Bolivia thăng hoa nhờ sân bóng đáng sợ nhất thế giới

Tuyển Bolivia đạt có phong độ khó tin.

Rạng sáng 11/10, trên sân Municipal El Alto tại thành phố El Alto (Bolivia), đội chủ nhà quật ngã Colombia 1-0 nhờ bàn thắng duy nhất của Terceros ở phút 58. James Rodriguez và các đồng đội ôm hận trước đối thủ bị đánh giá thấp hơn nhiều.

Điều đáng nói, Colombia được chơi hơn người từ phút 20, sau khi Cuellar của Bolivia nhận thẻ đỏ rời sân. Thế nhưng, đội Á quân Copa America 2024 phải nhận trận thua cay đắng.

Hai tháng qua, Bolivia toàn thắng. Từ vị trí cuối bảng xếp hạng vòng loại World Cup 2026 khu vực Nam Mỹ, họ vươn lên đứng thứ 6 và thậm chí mơ về suất dự ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh hai năm nữa. Điều gì đã giúp Bolivia lột xác?

Cần nhớ rằng tại Copa America vừa qua trên đất Mỹ, Bolivia thua cả 3 trận vòng bảng với 8 lần lọt lưới và chỉ ghi được 1 bàn. Tờ Ole thậm chí gọi màn trình diễn của Bolivia là "thảm họa" và "không khác gì nỗi xấu hổ với bóng đá Nam Mỹ".

Chiến thuật đổi sân

Sân vận động Hernando Siles ở thủ đô La Paz của Bolivia từng được mệnh danh là địa điểm thi đấu nguy hiểm nhất thế giới. Tuy nhiên, tại vòng loại World Cup 2026, Bolivia đổi địa điểm thi đấu từ sân Hernando Siles (La Paz) sang Municipal de El Alto, nơi có độ cao lớn hơn.

Nếu sân Hernando Siles với độ cao 3640 m so với mực nước biển từng gây ám ảnh cho nhiều đối thủ, thì sân Municipal de El Alto với độ cao 4100 m còn đáng sợ hơn. Nhờ địa điểm thi đấu mới, Bolivia thắng đậm Venezuela tới 4-0.

Từ vị thế đội yếu nhất Nam Mỹ hiện tại, Bolivia như lột xác trên sân Municipal de El Alto. Họ áp đảo Venezuela, đội bóng đang chơi rất hay thời gian qua.

Sau đó, Bolivia tiếp tục có chiến thắng 2-1 đầy bất ngờ trên sân Chile ở loạt trận thứ 8. Đến khi tiếp đón Colombia, đội bóng khiến cả Argentina hay Brazil phải vất vả thời gian qua, Bolivia tiếp tục tạo cú sốc.

Dàn sao Colombia ôm hận trên đất Bolivia.

Cho đến trước trận thua trên đất Bolivia, Colombia mới chỉ thất bại đúng một trận (chung kết Copa America 2024 trước Argentina) tính từ tháng 2/2022. Không quá lời khi nói rằng James Rodriguez cùng các đồng đội là đội bóng mạnh thứ nhì Nam Mỹ trong hai năm qua (chỉ thua Argentina).

Tuy nhiên, sự khác biệt quá lớn về khí hậu và điều kiện thi đấu giúp Bolivia nắm lợi thế và chiến thắng. Nghiên cứu từ El Pais vào năm 2019 chỉ ra rằng khi các cầu thủ phải chơi ở độ cao hơn 3.000 m so với mức nước biển, họ mất đi khoảng 30% khả năng vận động và hô hấp như bình thường.

Năm 2007, FIFA từng cấm các trận đấu cấp độ đội tuyển được tổ chức ở những địa điểm có độ cao hơn 2750 m so với mực nước biển. FIFA lúc đó tuyên bố độ cao lớn có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của cầu thủ và làm mất đi tính công bằng của bóng đá.

Tuy nhiên, phía Bolivia phản đối quan điểm này. Evo Morales, Tổng thống Bolivia thời đó, lên án quy định này và cho rằng đó là “chế độ phân biệt đối xử trong bóng đá”. FIFA sau đó phải bỏ lệnh cấm này, bởi nhiều đội bóng khác cũng cho rằng không có lý do gì để cấm Bolivia tận dụng lợi thế sân nhà của họ.

Thành tích kinh ngạc

"Đó là một phần tất yếu của bóng đá, làm nên sự đa dạng của các trận đấu cấp ĐTQG", HLV Marcelo Bielsa từng nói hồi tháng 8/2023. Huyền thoại bóng đá người Argentina, Mario Kempes cũng đồng ý với quan điểm này. Ông cho rằng nhiều đội "tự thua" từ trước khi đến các sân bóng tại Bolivia thi đấu.

"Điều kiện không khí, hô hấp hay những tiểu tiết khác như quỹ đạo bóng,.. liên quan đến độ cao của sân bóng tại Bolivia hoàn toàn có thể được khắc phục, nếu bạn mạnh hơn đối thủ", Kempes nói thêm. Cựu danh thủ này có lý.

Sân Municipal de El Alto là cơn ác mộng mới với các đội bóng.

Với sự tiến bộ của khoa học thể thao, nhiều đội bóng bắt đầu thích nghi với điều kiện không khí loãng và chênh lệch áp suất ở sân Hernando Siles tại thủ đô La Paz. Năm ngoái, ở vòng loại World Cup 2026, Argentina và Ecuador đều giành những chiến thắng quan trọng trước Bolivia tại Hernando Siles.

Argentina thậm chí thắng Bolivia tới 3-0 ngay cả khi Messi được cho nghỉ để tránh rủi ro. Tuy nhiên, việc dời địa điểm thi đấu lên một sân bóng có độ cao lớn hơn của Bolivia đang đem lại hiệu quả.

Sự chênh lệch gần 500 m về mặt độ cao giữa Hernando Siles và Municipal de El Alto không chỉ tạo ra lợi thế về mặt chuyên môn cho Bolivia, tinh thần của đội bóng này dường như được cải thiện.

Không còn ai nhận ra một Bolivia chơi "tệ nhất Copa America 2024" nữa. Họ giờ xếp thứ 6 trên bảng xếp hạng vòng loại World Cup 2026 khu vực Nam Mỹ. 6 vị trí đầu tiên sẽ có vé trực tiếp đến World Cup 2026, trong khi vị trí thứ 7 sẽ phải tranh vé vớt ở loạt playoff liên lục địa.

Tường Linh