Các loài bướm đẹp nhất biến mất ảnh hưởng gì tới con người?

Ngày càng hiếm gặp những chú bướm có đôi cánh đẹp

Phân tích hệ thống đầu tiên trên toàn nước Mỹ về số lượng bướm cho thấy số lượng bướm ở 48 tiểu bang đã giảm trung bình 1,3% mỗi năm kể từ đầu thế kỷ 21, với 114 loài giảm đáng kể và chỉ có 9 loài tăng.

Trên tạp chí Science số ra hôm thứ năm, đồng tác giả nghiên cứu Nick Haddad, một nhà côn trùng học tại Đại học bang Michigan, cho biết: "Số lượng bướm đã giảm trong 20 năm qua. Và chúng tôi không thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy điều đó sẽ kết thúc".

Một nhóm các nhà khoa học đã kết hợp 76.957 cuộc khảo sát từ 35 chương trình giám sát và kết hợp chúng để so sánh ngang bằng và cuối cùng đã đếm được 12,6 triệu con bướm trong nhiều thập niên. Tháng trước, một cuộc khảo sát thường niên chỉ xem xét loài bướm chúa đã giảm đến mức thấp gần như mọi thời đại là dưới 10.000, giảm mạnh so với mức 1,2 triệu vào năm 1997. Nhiều loài đang suy giảm đã giảm 40% trở lên.

Mất mát 'thảm khốc và đáng buồn' theo thời gian

Nhà côn trùng học David Wagner từ Đại học Connecticut, người không tham gia vào nghiên cứu, đã ca ngợi phạm vi của nghiên cứu. Và Wagner cho biết mặc dù tốc độ suy giảm hàng năm có vẻ không đáng kể, nhưng nó lại "thảm khốc và đáng buồn" khi tích tụ theo thời gian.

Wagner nêu: "Chỉ trong 30 hoặc 40 năm, chúng ta mất một nửa số bướm (và các loài côn trùng khác) trên một lục địa! Cây sự sống đang bị tàn phá với tốc độ chưa từng có".

Tác giả chính của nghiên cứu Collin Edwards, một nhà sinh thái học và nhà khoa học dữ liệu tại Sở Cá và Động vật hoang dã Washington. Theo Edwards, Mỹ có 650 loài bướm, nhưng 96 loài rất ít nên không xuất hiện trong dữ liệu và 212 loài khác cũng không được tìm thấy đủ số lượng để tính toán xu hướng.

Nhà côn trùng học Karen Oberhauser từ Đại học Wisconsin-Madison, người không tham gia nghiên cứu cũng đồng tình khi cho rằng: "Tôi lo lắng nhất về các loài thậm chí không thể đưa vào phân tích vì chúng quá hiếm”.

Đồng tác giả Haddad, người chuyên nghiên cứu về các loài bướm quý hiếm, cho biết trong những năm gần đây, ông chỉ nhìn thấy hai loài bướm St. Francis Satyr chỉ sống ở Bắc Carolina đang có nguy cơ tuyệt chủng "nên chúng hiện giờ có thể đã tuyệt chủng".

Một số loài nổi tiếng đã giảm mạnh như Bướm đô đốc đỏ, loài rất liều lĩnh đến nỗi không ngại đậu trên vai người, đã giảm 44% hay loài bướm nữ Mỹ, với hai đốm mắt lớn trên cánh sau, đã giảm 58%. Ngay cả loài bướm bắp cải trắng xâm lấn được coi là "một loài thích nghi tốt để xâm chiếm thế giới" cũng đã giảm 50%.

Sự suy giảm của bướm là dấu hiệu cảnh báo cho con người

Chuyên gia về bướm của Đại học Cornell, Anurag Agrawal cho biết ông lo lắng nhất về tương lai của một loài khác: Con người. Agrawal, người không tham gia nghiên cứu, cho biết: "Sự sụt giảm số lượng của bướm, vẹt và cá heo chắc chắn là một dấu hiệu xấu đối với chúng ta, với hệ sinh thái mà chúng ta phụ thuộc và thiên nhiên mà chúng ta tận hưởng. Chúng đang nói với chúng ta rằng sức khỏe của lục địa chúng ta không được tốt lắm... Bướm là đại sứ cho vẻ đẹp, sự mong manh và sự phụ thuộc lẫn nhau của thiên nhiên. Chúng có điều gì đó để chúng ta phải suy nghĩ".

Chuyên gia về bướm của Đại học Cornell, Anurag Agrawal cho biết ông lo lắng nhất về tương lai của một loài khác: Con người. Agrawal, người không tham gia nghiên cứu, cho biết: "Sự sụt giảm của bướm, vẹt và cá heo chắc chắn là một dấu hiệu xấu đối với chúng ta, với hệ sinh thái mà chúng ta phụ thuộc và thiên nhiên mà chúng ta tận hưởng. Chúng đang nói với chúng ta rằng "sức khỏe" của lục địa chúng ta không được tốt lắm ... Bướm là đại sứ cho vẻ đẹp, sự mong manh và sự phụ thuộc lẫn nhau của thiên nhiên. Chúng có điều gì đó để chúng ta phải suy nghĩ".

Oberhauser cho biết bướm kết nối con người với thiên nhiên và điều đó "làm chúng ta bình tĩnh lại, khỏe mạnh hơn và hạnh phúc hơn, đồng thời thúc đẩy việc học tập".

Wagner cho biết những gì đang xảy ra với bướm ở Mỹ có thể cũng đang xảy ra với các loài côn trùng khác ít được nghiên cứu hơn trên khắp lục địa và thế giới. Ông cho biết đây không chỉ là nghiên cứu về bướm toàn diện nhất mà còn là nghiên cứu có nhiều dữ liệu nhất đối với bất kỳ loài côn trùng nào.

Haddad cho biết Bướm cũng là loài thụ phấn, mặc dù không nổi bật như ong, và là nguồn thụ phấn chính cho cây bông Texas. Những khu vực khô hạn và ấm áp nhất là tệ nhất đối với bướm Sự suy giảm bướm lớn nhất là ở các bang phía tây nam như Arizona, New Mexico, Texas và Oklahoma — nơi số lượng bướm giảm hơn một nửa trong 20 năm.

Edwards cho biết: "Có vẻ như những con bướm ở những khu vực khô hạn và ấm áp đang hoạt động kém hơn nhiều. Và điều đó cũng đúng với phần lớn khu vực phía tây nam".

Edwards cho biết khi họ xem xét các loài bướm sống ở cả miền nam nóng hơn và miền bắc mát hơn, kết quả cho thấy những loài ở những khu vực mát hơn hoạt động tốt hơn.

Edwards và Haddad cho biết biến đổi khí hậu, mất môi trường sống và thuốc trừ sâu có xu hướng kết hợp với nhau để làm suy yếu quần thể bướm. Trong ba nguyên nhân, có vẻ như thuốc trừ sâu là nguyên nhân lớn nhất.

Dựa trên nghiên cứu trước đây từ các bang phía tây vùng Trung tâm nước Mỹ, Haddad cho biết: "Điều này có lý vì việc sử dụng thuốc trừ sâu đã thay đổi đáng kể kể từ khi nghiên cứu của chúng tôi bắt đầu". Dù tình hình bi quan, Haddad cho rằng môi trường sống có thể được phục hồi và bướm cũng vậy, vì vậy vẫn còn hy vọng.

Haddad cho biết: "Bạn có thể thực hiện những thay đổi ở sân sau nhà mình, ở khu phố và ở khu vực của mình. Điều đó thực sự có thể cải thiện tình hình cho nhiều loài".

Anh Tú