lớn nhất của công chúng là lạm phát có thể tăng trở lại do chính sách thuế quan của ông Trump. Ngày 4 tháng 3, ông tuyên bố áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico, cùng với 10% đối với hàng hóa Trung Quốc.

Những lo ngại này có thể đã tác động đến hành vi chi tiêu thực tế. Doanh số bán lẻ tháng 1 giảm 0,5% so với tháng trước, mức giảm lớn nhất trong gần bốn năm. Thị trường lao động cũng có dấu hiệu suy yếu khi số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 10.

Các nhà đầu tư, từng lạc quan sau chiến thắng bầu cử của ông Trump, giờ đang trở nên thận trọng hơn. Chỉ số thị trường chứng khoán giảm 2% trong tháng qua. Một công cụ theo dõi GDP của Cục Dự trữ Liên bang tại Atlanta dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ sẽ giảm 1,5% trong quý đầu tiên của năm 2025.

Không chỉ có các chính sách của ông Trump tác động đến kinh tế, mà còn nhiều yếu tố khác. Thị trường nhà ở đang chịu áp lực từ lãi suất cao, khiến doanh số bán nhà giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2001.

Dù ông Trump có thể trì hoãn việc áp thuế với Canada và Mexico, nhưng xu hướng bảo hộ mạnh mẽ của ông có thể làm giảm tăng trưởng của Mỹ khoảng 1%, theo Morgan Stanley. Việc thay đổi chính sách thương mại liên tục cũng khiến doanh nghiệp hạn chế đầu tư.

Một số nhà đầu tư vẫn kỳ vọng vào các chính sách cắt giảm thuế của ông Trump. Tuy nhiên, kế hoạch ngân sách do Hạ viện thông qua ngày 25 tháng 2 chỉ duy trì một số phần của chính sách thuế cũ mà không mở rộng thêm.

Điều này đồng nghĩa với việc thâm hụt ngân sách lớn (khoảng 7% GDP) nhưng không tạo ra động lực đáng kể cho tăng trưởng. Đồng thời, nỗ lực cắt giảm bộ máy chính phủ của ông cũng gây nhiều gián đoạn hơn là tiết kiệm thực sự.

Ngoài ra, các xu hướng kinh tế lớn cũng có thể gây bất lợi cho ông Trump. Tiền tiết kiệm của người dân sau đại dịch đã cạn kiệt, buộc họ phải chi tiêu ít hơn. Giá cổ phiếu công nghệ cao có thể giảm mạnh sau thời gian dài tăng trưởng nóng, ảnh hưởng đến niềm tin của cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng. Thị trường nhà ở cũng tiếp tục gặp khó khăn khi lãi suất thế chấp vẫn ở mức cao.

Hà Trang (theo The Economist)