Các ngân hàng cần phát hành 200.000 tỷ đồng trái phiếu thứ cấp trong 2 năm tới

VIS Rating kỳ vọng các ngân hàng Việt Nam sẽ đẩy mạnh phát hành trái phiếu thứ cấp trong giai đoạn 2025 - 2026 để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng tín dụng và duy trì tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo quy định. Dự báo các ngân hàng cần phát hành hơn 200 nghìn tỷ đồng trái phiếu thứ cấp trong 2025 và 2026.

Nguồn: HNX, VIS Rating

Khi nhu cầu tín dụng, đặc biệt từ phân khúc bán lẻ và doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) - tiếp tục tăng, các ngân hàng sẽ cần đa dạng hóa nguồn vốn huy động. Trái phiếu thứ cấp, tuy chi phí phát hành cao hơn so với nợ ưu tiên (ví dụ trái phiếu thường), nhưng được tính vào vốn cấp 2 trong tỷ lệ an toàn vốn và hỗ trợ nguồn vốn dài hạn.

Thông tư 41 quy định tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu, có bao gồm cấu phần vốn cấp 2. Các trái phiếu thứ cấp đủ điều kiện có thể được ghi nhận là vốn theo quy định, giúp ngân hàng đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn mà không cần pha loãng vốn cổ phần. Do gặp khó khăn trong việc tăng vốn cổ phần mới, các ngân hàng quốc doanh và ngân hàng tư nhân nhỏ đã tích cực bổ sung nhu cầu vốn bằng việc phát hành trái phiếu thứ cấp.

Nghị định 65 cũng đã đưa ra các biện pháp bổ sung nhằm bảo vệ nhà đầu tư. Các nhà đầu tư mua trái phiếu phát hành riêng lẻ phải ký cam kết chấp nhận rủi ro, qua đó nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm công bố thông tin. Đồng thời, tổ chức phát hành cũng phải chỉ định một đại diện người sở hữu trái phiếu để giám sát việc tuân thủ và thông báo cho nhà đầu tư về các sự kiện vi phạm từ đó tăng cường lớp quản trị và giám sát.

Mặc dù phần lớn các đợt phát hành đến nay là riêng lẻ, nhưng sự quan tâm đến phát hành ra công chúng đang gia tăng. Tuy nhiên, do tính chất phức tạp và hồ sơ rủi ro của công cụ này, trái phiếu thứ cấp có thể không phù hợp với tất cả nhà đầu tư cá nhân, VIS Rating nhận định.

Đơn vị xếp hạng tín nhiệm này cũng cho biết, nhìn chung, các ngân hàng Việt Nam có hồ sơ tín nhiệm độc lập ở mức trên trung bình. Năng lực tín nhiệm được củng cố nhờ sự hỗ trợ từ Chính phủ - điểm khác biệt quan trọng so với các tổ chức phi ngân hàng và doanh nghiệp tư nhân - phản ánh tầm quan trọng hệ thống cũng như việc khung pháp lý mới cung cấp cho cơ quan quản lý nhiều công cụ và cơ chế để xử lý các ngân hàng yếu kém.

Đối với nhà đầu tư, công cụ này mang lại lợi suất cao hơn nhưng cũng đi kèm với mức độ rủi ro lớn hơn. Việc trái phiếu thứ cấp có xếp hạng thấp hơn so với nợ ưu tiên phản ánh mức độ rủi ro của công cụ này, bao gồm thứ tự ưu tiên trả nợ thấp hơn, khả năng hấp thụ rủi ro và cơ chế hoãn trả lãi.

Tuy nhiên với các cơ chế bảo vệ phù hợp và các nhà đầu tư được tiếp cận đầy đủ thông tin, VIS Rating cho rằng trái phiếu thứ cấp có thể sẽ trở thành một cấu phần quan trọng trong thị trường vốn đang phát triển của Việt Nam.

Thủy Triều