Các chuyên gia hiến kế phát triển khoa học-công nghệ

Các nhà khoa học trao đổi, đóng góp giải pháp phát triển khoa học-công nghệ với lãnh đạo thành phố Hà Nội.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong cho biết, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ 17 đã xác định, đẩy mạnh phát triển khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong ba khâu đột phá chiến lược nhằm phát triển bền vững Thủ đô giai đoạn 2020-2025, định hướng năm 2030, tầm nhìn năm 2045. Trên tinh thần đó, sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” (Nghị quyết số 57-NQ/TW), thành phố Hà Nội đã chủ động triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên địa bàn.

Theo đó, thành phố đặt ra nhiều mục tiêu. Trong đó, giai đoạn đến năm 2030 sẽ xây dựng Hà Nội trở thành trung tâm khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực Đông Nam Á, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế-xã hội của Thủ đô và cả nước. Tỷ trọng kinh tế số đạt ít nhất 40% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP); hơn 50% số doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo; thu hút từ một đến hai tập đoàn công nghệ lớn đầu tư vào hoạt động nghiên cứu và sản xuất tại Hà Nội, thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp công nghệ cao. Hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đồng bộ, bảo đảm sự kết nối hiệu quả giữa các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và cơ quan quản lý nhà nước. Tầm nhìn đến năm 2045, đưa Hà Nội trở thành trung tâm khoa học-công nghệ hàng đầu châu Á, dẫn dắt sự phát triển của nền kinh tế tri thức và đổi mới sáng tạo trong khu vực.

Tiến sĩ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ cho rằng, để đạt các mục tiêu nêu trên thì có ba vấn đề trọng tâm mà Hà Nội cần quan tâm. Thứ nhất là cơ chế quỹ phát triển khoa học-công nghệ để hỗ trợ cho hoạt động nghiên cứu triển khai của các nhà khoa học. Hà Nội nên mạnh dạn đầu tư cho Quỹ phát triển khoa học-công nghệ của thành phố, đáp ứng yêu cầu nghiên cứu. Thứ hai là vấn đề chấp nhận rủi ro, mạo hiểm, độ trễ trong hoạt động khoa học. Hà Nội có thể là đơn vị đầu tiên trong cả nước thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm để hỗ trợ hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, tránh việc các doanh nghiệp của nước ta phải đăng ký kinh doanh tại nước ngoài, lợi nhuận nếu có thuộc về nước ngoài. Thứ ba là cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức khoa học và công nghệ. Hà Nội có thể thí điểm cơ chế tự chủ toàn diện cho các tổ chức khoa học và công nghệ, sau đó, đánh giá xem họ thực hiện cơ chế tự chủ có tốt không.

Đề cao vai trò của nguồn nhân lực chất lượng cao, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Huỳnh Quyết Thắng, Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội nhận định, để có thể đạt mức tăng trưởng kinh tế hai con số một cách bền vững thì sự sáng tạo, khởi nghiệp rất quan trọng và có thể bắt đầu từ các sinh viên với những sản phẩm sáng tạo. Lợi thế có nhiều trường đại học, cao đẳng, viện nghiên cứu trên địa bàn chính là nguồn lực quan trọng cho quá trình đổi mới sáng tạo, phát triển Thủ đô. Vì vậy, Hà Nội phải tiên phong trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm, đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo. Trong đó, phải tạo môi trường thuận lợi, có quỹ để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo.

Ở góc độ doanh nghiệp, Tổng Giám đốc Tập đoàn FPT Nguyễn Văn Khoa cho hay, Nghị quyết số 57 là cuộc cách mạng về khoa học-công nghệ. Vì vậy, Thủ đô phải thật sự tiên phong. Trên cơ sở đó, đại diện FPT góp ý, thành phố cần chú trọng đến khối doanh nghiệp tư nhân, nhất là doanh nghiệp khoa học-công nghệ; giao cho doanh nghiệp các bài toán lớn, bài toán chiến lược dựa trên yêu cầu thực tế của thành phố.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Trần Sỹ Thanh cho biết, thời gian tới, vì sức khỏe, an ninh an toàn, môi trường cho người dân và doanh nghiệp, Hà Nội sẽ triển khai quyết liệt, tập trung xây dựng chính sách đặc thù cho khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW và Luật Thủ đô, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các cá nhân và tổ chức đóng góp vào sự phát triển của Thủ đô. Hà Nội mong muốn tiếp tục nhận được sự đồng hành, hỗ trợ của các chuyên gia, nhà khoa học trong việc tư vấn, phản biện chính sách, góp ý xây dựng các chương trình, đề án trọng điểm về khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thành phố sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất để các sáng kiến, ý tưởng đổi mới được triển khai thực tế, đóng góp thiết thực vào sự phát triển kinh tế-xã hội của Thủ đô và đất nước ■

Bài và ảnh: Nguyên Trang