Bộ Y tế đề xuất tăng thời gian nghỉ thai sản lên 7 tháng để khuyến khích sinh

Đề xuất cho phép lao động nữ khi sinh con thứ 2 được kéo dài thời gian nghỉ thai sản từ 6 tháng lên 7 tháng

Ngày 10/3, ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) cho biết đơn vị này đã tham mưu Bộ Y tế trình Chính phủ hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Dân số và dự thảo Luật Dân số.

Trong dự thảo Luật Dân số phiên bản mới nhất có đề xuất gồm các nhóm chính sách liên quan mục tiêu duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; nâng cao chất lượng dân số...

Theo ông Dũng, so với dự thảo từng được đưa ra lấy ý kiến hồi tháng 9/2024, dự thảo Luật Dân số lần này vẫn dự kiến trao quyền quyết định cho các cặp vợ chồng và cá nhân trong việc sinh con, thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng.

Điểm khác biệt là dự thảo lần này đề xuất cho phép lao động nữ khi sinh con thứ 2 được kéo dài thời gian nghỉ thai sản từ 6 tháng lên 7 tháng.

Cùng đó, tạo điều kiện cho phụ nữ sinh đủ 2 con ở các khu công nghiệp, khu chế xuất và các tỉnh, thành phố có mức sinh thấp được hỗ trợ thuê, mua nhà ở xã hội.

Theo quy định hiện hành về thời gian hưởng chế độ khi sinh con, lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 6 tháng. Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 1 tháng. Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 2 tháng.

Theo ông Dũng, đề xuất kéo dài thời gian nghỉ thai sản từ 6 lên 7 tháng cho lao động nữ khi sinh con thứ 2 được xem là giải pháp khuyến khích của nhà nước để người dân sinh đủ 2 con. Tuy nhiên, vấn đề này cần sự chung tay, chia sẻ của bảo hiểm xã hội và doanh nghiệp - người sở hữu lao động.

Việt Nam chính thức đạt mức sinh thay thế từ năm 2006 (2,09 con/phụ nữ) và tương đối ổn định xung quanh mức sinh thay thế (xung quanh 2,1 con/phụ nữ) trong suốt 15 năm tính đến năm 2021.

Tuy nhiên, trong 3 năm gần đây, 2022-2024, mức sinh bắt đầu có dấu hiệu giảm nhanh, năm 2024 chỉ còn 1,91 con/phụ nữ, mức thấp nhất được ghi nhận trong lịch sử. Bộ Y tế dự báo mức sinh của Việt Nam tiếp tục giảm trong thời gian tới.

Theo dự báo, kịch bản mức sinh tiếp tục giảm, đến năm 2039, Việt Nam sẽ kết thúc thời kỳ dân số vàng, năm 2042 quy mô dân số trong độ tuổi lao động đạt đỉnh và sau năm 2054 dân số sẽ bắt đầu tăng trưởng âm.

Giai đoạn 5 năm sau đó, bình quân mỗi năm dân số giảm 0,04%, mức giảm này vào cuối thời kỳ dự báo (từ 2064-2069) là 0,18%, tương đương giảm bình quân 200.000 người/năm.

Trong khi đó, nếu ở phương án mức sinh trung bình, tới năm 2069, giai đoạn tăng trưởng âm này mới bắt đầu.

Lúc đó, hệ lụy của mức sinh thấp kéo dài sẽ dẫn đến thiếu hụt lực lượng lao động, suy giảm quy mô dân số, đẩy nhanh già hóa dân số, tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội.

PV (tổng hợp)