Các hãng xe máy chuẩn bị gì trước cơ hội điện hóa tại Việt Nam

Thị trường xe máy ở Việt Nam đang đứng trước cơ hội chuyển mình một phần hoặc toàn bộ dải sản phẩm sang thuần điện.

Những chính sách chuẩn bị có hiệu lực như kiểm định khí thải xe máy từ 5 năm trở lên hay hạn chế xe 2 bánh động cơ đốt trong tại một số khu vực ở các thành phố lớn nhiều khả năng sẽ là động lực để các hãng xe máy tiến hành điện hóa dải sản phẩm.

Cơ hội điện hóa

Nội dung Thông tư 47/2025 do Bộ Giao thông vận tải (GTVT) ban hành nêu rõ, các phương tiện môtô, xe gắn máy có thời gian sản xuất từ 5-12 năm sẽ có chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ 24 tháng.

Trong trường hợp xe có thời gian sản xuất trên 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ sẽ là 12 tháng.

Thời hạn áp dụng Thông tư 47 là từ ngày 1/1/2025. Tuy nhiên theo đại diện Cục Đăng kiểm, việc kiểm định khí thải đối với môtô, xe gắn máy sẽ chưa thực hiện ngay từ thời điểm nói trên.

Dù chưa thực hiện ngay từ năm sau, Thông tư 47 là tiền đề để Việt Nam nhắm đến loại bỏ phương tiện giao thông 2 bánh có tuổi đời cao, phát thải lớn trong tương lai.

Xe máy là phương tiện phổ biến hàng đầu trên đường phố Việt Nam. Ảnh: Lê Quân.

Kết quả từ 3 chương trình đo kiểm khí thải môtô, xe gắn máy tại 3 thành phố lớn gồm Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng cho thấy, xe trên 5 năm đã có xu hướng vượt tiêu chuẩn khí thải hiện hành và xe trên 10 năm có tỷ lệ phát thải rất lớn.

Như vậy, gần như toàn bộ nhóm phương tiện 2 bánh sử dụng động cơ đốt trong nằm trong diện kiểm định khí thải theo nội dung Thông tư 47 sẽ không đủ tiêu chuẩn lưu thông.

Bên cạnh quy định nói trên, một số thành phố lớn như TP Hà Nội cũng đang nhắm đến thí điểm hạn chế phương tiện gây ô nhiễm từ năm sau.

"Từ năm 2025, thành phố sẽ thí điểm mô hình phát thải thấp tại một số khu vực đông đúc, là điểm nóng về ô nhiễm không khí. Tại khu vực này, phương tiện giao thông gây ô nhiễm bị hạn chế", ông Lê Thanh Nam - Giám đốc Sở TN&MT TP Hà Nội - chia sẻ tại một buổi đối thoại.

TP Hà Nội lên kế hoạch hạn chế phương tiện 2 bánh phát thải cao tại một số khu vực trong năm 2025. Ảnh: Hồng Quang.

Loạt chính sách nói trên nhắm đến các phương tiện xe 2 bánh trang bị động cơ đốt trong, hiện là nhóm phương tiện phổ biến trên đường và chiếm đa số trong dải sản phẩm của các hãng xe máy tại Việt Nam.

Đứng trước cơ hội bổ sung sản phẩm chạy điện hoặc tiến hành điện hóa toàn bộ dải sản phẩm, các hãng xe máy ở Việt Nam đang có những động thái tương đối khác biệt.

VinFast tiên phong

Từ năm 2018, VinFast đã là một trong những cái tên tiên phong khi trình làng mẫu xe máy điện đầu tiên mang tên Klara, gồm 2 phiên bản trong đó phiên bản cao cấp nhất trang bị pin lithium-ion.

Tính đến nay, dải sản phẩm xe 2 bánh chạy điện của VinFast đã tương đối hoàn thiện, được chia vào 3 phân khúc khác nhau gồm Phổ thông, Trung cấp và Cao cấp.

VinFast cung cấp dải sản phẩm xe máy điện khá hoàn chỉnh tại Việt Nam. Ảnh: Hoàng Tuấn.

Nhóm xe Phổ thông gồm Evo200 và Evo200 Lite là những mẫu xe có công suất tương đương nhóm xe 2 bánh trang bị động cơ dung tích xy-lanh dưới 100 cc. Ở phân khúc xe Trung cấp, khách hàng Việt có các lựa chọn gồm VinFast Klara S cùng với VinFast Feliz S.

Phân khúc xe Cao cấp của VinFast có các lựa chọn gồm Theon S và Vento S. Trong đó, Vento S có giá khởi điểm 50 triệu đồng, còn Theon S đang có giá 63 triệu đồng tại Việt Nam.

Không chỉ sở hữu dải sản phẩm khá đa dạng, VinFast còn cung cấp cho khách hàng nhiều lựa chọn sạc xe, trong đó bao gồm quyền truy cập mạng lưới sạc công cộng V-GREEN, với nhiều điểm sạc khác nhau trên cả nước.

VinFast là một trong những hãng xe máy thuần điện tại Việt Nam. Ảnh: InsideEVs.

Với định hướng ngay từ đầu là một hãng xe máy thuần điện, VinFast có thể xem là cái tên tiên phong trong mảng xe 2 bánh chạy điện ở Việt Nam, bên cạnh Pega.

Sự có mặt của VinFast cũng mở đường cho màn đổ bộ của các thương hiệu danh tiếng như Yadea xâm nhập thị trường Việt, cung cấp thêm sản phẩm xe 2 bánh chạy điện có chất lượng cao cho khách hàng.

Honda chậm chân nhưng khá hứa hẹn

Khi VinFast, Yadea đang có những đóng góp không nhỏ giúp phổ cập xe máy điện, Honda lại tỏ ra khá chậm chân ở mảng này dù nắm giữ thị phần lớn trong thị trường xe 2 bánh nói chung.

Honda từng giới thiệu xe máy điện Benly e: tại Việt Nam, nhưng chỉ nhắm đến nhóm khách hàng doanh nghiệp, bán ra phục vụ nhu cầu vận chuyển hàng hóa.

Chỉ đến triển lãm VMS 2024 tổ chức tại TP.HCM cuối tháng 10, Honda mới chính thức ra mắt 2 mẫu xe điện thương mại là CUV e: và ICON e:, dự kiến triển khai tại Việt Nam từ năm sau.

Honda khá chậm chân ở mảng xe máy điện tại Việt Nam.

CUV e: tương đương xe máy xăng dung tích 110 cc, chỉ cho thuê không bán, còn ICON e: sẽ sớm bán ra cho khách Việt kèm mức giá dưới 30 triệu đồng.

ICON e: có kích thước nhỏ gọn, trang bị motor điện cho tốc độ tối đa 49 km/h do đó không yêu cầu bằng lái, chủ yếu nhắm đến nhóm khách hàng học sinh.

Với giá bán không cao hơn 30 triệu đồng, Honda ICON e: nhiều khả năng sẽ là một quân bài thành công của hãng xe Nhật Bản khi đặt chân vào thị trường xe máy điện.

Chờ động thái mới của Yamaha

Hiện, Yamaha đang có duy nhất Neo's là lựa chọn xe máy chạy điện tại Việt Nam. Yamaha Neo's có giá 49 triệu đồng, được lắp ráp tại nhà máy của hãng ở Việt Nam.

Tuy nhiên kể từ thời điểm hãng xe Nhật Bản trình làng Neo's vào cuối năm 2022, Yamaha chưa có động thái giới thiệu thêm sản phẩm xe máy điện cho khách Việt.

Yamaha Neo's đang là lựa chọn xe máy điện duy nhất mà Yamaha có tại thị trường Việt. Ảnh: Vĩnh Phúc.

Cũng tại triển lãm VMS 2024, Yamaha đưa lên sân khấu mẫu concept Motoroid 2 sử dụng trí tuệ nhân tạo cùng với xe điện tự cân bằng Elove. Hai mẫu xe điện xuất hiện tại khu trưng bày của Yamaha ở VMS 2024 gần như chỉ mang tính biểu diễn, không đi kèm bất kỳ thông tin nào về kế hoạch trong tương lai.

Chưa rõ các bước tiếp theo của Yamaha, nhưng với việc đối thủ đồng hương Honda đã sẵn sàng tung ra những sản phẩm xe 2 bánh chạy điện thương mại từ năm sau, Yamaha có lẽ cũng sẽ sớm giới thiệu thêm các mẫu xe máy điện cho khách Việt.

Khách Việt không thiếu lựa chọn xe máy điện

Bên cạnh những thương hiệu kể trên, khách Việt cũng có một số lựa chọn xe máy điện từ các hãng khác như Pega, Yadea hay Dat Bike.

Tương tự VinFast, hãng xe Trung Quốc Yadea cũng cung cấp một danh mục sản phẩm xe máy điện, xe đạp điện khá đa dạng, gồm một số mẫu xe nổi bật như Yadea Ossy hay Yadea Oris.

Pega cũng là một hãng xe có thời gian gắn bó khá dài ở Việt Nam. Hãng này hiện cung cấp nhiều sản phẩm xe máy điện và xe đạp điện.

Startup xe máy điện Dat Bike gần đây vừa ra mắt bộ 3 xe điện Quantum S-Series có giá 35-51 triệu đồng, cung cấp phạm vi hoạt động tối đa 285 km sau mỗi lần sạc.

Yadea hay Dat Bike đều là những thương hiệu xe máy điện tại Việt Nam.

Nhìn chung, tiến trình hạn chế xe phát thải cao nói riêng và xe 2 bánh trang bị động cơ đốt trong nói chung ở Việt Nam sẽ cần nhiều thời gian để thực hiện, chủ yếu bởi mức độ phổ biến hiện tại của xe 2 bánh sử dụng động cơ xăng. Quá trình này cũng cần sự chung tay của các hãng xe, bao gồm nỗ lực giới thiệu thêm các lựa chọn xe 2 bánh thuần điện.

Với loạt thương hiệu thuần điện đang có mặt gồm VinFast, Yadea, Dat Bike cùng nỗ lực chuyển mình của các hãng xe truyền thống như Honda hay Yamaha, thị trường xe 2 bánh ở Việt Nam dường như sẽ không bị động trước áp lực phải điện hóa.

Trong phần giải pháp giảm phát thải khí nhà kính ngành GTVT thuộc Quyết định 1191 mới ban hành, Bộ GTVT đặt mục tiêu đến năm 2030, sẽ có 30% người dân sử dụng ôtô điện và 22% xe máy điện trong tổng số xe sử dụng.

Phúc Hậu