Bỏ xét tuyển sớm: Thí sinh có bị giảm cơ hội vào đại học?

Theo Bộ GD&ĐT, quy định này nhằm hạn chế những hệ lụy của việc xét tuyển sớm, đồng thời hướng tới đảm bảo công bằng hơn cho các thí sinh. Tuy vậy, vấn đề được quan tâm hiện nay là bỏ xét tuyển sớm có làm gia tăng áp lực thi cử và giảm bớt cơ hội vào ĐH đối với thí sinh?

Xét tuyển sớm là các đợt tuyển sinh trước kỳ thi tốt nghiệp THPT, phổ biến nhất là xét học bạ, điểm thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy, xét tuyển chứng chỉ quốc tế kết hợp với các tiêu chí khác. Từ nhiều năm nay, xét tuyển sớm được nhiều trường đại học sử dụng để tuyển sinh. Điều này mang lại khá nhiều thuận lợi cho học sinh như tăng cơ hội trúng tuyển vào đại học, giảm bớt áp lực cho thí sinh trước kỳ thi tốt nghiệp THPT. Tuy vậy, xét tuyển sớm cũng dẫn đến nhiều hệ lụy. Đó là gần như học kì II năm học lớp 12, học sinh đã trúng tuyển chỉ học cầm chừng do đã biết kết quả trúng tuyển sớm.

Bên cạnh đó, xét tuyển sớm cũng mang đến gánh nặng về nguồn lực đối với các nhà trường, đồng thời cũng là gánh nặng đối với thí sinh khi phải nộp hồ sơ rất vất vả ở nhiều trường khác nhau. Dù vẫn phải cạnh tranh nhau để xét tuyển sớm nhưng các trường ĐH cũng phải đối mặt với hiện tượng ảo, dẫn đến việc có thể gọi số thí sinh trúng tuyển vượt quá chỉ tiêu, bị phạt theo quy chế hoặc hụt chỉ tiêu sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch đào tạo.

Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ bỏ xét tuyển sớm trong tuyển sinh Đại học năm 2025. Ảnh minh họa

Thông tin Bộ GD&ĐT cho biết sẽ bỏ xét tuyển sớm đã khiến nhiều học sinh lo lắng bị giảm cơ hội trúng tuyển, gia tăng áp lực thi cử. Lý do là trước đây, nhiều em khá chắc suất vào ĐH nhờ các phương thức xét tuyển sớm trước khi biết điểm thi tốt nghiệp THPT. Còn với quy định mới này, thí sinh sẽ không xác định được khả năng trúng tuyển của mình cho đến khi có điểm thi tốt nghiệp THPT.

Em Nguyễn Lê Hoàng My, học sinh lớp 12 Trường THPT Kim Liên (Hà Nội) cho biết: "Dự định xét tuyển vào ĐH Kinh tế Quốc dân bằng chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế nên ngay từ đầu năm lớp 11, em đã dốc sức đầu tư, tập trung ôn luyện ngày đêm với chi phí khá tốn kém. Đặc biệt, suốt thời gian qua, bản thân em cũng đã cố gắng rất nhiều để ôn thi chứng chỉ IELTS và đạt số điểm mong muốn. Nếu như các năm trước, em khá chắc suất vào ĐH Kinh tế Quốc dân. Thế nhưng năm nay, em buộc phải chờ cho đến khi hoàn thành kỳ thi tốt nghiệp THPT mới biết kết quả sau đợt xét tuyển chung. Điều này khiến em cảm thấy áp lực hơn vì không biết mình có vào được ngôi trường mơ ước".

Thầy Vũ Đức Huy, giáo viên THPT tại Hà Nội cho rằng, nếu xét trên bình diện chung, bỏ xét tuyển sớm sẽ đảm bảo công bằng hơn do tất cả các phương thức tuyển sinh đều diễn ra trong cùng một khung thời gian, thí sinh có cơ hội cạnh tranh bình đẳng. Các trường ĐH có thể đánh giá toàn diện hơn khi xét tuyển cùng một lúc, tránh tình trạng ưu tiên thí sinh đăng ký sớm mà chưa xét trên mặt bằng chung. Tuy nhiên, việc bỏ xét tuyển sớm cũng khiến các thí sinh gia tăng căng thẳng, áp lực thi cử hơn so với trước; đồng thời gia tăng áp lực cho kỳ thi tốt nghiệp THPT.

TS Phạm Thanh Hà, Trưởng phòng Đào tạo, trường ĐH Giao thông Vận tải Hà Nội cũng cho biết, thực tế những năm qua, việc thực hiện xét tuyển sớm cũng phải chờ kết quả cuối cùng từ Bộ GD&ĐT. Do đó, quy định bỏ xét tuyển sớm không ảnh hưởng nhiều tới kế hoạch tuyển sinh, các trường vẫn không thay đổi phương thức xét tuyển mà chỉ điều chỉnh thời gian theo quy định của Bộ GD&ĐT. Bỏ xét tuyển sớm cũng không ảnh hưởng đến quyền lợi của thí sinh. Tuy nhiên, ít nhiều gây dao động tâm lý cho các em bởi trước đây nếu học sinh đã trúng tuyển sớm ở một số trường, khi bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ thấy yên tâm hơn.

PGS.TS Lê Hữu Lập, nguyên Phó Giám đốc Học viện Công nghệ bưu chính viễn thông lại cho rằng: Bản chất là các hình thức xét tuyển phải kèm theo chỉ tiêu xét tuyển mới là quan trọng. Đồng ý là các trường không xét tuyển sớm nhưng nếu họ để chỉ tiêu xét tuyển dựa vào điểm thi tốt nghiệp THPT chỉ còn 5% chẳng hạn thì việc mất công bằng trong tuyển sinh vẫn tồn tại, khi nhiều em không có điều kiện để tham gia các kỳ thi đánh giá khác. Do đó, khống chế chỉ tiêu cho các phương thức tuyển sinh mới là mấu chốt của vấn đề nhằm hướng tới sự công bằng chứ không phải là câu chuyện xét tuyển sớm hay bỏ xét tuyển sớm.

Liên quan đến vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học, Bộ GD&ĐT cho biết: Trong những năm qua, các trường ĐH có thể sử dụng xét tuyển sớm để chủ động hoàn thành kế hoạch tuyển sinh. Tuy nhiên, cũng từ đây xuất hiện những vấn đề như chênh lệch điểm trúng tuyển một cách bất hợp lí giữa các phương thức, tổ hợp môn xét tuyển, đồng thời đẩy điểm chuẩn của phương thức xét tuyển theo điểm thi tốt nghiệp THPT lên rất cao do chỉ tiêu dành cho phương thức này không còn nhiều. Điều này gây bất công bằng về cơ hội cho những thí sinh không có điều kiện tiếp cận nhiều phương thức xét tuyển.

Với quy định mới của Bộ GD&ĐT, các trường ĐH vẫn được sử dụng đa dạng phương thức xét tuyển. Theo đó, thí sinh có điểm IELTS, ACT/SAT, đánh giá năng lực, đánh giá tư duy... sẽ không bị ảnh hưởng. Các em vẫn sử dụng điểm và các chứng chỉ này để xét tuyển vào các trường. Với các trường ĐH, chỉ cần thay đổi về thời gian xét tuyển, thực hiện xét tuyển bằng các phương thức sử dụng kết quả kì thi riêng, IELTS, ACT/SAT… vào đợt xét tuyển chung của Bộ GD&ĐT và công bố điểm chuẩn cùng đợt theo lịch chung.

Huyền Thanh - Phan Đức