Các doanh nghiệp xây dựng Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức kinh doanh ra sao?

Mới đây, sau chuyến thăm và kiểm tra công trình của hai dự án đầu tư xây dựng Cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tại tỉnh Hà Nam, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã chỉ đạo đưa hai cơ sở bệnh viện vào sử dụng trong năm 2025, sớm hơn ít nhất một tháng so với kế hoạch ban đầu (trước ngày 30/11/2025).

Việc đẩy nhanh tiến độ nhằm giảm tình trạng quá tải tại các bệnh viện tuyến trung ương và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân.

3 nhà thầu gốc doanh nghiệp Nhà nước

Dự án xây dựng Cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai được thực hiện theo hợp đồng EPC (thiết kế, thi công, cung cấp và lắp đặt thiết bị).

Hai dự án đầu tư xây dựng cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Cơ sở 2 của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức được phê duyệt từ năm 2014 (thuộc Đề án Đầu tư xây dựng mới 5 bệnh viện, viện tuyến trung ương và tuyến cuối đặt tại TP.HCM) với quy mô 1.000 giường/bệnh viện và tổng mức đầu tư gần 10.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, dự án đã gặp nhiều khó khăn và chậm tiến độ do vướng mắc trong điều chỉnh giá hợp đồng, khiến nhà thầu dừng thi công từ tháng 12/2020. Đến đầu tháng 11/2024, các nhà thầu mới bắt đầu triển khai thi công trở lại.

Trong văn bản trả lời cử tri Hà Nam gửi trước kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cơ sở 2 chậm tiến độ là do Bộ Y tế, chủ đầu tư và nhà thầu chưa lường hết được các khó khăn, vướng mắc khi triển khai dự án theo hình thức EPC.

Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 34/NQ-CP nhằm tháo gỡ khó khăn và vướng mắc trong quá trình triển khai các dự án này, cho phép điều chỉnh hợp đồng các gói thầu xây lắp.

Các nhà thầu chính tham gia dự án gồm: Gói thầu XDBM-01 thuộc Dự án Đầu tư xây dựng Cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai do Liên danh Tổng công ty 36 - Tổng công ty 319 - Tổng công ty Thành An thi công.

Gói thầu XDVĐ-01 thuộc Dự án Đầu tư xây dựng Cơ sở 2 Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức do Liên danh Tổng công ty Xây dựng Hà Nội - Công ty CP Hồng Hà Việt Nam thi công.

Các công ty tham gia liên danh xây dựng Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Việt Đức Cơ sở 2 đều có nguồn gốc từ doanh nghiệp Nhà nước, nhưng mức độ cổ phần hóa của mỗi đơn vị có sự khác biệt.

G36 "chậm mà chắc" về doanh thu và lợi nhuận

Nhìn sâu hơn vào bức tranh tài chính, ghi nhận các doanh nghiệp này đều giữ được kết quả kinh doanh dương nhưng lại biến động qua các năm.

Trong đó, G36 đã trải qua quá trình phát triển và biến đổi đáng kể từ khi thành lập vào năm 1996.

Ban đầu, G36 là Xí nghiệp Xây dựng Công trình 36, trực thuộc Bộ Quốc phòng, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thi công xây lắp công trình. Đến năm 2016, công ty chính thức cổ phần hóa và chuyển đổi thành công ty cổ phần, mở rộng hoạt động sang đầu tư phát triển dự án bất động sản và dự án BOT.

G36 đã duy trì xu hướng tăng trưởng "chậm mà chắc" về doanh thu và lợi nhuận, thời kỳ đỉnh cao của doanh nghiệp là giai đoạn từ năm 2018 trở về trước.

Cụ thể, 2018 là năm G36 kinh doanh vượt trội khi doanh thu chạm ngưỡng 3.084 tỷ đồng và đạt lợi nhuận sau thuế kỷ lục gần 86 tỷ đồng.

Từ năm 2019 trở đi, dù vẫn ghi nhận doanh thu nghìn tỷ và lợi nhuận năm duy trì ở mức dương, nhưng tình hình kinh doanh của G36 lại có xu hướng đi xuống so với giai đoạn trước đó, trong các năm vẫn ghi nhận có một vài quý thua lỗ kéo lợi nhuận cả năm của doanh nghiệp đi lùi.

Tính riêng năm 2024, mặc dù lợi nhuận sau thuế cả năm đạt 26,8 tỷ đồng, nhưng quý IV/2024 ghi nhận khoản lỗ 8,93 tỷ đồng, chủ yếu do chi phí tăng cao và biến động thị trường.

Nhìn chung, trong gần ba thập kỷ hoạt động, Tổng Công ty 36 – CTCP đã cho thấy sự tăng trưởng và ổn định trong kết quả kinh doanh, duy trì được hiệu quả hoạt động trong dài hạn.

Tuy nhiên, không khó để nhận ra doanh nghiệp đang có sự chững lại trong những năm gần đây. Công ty cũng từng chia sẻ về việc gặp khó khăn do nhiều đơn vị có công trình chuyển tiếp ít, thậm chí đã hết việc làm.

Vay nợ cao là một đặc điểm của các công ty trong lĩnh vực xây dựng khi cần nhu cầu vốn lớn, thời gian chiếm dụng vốn vay dài, và G36 cũng không nằm ngoài danh sách này.

Tính đến cuối năm 2024, nợ phải trả của G36 chạm ngưỡng 3.373 tỷ đồng, chiếm tới 75% tổng tài sản, trong đó có 756 tỷ đồng là nợ vay tài chính, công ty mất tới hơn 63 tỷ đồng chi phí lãi vay trong năm.

Hancorp kinh doanh đi lùi sau khi cổ phần hóa

Đối với Hancorp, tiền thân là doanh nghiệp Nhà nước thuộc Bộ Xây dựng được thành lập vào năm 1982. Doanh nghiệp chính thức được chuyển đổi sang mô hình cổ phần từ tháng 8/2014, song về bản chất vẫn gần như là một doanh nghiệp Nhà nước, với tỉ lệ sở hữu của Bộ Xây dựng lên tới 98,83%.

Sau khi cổ phần hóa, kết quả kinh doanh của Hancorp đã có những biến động nhất định, nhưng đa phần là theo chiều hướng đi xuống.

Từng lãi hàng trăm tỷ đồng mỗi năm trong giai đoạn 2010 – 2017, sau khi cổ phần hóa, cả doanh thu và lợi nhuận của Hancorp đều suy giảm mạnh. Từ năm 2018 đến nay, lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp chưa bao giờ vượt mức 100 tỷ đồng, cao nhất là vào năm 2018 với xấp xỉ 93 tỷ đồng.

Một trong những tài sản đáng giá nhất của Hancorp là dự án Ngoại giao đoàn.

Hoạt động kinh doanh của Hancorp xuống dốc do nguồn vốn đầu tư công cho lĩnh vực xây lắp giảm dẫn đến số lượng trúng thầu các gói thầu có nguồn ngân sách ít, dự án bất động sản dựa vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng nên chi phí lãi vay cao.

Trong giai đoạn Covid-19, như bao doanh nghiệp khác kết quả kinh doanh của Hancorp cũng lao dốc không phanh, về chỉ còn trên 30 tỷ đồng mỗi năm.

Trước bối cảnh tình hình kinh doanh èo uột, không quá khó hiểu khi phiên đấu giá 139,4 triệu cổ phiếu Hancorp của Bộ Xây dựng đã không thành công khi không có nhà đầu tư đăng ký mua tại cuối năm 2020, đây cũng là lý do mà đến nay doanh nghiệp vẫn chưa thể thoát mác "doanh nghiệp Nhà nước".

Tuy nhiên, trong năm 2024, công ty đã cho thấy một số dấu hiệu phục hồi. Lũy kế năm 2024, Hancorp lãi hơn 67 tỷ đồng, tăng 42% so với năm trước đó.

Tổng tài sản của Hancorp tính đến ngày 31/12/2024 đạt hơn 6.438 tỷ đồng, giảm nhẹ so với đầu năm. Trong đó, cơ cấu tài sản có tới 19 tỷ đồng tiền mặt và 469 tỷ đồng tiền gửi tại ngân hàng lấy lãi.

Chiếm phần lớn tài sản của Hancorp là nợ phải trả, đạt 4.798 tỷ đồng tại cuối quý IV/2024, vay và nợ thuê tài chính chiếm 795 tỷ đồng. Năm 2024 doanh nghiệp đã phải chi ra hơn 51 tỷ đồng chỉ để trả lãi vay.

Về phía Tổng công ty 319, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp thường xuyên vượt kế hoạch kinh doanh năm đề ra và tăng trưởng tốt so với năm trước đó. Tổng Công ty 319, trực thuộc Bộ Quốc phòng, duy trì tốc độ tăng trưởng cao hơn so với hai doanh nghiệp còn lại.

Kết thúc năm 2024, Tổng công ty 319 đã đạt giá trị sản xuất 9.969 tỷ đồng, bằng 188% kế hoạch; doanh thu đạt 10.025 tỷ đồng, bằng 184% kế hoạch và lợi nhuận trước thuế đạt 53,35 tỷ đồng, bằng 100,1% kế hoạch đề ra.

Nhìn chung, ba doanh nghiệp này đều có lịch sử hoạt động lâu đời và kinh nghiệm dày dặn trong ngành xây dựng. Tuy nhiên, mức độ tăng trưởng và tình hình tài chính của mỗi đơn vị có sự khác biệt rõ rệt, phản ánh mô hình hoạt động và chiến lược phát triển riêng biệt.

Nguyễn Hồng Nhung