Cá heo kho tiêu - Đậm vị mùa nước nổi

Ngày cuối tuần đầu tiên của tháng 9, sau khi ăn sáng xong, tôi chạy xe vào chợ Phước Thọ, phường 8, TP Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long tìm mua cá đồng về chế biến món ăn cho bữa cơm gia đình. Đang dạo quanh khu chợ cá, chưa biết mua cá gì, vì có rất nhiều loại cá đồng được tiểu thương bày bán ở đây, nào là cá linh non, cá lóc, cá rô, cá trèn, cá trạch, cá trê vàng đến ốc bươu, cua đồng....Ôi thôi, nhìn con nào cũng thấy tươi ngon, hấp dẫn vô cùng!

Vừa đi, vừa tìm loại cá ưng ý, vừa suy nghĩ mua về mình sẽ làm món gì, thì từ cuối góc chợ cá, chị Thuận - tiểu thương bán cá ở chợ Phước Thọ vẫy tay gọi mời: “Chú ơi, mua cá heo đi chú”. Tôi tiến sát đến chỗ chị Thuận, thấy có nhiều thứ cá được chị bày sẵn còn tươi sống như: cá lóc, cá chạch, cá trèn... trong đó có một mâm cá heo đuôi đỏ khá bắt mắt. Thấy tôi đến, chưa kịp hỏi, chị Thuận đã nở nụ cười thân thiện mời chào: “Cá heo vừa mới đem về nè chú, còn tươi rói. Chú mua đi, tui bán rẻ cho, về kho tiêu ngon lắm!”. Nghe chị Thuận “quảng cáo” hấp dẫn, tôi liền mua 1kg đem về để dành ăn dần.

Cá heo đuôi đỏ mùa nước nổi

Mua xong cá heo, thấy bên sạp dì Ba có mấy bó bông súng trắng, tôi liền qua mua 2 bó. Dì Ba bảo: “Bông súng này ở Đồng Tháp mới có đó con, ở quê mình không có bông súng này. Đây còn gọi là bông súng ma, chỉ những vùng nước nổi mới có loại bông súng trắng như thế này”.

Cá heo là loài cá nước ngọt, thường sinh sống ở vùng sông sâu, nước chảy, nhiều nhất là vùng thượng nguồn của sông Tiền và sông Hậu. Đặc điểm của cá heo là cá có mình dài, dẹp, da trơn có màu trắng xanh, mỏ nhọn, to cỡ 2 ngón tay; kỳ, vây và đuôi cá có màu đỏ, nên còn được gọi là cá heo đuôi đỏ. Từ lâu, món ăn được chế biến từ cá heo đuôi đỏ đã được xem là món ăn đặc sản mỗi khi đến với vùng đất An Giang. Vào mùa nước nổi, số lượng cá heo cũng nhiều hơn, nên ngày nay người dân ở nhiều tỉnh vùng ĐBSCL, trong đó có tỉnh Vĩnh Long quê tôi cũng được thưởng thức món ăn đặc sản từ cá heo này.

Cá heo đuôi đỏ được người dân miền Tây chế biến thành nhiều món ăn như: Cá heo nấu lẩu chua cơm mẻ, cá heo kho sả, cá heo nướng muối ớt... nhưng theo chị Thuận, cá heo đuôi đỏ mà đem kho tiêu bằng ơ, bằng tộ hoặc bằng nồi đất là ngon “bá cháy”!

Cá heo sau khi mua về làm sạch, bỏ phần ruột, rửa với nước muối pha nước chanh nhiều lần để sạch nhớt cá và cho vào rổ để cá ráo nước. Tiếp đến, đem cá đặt vào ơ, tộ hoặc nồi đất ướp với muối, đường, tiêu, tỏi, hành tím băm nhuyễn và một ít nước mắm. Sau khi cá thấm gia vị mới bắt lên bếp củi kho với lửa liu riu, thấy nước sôi lên, da cá săn lại thì dùng đũa trở bề mặt cá cho gia vị thấm đều vào thịt cá. Kho với lửa nhỏ cho đến khi thịt cá chuyển sang màu vàng tươi, nước sánh lại, trở nên sền sệt, lúc này từng làn khói bếp từ món cá heo kho tiêu tỏa hương nghi ngút, những ai ngửi được cũng cảm thấy bụng đói cồn cào khó cưỡng lại. Khi cá đã chín, chúng ta rắc ít tiêu đâm nhuyễn lên bề mặt cá và cắt thêm vài lát ớt để món ăn tăng thêm độ đậm đà và hấp dẫn.

Cá được bày lên bàn ăn, dùng đũa gắp một miếng thịt cá đưa vào miệng, hương vị đầu tiên cảm nhận được là sự ngọt thanh tự nhiên của thịt cá heo được kho chín mềm và thấm đẫm gia vị, kèm theo đó là vị mằn mặn của nước mắm tạo cho món ăn trở nên thơm ngon. Hương thơm nồng nàn của tiêu, vị cay cay của ớt càng làm cho món cá heo kho tiêu thêm phần ấm áp và càng kích thích vị giác thèm thuồng của người thưởng thức.

Món cá heo kho tiêu ăn kết hợp với cơm trắng và bông súng trắng không chỉ tạo nên một bữa ăn ngon, mà còn phản ánh rõ nét bản sắc văn hóa ẩm thực của miền Tây. Mùi thơm của cá hòa quyện với gia vị sẽ đưa bạn vào trải nghiệm ẩm thực độc đáo của mùa nước nổi.

Cá heo kho tiêu ăn với bông súng trắng tạo thành những đặc sản mùa nước nổi do thiên nhiên ban tặng.

Cá heo kho tiêu là một món ăn không thể thiếu trong những ngày mưa gió hay mùa nước nổi. Với hương vị đặc trưng, cay nồng và thơm ngọt, món cá heo kho tiêu chắc chắn sẽ làm hài lòng mọi thực khách. Để thưởng thức món ăn này một cách trọn vẹn, hãy cùng gia đình và bạn bè ngồi quây quần bên mâm cơm ấm cúng, để cùng cảm nhận từng miếng cá ngon lành và tận hưởng những giây phút sum vầy bên nhau trong mùa nước nổi.

Minh Triết/Vinhlongtourist.vn