Các nền kinh tế lớn 'ứng xử' thế nào với tiền điện tử

Trên thế giới, nhiều quốc gia lớn đã có những chính sách quản lý về tiền điện tử. Một số quốc gia đã đưa ra khung pháp lý cho doanh nghiệp tiền mã hóa và sàn giao dịch, trong khi một số lại cấm tiền mã hóa phi tập trung, nhưng vẫn tìm phương án phát hành tiền số của ngân hàng trung ương.

Mỹ giằng co giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp

Mỹ là một trong những thị trường tiền điện tử sôi động nhất, nhưng cũng là nơi giằng co gay gắt giữa các cơ quan quản lý và các doanh nghiệp tiền số. Năm 2022, chính phủ nước này công bố khung pháp lý mới, giao thêm quyền kiểm soát cho Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) và Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC).

Các diễn biến chính trị tại Mỹ ảnh hưởng lớn đến chính sách tiền điện tử. Ảnh: New York Times.

SEC đã liên tục kiện các công ty tiền mã hóa lớn như Ripple, Coinbase và Binance, cáo buộc họ cung cấp chứng khoán chưa đăng ký. Tuy nhiên, ngành này cũng có một vài chiến thắng pháp lý quan trọng, như phán quyết của tòa án năm 2023 cho rằng XRP của Ripple chỉ được xem là chứng khoán khi bán cho tổ chức, chứ không phải khi giao dịch trên sàn.

Năm 2024, Mỹ chính thức phê duyệt các quỹ ETF Bitcoin và Ethereum giao ngay. Song, cựu Chủ tịch SEC Gary Gensler khẳng định đây không đồng nghĩa với việc cơ quan này ủng hộ Bitcoin hay tiền điện tử nói chung. Gần đây nhất, cuộc bầu cử tổng thống với chiến thắng của Donald Trump dần thay đổi vị thế của tiền mã hóa tại Mỹ. Trump dự định bổ nhiệm Paul Atkins làm Chủ tịch SEC. Ông có quan điểm ủng hộ tiền mã hóa hơn nhiều so với Gensler.

Trung Quốc cấm nhưng không hoàn toàn từ bỏ

Trái ngược với Mỹ, Trung Quốc là một trong những quốc gia có lập trường cứng rắn nhất đối với tiền số. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã cấm các doanh nghiệp tiền điện tử hoạt động với lý do bảo vệ tài chính quốc gia. Năm 2021, Trung Quốc ban hành lệnh cấm khai thác Bitcoin. Nhiều thợ đào phải di dời sang các quốc gia khác như Kazakhstan và Mỹ. Cũng trong năm đó, Trung Quốc tiếp tục cấm toàn bộ giao dịch tiền mã hóa.

Tuy nhiên, quốc gia tỷ dân không hoàn toàn quay lưng với công nghệ blockchain và tài sản kỹ thuật số. Bắc Kinh đang tích cực phát triển đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY). Đây là phiên bản số hóa của đồng tiền pháp định, được ngân hàng trung ương kiểm soát chặt chẽ

Anh và Nhật Bản thừa nhận tiền điện tử nhưng kiểm soát chặt chẽ

Đây là 2 trong số ít các quốc gia công nhận tiền mã hóa là tài sản hợp pháp. Tại Anh, tiền kỹ thuật số đã được công nhận là tài sản tài chính hợp pháp từ năm 2023. Chính phủ yêu cầu các công ty tiền số tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính (KYC).

Song, chính phủ Anh cấm hoàn toàn các sản phẩm phái sinh liên quan đến tiền số, nhằm bảo vệ nhà đầu tư nhỏ lẻ trước thị trường biến động mạnh. Các sàn giao dịch cũng phải báo cáo với Văn phòng Thực thi Trừng phạt Tài chính (OFSI) nếu phát hiện bất kỳ giao dịch đáng ngờ nào.

Anh đã đưa tiền điện tử vào danh sách các công cụ tài chính được điều chỉnh. Ảnh: Shutterstock.

Nhật Bản cũng có cách làm tương tự. Nước này công nhận tiền số là tài sản hợp pháp và yêu cầu các sàn giao dịch đăng ký với Cơ quan Dịch vụ Tài chính (FSA). Nhật Bản đã thành lập Hiệp hội Sàn giao dịch Tiền điện tử Nhật Bản (JVCEA), yêu cầu tất cả sàn giao dịch phải là thành viên. Chính phủ nước này đánh thuế lợi nhuận từ giao dịch tiền mã hóa như thu nhập bình thường, áp dụng mức thuế lũy tiến lên đến 55%.

Singapore là quốc gia hấp dẫn với nhà đầu tư tiền số

Singapore không coi tiền điện tử là tiền tệ hợp pháp, nhưng xem chúng là tài sản. Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) quy định tất cả các sàn giao dịch phải có giấy phép hoạt động theo Luật Dịch vụ Thanh toán (PSA).

Nước này cũng cảnh báo các công ty tiền số không được quảng cáo dịch vụ đến công chúng, nhằm hạn chế rủi ro đầu tư. Tuy nhiên, Singapore vẫn là một điểm đến hấp dẫn cho giới đầu tư vì không đánh thuế dài hạn từ tiền điện tử. Các công ty thường xuyên giao dịch tiền điện tử vẫn phải chịu thuế thu nhập.

Không đánh thuế lợi nhuận dài hạn từ tiền điện tử, nhưng Singapore vẫn đánh thuế với các công ty có hoạt động liên quan đến tiền điện tử. Ảnh: Golden Capitalist.

Còn với EU, liên minh này đã ban hành Đạo luật thị trường tiền điện tử (MiCA) vào năm 2023, yêu cầu tất cả công ty phát hành hoặc giao dịch tiền số phải có giấy phép. Ngoài ra, từ năm 2026 trở đi, các ví tiền mã hóa tự lưu trữ có số dư trên 1.000 euro sẽ phải xác minh danh tính chủ sở hữu. Các nhà cung cấp dịch vụ phải cung cấp rõ tên người gửi và người thụ hưởng trong các giao dịch tài sản điện tử, bất kể số tiền được chuyển là bao nhiêu.

Thúy Liên