Cà Mau tiên phong đổi mới sáng tạo, bức phá chuyển đổi số

Theo Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồ Hải, Cà Mau có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng, là cửa ngõ kết nối vùng Đồng bằng sông Cửu Long ra biển Đông và vịnh Thái Lan. Chúng ta có lợi thế về thủy sản, năng lượng tái tạo, kinh tế biển, cùng một hệ sinh thái rừng - biển vô cùng đa dạng. Nhưng cũng chính nơi đây đang chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu, nước biển dâng và nhiều thách thức phát triển. Muốn bứt phá, Cà Mau buộc phải đi nhanh, đi trước trong ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số.

Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính và sáp nhập với tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau đã chuyển mình với quy mô lãnh thổ rộng lớn hơn, dân số đông hơn và tiềm năng phát triển phong phú. Lãnh đạo tỉnh Cà Mau khẳng định khát vọng xây dựng Cà Mau trở thành tỉnh phát triển nhanh, bền vững, là điểm sáng nơi địa đầu cực Nam Tổ quốc.

Nghị quyết 57 – Động lực tăng trưởng mới

Cà Mau xác định Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị (gọi tắt là Nghị quyết 57) về phát triển khoa học, công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) mang tầm vóc như một cuộc "cách mạng khoán 10" trong lĩnh vực KHCN. Cùng với sự ra đời của 3 nghị quyết đồng hành – Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế, và Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, đã hình thành “bộ tứ trụ cột” chiến lược của Đảng trong giai đoạn mới. Trong đó, Nghị quyết 57 cung cấp công cụ, phương pháp, nền tảng để chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển đất nước dựa trên tri thức, công nghệ và dữ liệu.

Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau Nguyễn Hồ Hải. Ảnh: Duy Khang.

Kể từ khi Nghị quyết 57 ra đời, với sự quan tâm lãnh đạo quyết liệt của Tỉnh ủy và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, Cà Mau đã đạt được nhiều kết quả tích cực, biến nghị quyết thành động lực tăng trưởng thực sự. Cụ thể, tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS sau hợp nhất, tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động chỉ đạo, điều hành chung, thống nhất toàn tỉnh; ban hành Chương trình hành động số 97-CTr/TU với 62 mục tiêu, 101 nhiệm vụ cụ thể; đến nay đã hoàn thành hơn 58% kế hoạch năm 2025.

Phong trào “Bình dân học vụ số” được phát động, lan tỏa sâu rộng, góp phần nâng cao kỹ năng số cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Hạ tầng và nền tảng số dùng chung được hình thành, tạo tiền đề vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sau hợp nhất.

Nhiều mô hình tiên tiến được triển khai như: Đại hội Đảng “không giấy” tại phường Hòa Thành, xã Thới Bình và xã Ninh Quới; hệ thống thông tin báo cáo của tỉnh được kết nối đến tận cấp xã, giúp giảm đáng kể thời gian và áp lực hành chính cho cơ sở; thực hiện tiếp nhận thủ tục hành chính phi địa giới tại Trung tâm Phục vụ hành chính công của 37 đơn vị cấp xã đối với 2.200 dịch vụ công kể từ ngày 15/8/2025; các đơn vị cấp xã còn lại sẽ triển khai thực hiện từ ngày 1/11/2025.

Tỉnh đã chính thức sử dụng dữ liệu đất đai được số hóa phục vụ cho giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực cư trú và đã khai thác, sử dụng hiệu quả dữ liệu hộ tịch đã số hóa để cắt giảm, hạn chế xuất trình/nộp các giấy tờ trong giải quyết thủ tục cấp bản sao trích lục hộ tịch không phụ thuộc nơi cư trú, nơi đăng ký hộ tịch trước đây.

Đại hội Đảng không giấy tại xã Ninh Quới, tỉnh Cà Mau. Ảnh: Cổng TTĐT Cà Mau.

Trong hợp tác phát triển, tỉnh đã triển khai ký kết với Viettel, VNPT và FPT triển khai hạ tầng, giải pháp chuyển đổi số toàn diện; hợp tác với Trường Đại học Queensland và Quỹ Vingroup trong thực hiện các nghiên cứu chuyên sâu về Cua Cà Mau như: sản xuất giống, bệnh cua, công nghệ nuôi cua và đặc biệt là dự án giải trình gene của tỉnh Cà Mau; xúc tiến thành lập Hiệp hội Chuyển đổi số tỉnh Cà Mau, đây là Hiệp hội Chuyển đổi số cấp tỉnh đầu tiên của cả nước nhằm kết nối, chia sẻ, thúc đẩy ứng dụng và lan tỏa tinh thần chuyển đổi số tại địa phương.

UBND tỉnh đang nghiên cứu trình HĐND ban hành nghị quyết về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) nhằm thiết lập khung pháp lý địa phương cho việc tổ chức, lựa chọn, giám sát và đánh giá các thử nghiệm phù hợp với pháp luật quốc gia; đồng thời khuyến khích, hỗ trợ thử nghiệm các giải pháp khoa học, công nghệ, dịch vụ số và mô hình kinh doanh mới, đột phá phù hợp với thế mạnh của tỉnh.

Những thách thức cần vượt qua

Bên cạnh những kết quả đạt được, Cà Mau cũng đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, những “điểm nghẽn” cần tháo gỡ quyết liệt để Nghị quyết 57 đi vào cuộc sống một cách sâu rộng: hạ tầng số thiếu đồng bộ, nhất là vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa; nhân lực số còn yếu và thiếu, cán bộ, công chức còn hạn chế về kỹ năng số; số lượng doanh nghiệp KHCN, ĐMST còn ít; hệ sinh thái đổi mới sáng tạo chưa hình thành rõ nét; liên kết "ba nhà": Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp chưa thật sự hiệu quả, thương mại hóa kết quả nghiên cứu còn chậm; vấn đề an toàn thông tin, bảo mật dữ liệu còn nhiều thách thức.

Những hạn chế này, nếu được quan tâm tháo gỡ sẽ chuyển hóa thành động lực, là “bệ phóng” cho sự bứt phá tiếp theo của Cà Mau.

5 đột phá chiến lược

Để hiện thực hóa khát vọng phát triển, Cà Mau xác định 5 nhóm đột phá chiến lược. Đó là Xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của tỉnh, thành lập và đưa vào hoạt động Trung tâm Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo; Đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, coi dữ liệu là tài nguyên chiến lược; Phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, gắn sản xuất với bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu; Phát triển mạnh các ngành kinh tế mới: năng lượng tái tạo, kinh tế biển, du lịch sinh thái, logistics, khai thác lợi thế cảng biển; Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, xây dựng đội ngũ cán bộ, kỹ sư, doanh nhân có tư duy số, tư duy sáng tạo và năng lực làm chủ công nghệ.

Trung tâm giám sát điều hành thông minh của UBND tỉnh Cà Mau. Ảnh: Duy Khang.

Chúng ta đang đứng trước cơ hội vàng để Cà Mau bứt phá, thoát khỏi tư duy sản xuất truyền thống, tiến tới nền kinh tế số, kinh tế xanh và phát triển bền vững. Với quyết tâm chính trị cao nhất, sự đồng lòng của toàn dân, toàn quân và hành động cụ thể từ hôm nay, tin chắc chắn rằng Cà Mau sẽ tạo đột phá trong chuyển đổi số, xây dựng tỉnh nhà phát triển nhanh, bền vững, xứng đáng là điểm sáng nơi địa đầu cực Nam Tổ quốc. Hãy cùng nhau hành động vì một Cà Mau số hóa - sáng tạo - vươn xa, cùng đất nước tiến bước vững vàng trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của tri thức và khát vọng vươn mình của dân tộc.

Nguyễn Hồ Hải - Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau