Các cấp Hội Khuyến học với mô hình công dân học tập
Thời gian qua, các hoạt động khuyến học, khuyến tài nói chung và xây dựng mô hình công dân học tập nói riêng luôn nhận được sự chỉ đạo sâu sát của các cấp ủy đảng, chính quyền cùng sự chung tay vào cuộc của các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trên địa bàn tỉnh. Việc đẩy mạnh xây dựng mô hình công dân học tập đã tạo sự chuyển biến tích cực góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Xã Nam Cường (Nam Trực) được chọn xây dựng thí điểm mô hình “Công dân học tập”. Triển khai xây dựng mô hình, Hội Khuyến học xã luôn nhận được sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương và sự ủng hộ, tham gia tích cực của 100% đảng viên bằng hình thức trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua việc vận động con cháu đi học đúng độ tuổi và học lên cao. Những đảng viên đang công tác tại các cơ quan, đơn vị, trường học thường xuyên học tập những tri thức liên quan đến lĩnh vực mà bản thân phụ trách; đảng viên trong độ tuổi lao động tích cực học tập để áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, phát triển kinh tế, xây dựng gia đình no ấm, hạnh phúc. Không chỉ thường xuyên tự học, tự rèn, nâng cao trình độ mà còn tích cực tuyên truyền, vận động con cháu trong gia đình, các tầng lớp nhân dân ở địa phương tham gia hưởng ứng bằng những việc làm thiết thực. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền về mục tiêu, ý nghĩa, tầm quan trọng của mô hình trong các tầng lớp nhân dân nên nhận thức về việc học trong các gia đình đã tăng lên. Cán bộ và người dân quan tâm hơn đến việc học tập của con em, đẩy mạnh việc học tập suốt đời. Bên cạnh đó, nhiều phụ huynh cũng tự nguyện tham gia đọc sách, báo để tìm kiếm thông tin, trau dồi kiến thức hoặc sử dụng máy vi tính, điện thoại thông minh để cập nhật, khai thác thông tin trong nước và quốc tế. Thực hiện mô hình công dân học tập, số lượng người dân tham gia các buổi tập huấn tại Trung tâm học tập cộng đồng xã tăng lên so với trước, góp phần thực hiện hiệu quả mô hình “Công dân học tập” tại địa phương.
Toàn tỉnh hiện có 9 Hội Khuyến học cấp huyện, 175 Hội Khuyến học cấp xã, 5.485 chi Hội Khuyến học, 6.080 ban khuyến học và 649.038 hội viên khuyến học, đạt 36,4% dân số. Cùng với phát triển tổ chức Hội, hội viên, các phong trào dòng họ học tập, cộng đồng học tập, đơn vị học tập, gia đình học tập ngày càng phát triển mạnh mẽ . Đến nay, kết quả xây dựng các mô hình học tập đều vượt chỉ tiêu đề ra; trong đó, số gia đình học tập đạt 86%; dòng họ học tập đạt 78%; cộng đồng học tập đạt 90%; đơn vị học tập đạt 97%; 21.524 công dân đăng nhập phần mềm tự chấm điểm công dân học tập. 100% xã, phường, thị trấn đăng ký đạt danh hiệu cộng đồng học tập cấp xã. Với mục tiêu đưa phong trào xây dựng xã hội học tập trên địa bàn tỉnh đi vào chiều sâu và phát huy hiệu quả thiết thực, từ tháng 3/2021 tỉnh triển khai mô hình “Công dân học tập”. Theo đó, Hội Khuyến học tỉnh đã triển khai, tổ chức tập huấn và chọn 4 đơn vị gồm các huyện: Ý Yên, Nam Trực, Trực Ninh và thành phố Nam Định; trong đó có 12 xã, phường, thị trấn; 36 đơn vị gồm 7 trường học; 3 cơ quan xã, phường; 26 thôn, làng, tổ dân phố, dòng họ và 441 công dân là nông dân, lao động tự do, công nhân, công chức, viên chức, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang… Kết quả đã có 100% đơn vị tham gia đều đạt tiêu chuẩn; 156 công dân đạt từ 70 điểm đến 85 điểm, đạt 35,4%; 285 công dân đạt 85 điểm (xuất sắc), đạt 64,6%. Từ đó, hàng năm, Hội Khuyến học các cấp đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm nâng cao nhận thức, ý nghĩa của công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập để mỗi công dân tự ý thức được tầm quan trọng và tham gia các mô hình “Công dân học tập”. Hội Khuyến học các cấp tích cực phối hợp với ngành giáo dục, các địa phương đẩy mạnh hoạt động của các Trung tâm học tập cộng đồng trong tỉnh, đáp ứng một phần nhu cầu “Cần gì học nấy”, học mọi lúc mọi nơi và phù hợp với từng lứa tuổi của nhân dân.
Ở các Trung tâm học tập cộng đồng, các địa phương đã huy động sự tham gia phối hợp của các cơ sở đào tạo, doanh nghiệp, người sử dụng lao động… trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, chuyển giao kiến thức, kỹ năng làm việc một cách hiệu quả, thực chất, khoa học. Bên cạnh làm tốt việc xây dựng mô hình từ gia đình học tập, dòng họ học tập, đơn vị, cộng đồng học tập, các gia đình, dòng họ cùng với trường học, cơ sở giáo dục đã thực hiện tốt trách nhiệm giáo dục, hình thành nhân cách, xây dựng con người mới với những chuẩn mực đạo đức công dân, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp. Đặc biệt chú trọng động viên, khích lệ, khen thưởng kịp thời những công dân còn hạn chế nhưng đang nỗ lực học tập hay những học sinh yếu có tiến bộ. Trong quá trình thực hiện mô hình, các cấp ủy và lãnh đạo UBND các cấp, các đơn vị, địa phương đều rất quan tâm ủng hộ, vào cuộc cùng với Hội Khuyến học. Thường trực Hội Khuyến học tỉnh luôn bám sát cơ sở, tìm hiểu, nắm bắt để tháo gỡ những khó khăn, điều chỉnh kịp thời vướng mắc trên cơ sở hướng dẫn của Trung ương Hội. Hội Khuyến học các cấp đã phối hợp tổ chức nhiều hoạt động thiết thực trong “Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời”, Tháng Khuyến học và kỷ niệm Ngày Khuyến học Việt Nam 2/10; tặng quà, trao học bổng cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn; quan tâm phát triển các dòng họ học tập…
Với các tiêu chí đánh giá “Công dân học tập” gồm ba nhóm năng lực cốt lõi: Năng lực tự học và học tập suốt đời; Năng lực sử dụng những công cụ tương tác; Năng lực xây dựng và thực hiện các mối quan hệ xã hội, các đơn vị, công dân ở các địa phương trong toàn tỉnh đều tích cực tham gia và có ý thức phối hợp thực hiện. Tuy nhiên, việc xây dựng mô hình vẫn gặp một số khó khăn. Mặc dù quá trình triển khai thực hiện mô hình, Hội Khuyến học, cấp ủy, chính quyền các cấp đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành. Công tác tập huấn cũng được Hội Khuyến học triển khai kịp thời đến cán bộ, công chức, viên chức, đội ngũ làm công tác khuyến học ở cơ sở. Nhưng nhận thức của một số người làm công tác khuyến học về các tiêu chí xây dựng công dân học tập vẫn chưa sâu sắc; việc chuyển tải thông tin về bộ tiêu chí đến với người dân vẫn gặp khó khăn... Vì vậy cần hơn nữa sự chung tay, vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là người đứng đầu các tổ chức, đơn vị, địa phương phát huy tốt vai trò nòng cốt, trách nhiệm từ đó tạo sự đồng thuận của người dân trong việc triển khai hiệu quả mô hình “Công dân học tập”, góp phần vào thực hiện mục tiêu đưa tỉnh trở thành “Cộng đồng học tập” vào năm 2030.