Các ngân hàng áp đảo thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Theo báo cáo mới nhất từ Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) tổng hợp từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), thị trường không ghi nhận đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) nào trong tháng 2/2025.

Thị trường phát hành TPDN "ảm đạm" trong hai tháng đầu năm 2025. Ảnh: VBMA

Cụ thể, trong tháng vừa qua, các doanh nghiệp đã mua lại gần 2.600 tỷ đồng trái phiếu trước hạn, giảm 58% so với cùng kỳ năm 2024.

Trong khi đó, ước tính sẽ có khoảng 192.270 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn trong phần còn lại của năm, bao gồm phần lớn là trái phiếu bất động sản với gần 107.240 tỷ đồng, tương đương 54%.

Về tình hình công bố thông tin bất thường, có 1 mã trái phiếu chậm trả lãi 39 tỷ đồng trong tháng Hai.

Trên thị trường thứ cấp, tổng giá trị giao dịch TPDN riêng lẻ trong tháng Hai đạt 73.490tỷ đồng, bình quân đạt 3.675 tỷ đồng/phiên, giảm 22% so với bình quân tháng 1/2025.

Cuộc chơi riêng của nhóm ngành tài chính

Trên thực tế, thị trường trái phiếu doanh nghiệp từ đầu năm 2025 gần như là sân chơi riêng của các đơn vị ngành tài chính, đặc biệt là khối các ngân hàng thương mại.

Trước đó, trong tháng 1/2025, dữ liệu từ VBMA cho biết chỉ có bốn đợt phát hành TPDN ra công chúng trị giá hơn 5.550 tỷ đồng. Tuy vậy, nhóm ngành ngân hàng chiếm 95%, còn lại là nhóm ngành chứng khoán 5%.

Nhóm doanh nghiệp phi tài chính "vắng bóng" trong các đợt phát hành trái phiếu trong đầu năm 2025. Ảnh: VBMA

Cụ thể, BVBank đã phát hành thành công lô trái phiếu với giá hơn 1.250 tỷ đồng, Vietinbank phát hành thành công 2 lô trái phiếu với tổng giá trị 4.000 tỷ đồng. Công ty CP Chứng khoán DNSE phát hành thành công 1 lô trái phiếu với giá trị 300 tỷ đồng, kỳ hạn 2 năm.

Như trong năm 2024, theo số liệu từ FiinGroup, toàn thị trường có hơn 1,27 triệu tỷ đồng TPDN đang lưu hành, tăng nhẹ so với cuối năm 2023.

Quy mô phát hành mới đạt 474 nghìn tỷ đồng, tăng mạnh 35,2% so với năm 2023, chủ yếu do ngành ngân hàng đẩy mạnh phát hành riêng lẻ. Trong khi đó, ở nhóm doanh nghiệp, phát hành mới tiếp tục kém tích cực khi chỉ tăng 3,1%.

Ở chiều ngược lại, nhóm doanh nghiệp lại năng nổ hơn trong hoạt động mua lại, các tổ chức phát hành đã thực hiện mua lại trước hạn hơn 244 nghìn tỷ đồng TPDN trong năm 2024, giảm 11% so với năm 2023.

Sự sụt giảm này chủ yếu đến từ nhóm doanh nghiệp trong bối cảnh lãi suất huy động có xu hướng tăng trở lại từ mức nền thấp.

Tổng giá trị mua lại TPDN của các doanh nghiệp bất động sản đã giảm 23% trong năm 2024, tiếp đến là dịch vụ tài chính, vật liệu, xây dựng, và tiện ích.

Riêng đối với ngành bất động sản, cả quy mô phát hành mới và hoạt động mua lại trước hạn đều giảm, trong khi khối lượng trái phiếu đáo hạn lại gia tăng.

Theo FiinGroup, điều này phản ánh áp lực tài chính ngày càng lớn đối với doanh nghiệp bất động sản, đặc biệt trong bối cảnh doanh số bán hàng không đạt kỳ vọng.

Trong ngắn hạn, các kế hoạch phát hành được công bố vẫn thuộc về những cái tên quen thuộc trong nhóm tài chính.

Theo đó, HDBank đã thông qua phương án phát hành trái phiếu ra công chúng trong nửa đầu 2025 với tổng giá trị tối đa 10.000 tỷ đồng.

Đây là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không có tài sản đảm bảo và mệnh giá 100 nghìn đồng/trái phiếu. Trái phiếu có kỳ hạn từ 7 – 8 năm và lãi suất thả nổi.

Bên cạnh đó, Công ty CP Chứng khoán VNDirect cũng đã thông qua phương án phát hành trái phiếu riêng lẻ được chia làm 2 đợt trong năm 2025 với tổng giá trị tối đa 2.000 tỷ đồng.

Đây là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không có tài sản đảm bảo và mệnh giá 100 nghìn đồng/trái phiếu. Trái phiếu có kỳ hạn tối đa 3 năm với lãi suất kỳ đầu 8,3%/năm.

Dù vậy, với những tín hiệu tích cực của các chính sách mới đây cũng như nền kinh tế, xu hướng này có thể sẽ thay đổi tích cực và đồng đều hơn trong thời gian tới theo đánh giá của công ty chứng khoán MBS.

Cụ thể, tổ chức này kỳ vọng thị trường TPDN sẽ tích cực hơn trong năm 2025 nhờ các đà tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế sẽ là nền tảng hỗ trợ cho sự phục hồi của các ngành như bất động sản, sản xuất công nghiệp.

Môi trường lãi suất hấp dẫn được kỳ vọng sẽ thu hút nguồn vốn nhàn rỗi và thúc đẩy nhu cầu vay vốn để mở rộng hoạt động của các doanh nghiệp.

Thêm nữa, triển vọng ngành bất động sản sẽ tích cực hơn trong năm 2025 với hàng loạt bộ luật mới được sửa đổi, bổ sung cùng chu kì hồi phục của thị trường trong bối cảnh lãi suất thấp và nguồn cung cải thiện.

Cuối cùng, các quy định pháp lý rõ ràng sẽ nâng cao chất lượng thị trường cũng như thúc đẩy niềm tin của nhà đầu tư.

Dũng Phạm