Bức tranh sáng trong hành trình xóa đói giảm nghèo bền vững ở Điện Biên

Hành trình đổi thay cuộc sống của người dân Điện Biên có dấu ấn đậm nét của kinh tế hợp tác, với nòng cốt là các HTX, tổ hợp tác đang trở thành điểm tựa cho nông dân thay đổi tư duy, ứng dụng khoa học công nghệ, vươn lên thoát nghèo bền vững.

Tư duy mới, thu nhập mới

Trước đây, sản xuất nông nghiệp ở Điện Biên phần lớn mang nặng tính nhỏ lẻ, tự cung tự cấp, thì nay, người dân đã mạnh dạn thay đổi tư duy, hướng tới canh tác sạch, an toàn.

So với năm 2024, toàn tỉnh đã tăng thêm hơn 17,7ha diện tích sản xuất được chứng nhận an toàn, trong đó 15,5ha đạt VietGAP và 5,25ha đạt chứng nhận hữu cơ.

Một trong những điểm sáng là HTX Nam Dương, đơn vị tiên phong trong sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị khép kín. Trên diện tích hơn 13ha đạt chuẩn VietGAP, những luống bí xanh thẳng tắp ở xã Mường Pồn và Na Sang đang vào vụ thu hoạch, cho năng suất bình quân 650 tấn mỗi năm.

Vào HTX giúp nông dân nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo với những sản phẩm truyền thống địa phương.

Giám đốc HTX Nam Dương Trần Xuân Thanh chia sẻ: “Sản phẩm của HTX chủ yếu tiêu thụ tại Hà Nội, Hưng Yên và Hải Phòng, những thị trường khó tính, vì vậy chất lượng và quy trình sản xuất là yếu tố sống còn. Tham gia chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn giúp sản phẩm giữ vững uy tín, ổn định đầu ra và nâng cao giá trị kinh tế”.

Tại các cánh đồng của HTX, công nghệ tưới nhỏ giọt được áp dụng đồng bộ, hệ thống giàn lưới thay thế tre gỗ truyền thống, vừa tiết kiệm nhân công, vừa đảm bảo năng suất và chất lượng.

Mô hình của HTX Nam Dương đang trở thành hình mẫu cho nhiều HTX khác trong tỉnh học tập, góp phần hình thành 24 chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, gồm gạo, cà phê, chè, rau củ, miến dong, khẩu xén, mắc ca…, minh chứng cho bước tiến rõ rệt của nông nghiệp Điện Biên trên hành trình xanh hóa sản xuất, xóa đói giảm nghèo, làm giàu bền vững cho nông dân.

Nông nghiệp gắn với du lịch – sinh kế mới của người dân

Không chỉ dừng lại ở sản xuất, các HTX tại Điện Biên còn mạnh dạn mở rộng sang lĩnh vực nông nghiệp trải nghiệm, hướng đi mang lại “nguồn thu kép” cho nông dân, qua đó đóng góp tích cực vào quá trình xóa đói giảm nghèo tại các địa phương.

Điển hình, tại phường Mường Thanh, HTX Nông sản chất lượng cao Thảo Nguyên đã đưa giống nho sữa vào trồng thử nghiệm trên hơn 2.000m² trong nhà màng. Áp dụng tưới nhỏ giọt, dùng phân hữu cơ, kiểm soát sâu bệnh theo tiêu chuẩn VietGAP, vườn nho cho trái ngọt, đẹp mắt, được khách du lịch ưa thích.

Ông Lương Đức Sơn, Chủ tịch HĐQT HTX, phấn khởi nói: “Mô hình này không chỉ mang lại sản phẩm sạch mà còn tạo thêm thu nhập nhờ kết hợp du lịch sinh thái. Du khách đến thăm quan, trải nghiệm, mua nho tại vườn – đó chính là nông nghiệp xanh gắn với dịch vụ”.

Từ những mô hình như vậy, Điện Biên đang hình thành hướng phát triển mới, với nông nghiệp gắn với du lịch, nông sản gắn thương hiệu địa phương, mở ra cơ hội việc làm và sinh kế bền vững cho người dân nông thôn.

Trong khi đó, tại phường Mường Lay, khi nước sông Đà dâng lên, cũng là lúc “mùa vụ” mưu sinh bắt đầu. Những con thuyền nhỏ lại nhộn nhịp đón khách, khai thác thủy sản, vận chuyển hàng hóa.

HTX đường thủy Sông Đà gồm 6 thành viên đang hoạt động sôi nổi, không chỉ phục vụ du lịch mà còn mở rộng dịch vụ trải nghiệm sông nước.

Công cuộc xóa đói giảm nghèo ở Điện Biên đang khởi sắc.

Ông Lù Văn Túng, thành viên HTX đường thủy Sông Đà, cho biết: “Nước lên là mùa làm ăn. Nhiều đoàn khách từ Lai Châu, Sơn La, Hà Nội đặt tour tham quan sông nước. Mỗi chuyến 10-30 khách, giá từ 500 nghìn đến vài triệu đồng tùy hành trình. Bà con vừa có thêm thu nhập, vừa quảng bá hình ảnh quê hương”.

Những chiếc thuyền nhỏ nay không chỉ chở khách, chở hàng mà còn chuyên chở cả ước mơ đổi đời của người dân vùng lòng hồ. HTX trở thành cầu nối giữa tự nhiên, con người và du lịch cộng đồng – một mô hình kinh tế hợp tác gắn kết, nhân văn và bền vững.

Bước tiến của kinh tế vùng cao

Đáng chú ý, từ sản xuất truyền thống, nhiều HTX ở Điện Biên đã bước vào kỷ nguyên số. Toàn tỉnh hiện có 353 HTX, trong đó hàng chục đơn vị đã chuyển đổi sang mô hình HTX điện tử áp dụng công nghệ trong quản lý, bán hàng, truy xuất nguồn gốc.

HTX Hà Ân (xã Nậm Kè) là ví dụ tiêu biểu. Giám đốc Nguyễn Tiến Nghĩa chia sẻ: “Toàn bộ quy trình canh tác, thu hoạch, tiêu thụ đều được quản lý qua hệ thống điện tử. Nhờ đó năng suất tăng 70-100 tấn/ha, sản lượng đạt khoảng 3.000 tấn/năm. Bí xanh, bí đỏ của HTX nay có mặt ở nhiều tỉnh ngoài”.

Không chỉ trong nông nghiệp, các HTX chế biến cũng “chuyển mình” mạnh mẽ. Như HTX Hoa Ban Trắng (phường Mường Lay) với sản phẩm khẩu xén, chí chọp truyền thống, từ sản lượng 1-2 tấn/năm nay đã đạt 35 tấn/năm, nhờ bán hàng trực tuyến, gắn mã QR và quảng bá trên các sàn thương mại điện tử.

Thực tế cho thấy, khi sản phẩm HTX lên các sàn như Postmart, Voso, Shopee, Lazada, giá trị gia tăng cao hơn, nông dân chủ động hơn, giảm lệ thuộc thương lái.

Đặc biệt, các thành viên HTX còn được hệ thống Liên minh HTX Việt Nam phối hợp cùng các cơ quan trung ương và địa phương hỗ trợ đào tạo kỹ năng số, livestream bán hàng, chụp ảnh, viết bài quảng bá sản phẩm, giúp hình thành thế hệ nông dân điện tử mới trên vùng cao Điện Biên.

Có thể nói, trong hành trình phát triển kinh tế hợp tác tại Điện Biên, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Điện Biên đã đóng vai trò “bà đỡ” quan trọng như hỗ trợ các HTX vay vốn ưu đãi, xúc tiến thương mại, đào tạo nghề, chuyển giao công nghệ, đồng thời tư vấn xây dựng mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị nông sản.

Nhiều dự án do Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Điện Biên triển khai đã giúp hàng trăm hộ nghèo có việc làm ổn định, tăng thu nhập.

Bên cạnh đó, các chương trình như “HTX điện tử – kết nối nông sản vùng cao”, hay “Đưa nông sản Điện Biên lên sàn thương mại điện tử” của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Điện Biên đã mở hướng đi bền vững, giúp sản phẩm địa phương vươn ra thị trường cả nước.

Nhờ triển khai đồng bộ các chương trình giảm nghèo, Điện Biên đã đạt được kết quả vượt mục tiêu. Tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm từ 34,9% năm 2021 xuống còn 21,29% cuối năm 2024, bình quân giảm 4,53%/năm – đạt 113,25% kế hoạch. Dự kiến đến hết năm 2025, tỷ lệ nghèo đa chiều còn 17,66%.

Đến nay, tỉnh đã ban hành 32 quyết định, 21 kế hoạch, 48 văn bản để cụ thể hóa chính sách giảm nghèo; đồng thời phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam vận động nguồn lực xã hội hóa, hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề, giúp người dân phát triển kinh tế hộ, thoát nghèo bền vững.

Phong trào “Vì người nghèo – không để ai bị bỏ lại phía sau” lan tỏa sâu rộng, khơi dậy tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau giữa các cộng đồng dân tộc.

Có thể thấy rõ hành trình xóa đói giảm nghèo ở Điện Biên không chỉ là câu chuyện của trợ cấp, mà là sự tự vươn lên bằng tri thức và đổi mới. Các HTX đã, đang và sẽ tiếp tục là một trong những điểm tựa phát triển kinh tế nông thôn.

Hành trình xóa đói giảm nghèo, làm giàu bền vững cho người dân Điện Biên có sự đồng hành của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam, của chính quyền địa phương và ý chí mạnh mẽ của người dân, tạo nên một Điện Biên đổi thay từng ngày, rút ngắn khoảng cách giàu nghèo, hướng tới mục tiêu xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Hạ Chí