Bộ Xây dựng đề xuất cơ chế gỡ khó cho 11 dự án BOT giao thông

Dự án BOT Cầu An Hải. Ảnh: Xuân Triệu - TTXVN

Tại văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về cơ chế, chính sách tháo gỡ vướng mắc dự án BOT giao thông, Bộ Xây dựng đề xuất bố trí vốn Nhà nước thanh toán để chấm dứt hợp đồng 6 dự án, bổ sung vốn Nhà nước hỗ trợ để tiếp tục thực hiện hợp đồng 5 dự án đối với 11 dự án BOT giao thông đang vướng mắc trong cả nước.

Sau khi Bộ Xây dựng phối hợp với Ngân hàng nhà nước Việt Nam và các địa phương rà soát tổng thể vướng mắc dự án BOT giao thông trong cả nước, xây dựng danh mục gồm 11 dự án đã định lượng vướng mắc, trong đó: Bộ Xây dựng có 8 dự án, địa phương có 3 dự án.

Bộ Xây dựng cũng tổ chức đàm phán với nhà đầu tư, ngân hàng tín dụng để thống nhất về giải pháp tháo gỡ (dự kiến bố trí vốn Nhà nước thanh toán để chấm dứt hợp đồng 6 dự án, bổ sung vốn Nhà nước hỗ trợ để tiếp tục thực hiện hợp đồng 5 dự án), xác định trách nhiệm chia sẻ của các bên và hoàn chỉnh Đề án Tháo gỡ vướng mắc dự án BOT giao thông.

Trước đó, năm 2024, khi xây dựng dự thảo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP) sửa đổi, Bộ Xây dựng đã kiến nghị bổ sung 2 chính sách (bố trí vốn Nhà nước thanh toán để chấm dứt hợp đồng trước thời hạn và bố trí vốn Nhà nước hỗ trợ trong giai đoạn khai thác để tiếp tục thực hiện hợp đồng), nhưng Luật PPP sửa đổi (Luật số 57/2024/QH15) chỉ bổ sung chính sách bố trí vốn Nhà nước thanh toán để chấm dứt hợp đồng, còn chính sách vốn Nhà nước tham gia hỗ trợ trong giai đoạn khai thác để tiếp tục thực hiện hợp đồng chưa được bổ sung trong Luật PPP sửa đổi.

Theo Bộ Xây dựng, đối với nhóm dự án chấm dứt hợp đồng đã có đủ cơ sở pháp lý triển khai thực hiện, cơ quan có thẩm quyền chủ trì xác định giá trị vốn Nhà nước, báo cáo cấp có thẩm quyền bố trí vốn để thanh toán. Riêng nhóm dự án bổ sung vốn Nhà nước tham gia hỗ trợ giai đoạn khai thác để tiếp tục thực hiện hợp đồng, do Luật PPP sửa đổi chưa có chính sách này nên phải trình Quốc hội ban hành Nghị quyết hoặc bổ sung vào Luật PPP để có cơ sở pháp lý thực hiện.

Ngày 9/4/2025, Bộ Xây dựng tiếp tục chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tổ chức họp đàm phán với các bên có liên quan. Kết quả đối với nhóm 5/11 dự án bố trí vốn Nhà nước tham gia hỗ trợ để tiếp tục thực hiện hợp đồng, cơ bản các nhà đầu tư, tổ chức tín dụng thống nhất cơ chế chia sẻ rủi ro.

Đối với nhóm 6/11 dự án bố trí vốn Nhà nước thanh toán để chấm dứt hợp đồng, một số nhà đầu tư đề xuất chỉ giảm một phần lợi nhuận. Tất cả tổ chức tín dụng đề nghị không hồi tố khoản lãi vay nhà đầu tư đã thanh toán cho ngân hàng, giảm một phần lãi vay, chưa phù hợp.

Trước đó, Chính phủ đã có Tờ trình số 169/TTr-CP ngày 5/4/2025 trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh chương trình lập pháp năm 2025, trong đó dự kiến trình Quốc hội xem xét thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu, Luật PPP.

Trường hợp được bổ sung quy định về vốn Nhà nước tham gia, hỗ trợ giai đoạn khai thác trong Luật PPP sửa đổi, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho rằng sẽ đủ điều kiện tháo gỡ vướng mắc toàn bộ 11 dự án BOT và các dự án tiềm ẩn.

Căn cứ chỉ đạo của Thường trực Chính phủ tại Thông báo số 270/TB-VPCP về việc nghiên cứu bổ sung trong sửa Luật PPP để tháo gỡ các dự án BOT giao thông, trên cơ sở ý kiến của một số Đại biểu Quốc hội, Bộ Xây dựng đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép bổ sung quy định "vốn Nhà nước tham gia, hỗ trợ dự án BOT giai đoạn khai thác" trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu, Luật PPP để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9.

Bộ Xây dựng sẽ phối hợp chặt chẽ với Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp kịp thời tham mưu Chính phủ hoàn chỉnh dự thảo Luật, đồng thời để thống nhất về trách nhiệm chia sẻ, bảo đảm không tạo tiền lệ, không để lợi dụng, trục lợi chính sách theo chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, Bộ Xây dựng tiếp tục cập nhật, hoàn chỉnh Đề án tháo gỡ vướng mắc tại một số dự án BOT giao thông, trình Chính phủ xem xét thông qua.

Danh sách 11 dự án gặp khó khăn, vướng mắc đề nghị xử lý gồm 8 dự án do Bộ Xây dựng làm cơ quan nhà nước có thẩm quyền: Dự án BOT Quốc lộ 1 đoạn tránh thành phố Thanh Hóa (bao gồm tuyến tránh phía Đông và tuyến tránh phía Tây đoạn Km0 - Km6); Dự án xây dựng tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới (Bắc Kạn) và cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 3 đoạn Km75 - Km100 theo hình thức hợp đồng BOT; Dự án BOT nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh đoạn Km1738+148 - Km1763+610, tỉnh Đắk Lắk; Dự án BOT cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 đoạn Km14 - Km50+889; Dự án BOT cải tạo, nâng cấp luồng sông Sài Gòn đoạn từ cầu Bình Lợi tới cảng Bến Súc; Dự án BOT xây dựng công trình cầu Việt Trì - Ba Vì; Dự án BOT xây dựng công trình cầu Thái Hà; Dự án BOT xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả.

3 dự án do các địa phương làm cơ quan Nhà nước có thẩm quyền: Dự án cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn theo hình thức BOT (UBND tỉnh Lạng Sơn); Dự án BOT xây dựng cầu An Hải (UBND tỉnh Phú Yên); Dự án BOT cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 39B và đoạn tuyến tránh thị trấn Thanh Nê (UBND tỉnh Thái Bình).

Diệp Anh/BNEWS/TTXVN