Bùng nổ xu hướng robot AI trong chăm sóc người cao tuổi

Theo Xinhua, Trung Quốc đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) và robot trong lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi, mang đến những giải pháp đột phá trước thực trạng dân số già hóa nhanh chóng.

Theo số liệu mới nhất, tính đến cuối năm 2024, dân số Trung Quốc từ 60 tuổi trở lên đã đạt 310 triệu người, chiếm khoảng 22% tổng dân số.

Mới đây, Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế (IEC) đã công bố tiêu chuẩn toàn cầu đầu tiên dành cho robot chăm sóc người cao tuổi. Trung Quốc đóng vai trò chủ đạo trong việc xây dựng tiêu chuẩn này, đưa ra các yêu cầu kỹ thuật về thiết kế sản phẩm, sản xuất, kiểm tra và chứng nhận.

Robot chăm sóc người cao tuổi: Từ viễn cảnh đến thực tế

Tại một viện dưỡng lão ở thành phố Thâm Quyến, một cụ già tò mò đưa tay chạm vào "Tiểu Lan" – một robot hình người có làn da nhân tạo, đôi mắt biết chớp và giọng nói ấm áp.

"Cháu có thể múa cho chúng tôi xem không?" – một cụ ông hỏi, khiến cả phòng bật cười thích thú. "Tôi rất vui khi thấy robot trở thành một phần trong cuộc sống của chúng ta. Hy vọng chúng sẽ mang lại nhiều tiện ích hơn nữa!" – một cụ bà chia sẻ.

Không chỉ là một xu hướng, robot chăm sóc người cao tuổi đang dần trở thành hiện thực tại Trung Quốc.

"Robot chăm sóc người già là một thị trường đầy tiềm năng. Nhu cầu hỗ trợ di chuyển, phòng ngừa té ngã và phục hồi chức năng đang rất lớn, thúc đẩy nhiều doanh nghiệp đầu tư mạnh vào lĩnh vực này.", ông Bì Nhã Lỗi, Tổng thư ký Hiệp hội Robot Thâm Quyến nhận định.

Dù còn non trẻ so với robot công nghiệp, nhưng các sản phẩm hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi đã cho thấy những lợi ích thiết thực.

Tại viện dưỡng lão Thâm Quyến, robot đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày – từ chơi cờ cùng các cụ, hỗ trợ trị liệu bằng AI, đến giúp người già đi lại thuận tiện hơn.

"Chúng tôi rất chú trọng ứng dụng công nghệ vào chăm sóc người cao tuổi","Bằng cách tích hợp robot AI, robot phục hồi chức năng và thú cưng robot, chúng tôi không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống cho người già mà còn tạo ra môi trường thử nghiệm cho ngành công nghiệp này", bà Lý Tây Phố, giám đốc viện dưỡng lão chia sẻ.

Robot hỗ trợ phục hồi chức năng và chăm sóc tại nhà

Trong dịp Tết Nguyên đán vừa qua, Công ty Công nghệ Kenqing ở Thâm Quyến đã thu hút sự chú ý khi triển khai robot khung xương ngoài, hỗ trợ người cao tuổi leo lên núi Thái Sơn – một trong những ngọn núi biểu tượng của Trung Quốc.

"Trải nghiệm này cho thấy nhu cầu chưa được đáp ứng của người cao tuổi rất lớn", "Dù nền kinh tế bạc (silver economy) của Trung Quốc rất rộng lớn, nhưng thị trường vẫn thiếu hụt các sản phẩm chăm sóc người cao tuổi chất lượng cao", ông Vu Vân Ba, Tổng giám đốc Kenqing Technology nhận xét.

Trên khắp Trung Quốc, các giải pháp robot đang cách mạng hóa lĩnh vực chăm sóc người già.

Tại Thẩm Dương, một cụ ông 70 tuổi bị đột quỵ đã có thể đi lại nhờ thiết bị phục hồi chức năng dạng khung xương ngoài do Công ty Robot SIASUN phát triển. "Ban đầu, tôi gần như không nhấc được chân. Nhưng giờ tôi đã có thể leo cầu thang trở lại", cụ chia sẻ.

Tại Thành Đô, Viện Dưỡng lão Pacific Care Home đã đưa vào sử dụng robot đồng hành "Dương Dương". Robot này có thể đánh thức người già vào buổi sáng, cập nhật thời tiết và nhắc nhở lịch trình trong ngày.

Sắp tới, Trung tâm Đổi mới Robot Hình người Thành Đô dự kiến ra mắt một robot hình người nhỏ gọn vào tháng 6/2025, phục vụ chăm sóc sức khỏe tại gia. Robot này có thể nhận diện người cao tuổi, mang thuốc đến tận nơi, trò chuyện và hỗ trợ tắm rửa.

"Robot không chỉ lấp đầy khoảng trống trong dịch vụ chăm sóc, mà còn đáp ứng nhu cầu tinh thần của người cao tuổi", ông Trần Dương, Phó Tổng Giám đốc trung tâm nhận xét.

Chính sách hỗ trợ và triển vọng tương lai

Theo các chuyên gia, sự phát triển nhanh chóng của robot chăm sóc người cao tuổi đến từ chính sách hỗ trợ mạnh mẽ và sự tiến bộ của công nghệ AI.

Chính phủ Trung Quốc đã ban hành hướng dẫn cải cách dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, kêu gọi thúc đẩy robot hình người, giao diện não – máy tính và công nghệ AI để nâng cao chất lượng chăm sóc.

"Robot không còn chỉ là công cụ thực thi, mà đang tiến hóa thành thành viên AI trong gia đình. Trong tương lai, robot sẽ có thể nhận diện cảm xúc, dự đoán rủi ro sức khỏe và cung cấp dịch vụ chăm sóc chủ động như một người bạn đồng hành trong gia đình.", ông Trương Vân Toàn, nhà nghiên cứu tại Viện Công nghệ Máy tính thuộc Viện Khoa học Trung Quốc cho biết.

Mia