Bộ Tư pháp Hoa Kỳ kêu gọi Google thoái vốn khỏi Chrome

Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ Jonathan Kanter phát biểu trong cuộc họp báo tại Bộ Tư pháp, Washington.

Sau phán quyết hồi tháng 8 xác định Google chiếm ưu thế độc quyền trên thị trường tìm kiếm, mới đây, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ) kêu gọi Google thoái vốn khỏi trình duyệt Chrome, theo CNBC.

Ra mắt vào năm 2008, Chrome đã giúp Google thu thập dữ liệu người dùng, từ đó phục vụ cho mục tiêu quảng cáo. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ khẳng định trong bộ hồ sơ nộp ngày thứ tư (20/11) rằng việc buộc Google thoái vốn khỏi Chrome sẽ tạo ra sân chơi bình đẳng hơn cho các đối thủ trong lĩnh vực tìm kiếm.

“Để khắc phục những thiệt hại này, phán quyết cuối cùng đề xuất, yêu cầu Google phải bán lại Chrome, điều này sẽ chấm dứt sự kiểm soát của Google đối với điểm truy cập tìm kiếm quan trọng và tạo cơ hội cho một số công cụ tìm kiếm đối thủ có thể tiếp cận trình duyệt. Đối với nhiều người dùng, đây là cửa ngõ truy cập Internet”, hồ sơ dài 23 trang viết.

Ngoài ra, DOJ yêu cầu Google ngừng ký kết loạt thỏa thuận loại trừ với bên thứ ba như Apple và Samsung. Bộ đề nghị Google không được ưu tiên công cụ tìm kiếm của mình trong nhiều sản phẩm khác.

Bộ Tư pháp cũng cho rằng biện pháp khắc phục cần ngăn Google loại bỏ “những mối đe dọa cạnh tranh mới nổi thông qua việc mua lại, đầu tư thiểu số hoặc quan hệ đối tác”. Đồng thời, “các biện pháp này sẽ có hiệu lực trong vòng 10 năm”. Hồ sơ còn yêu cầu Google cung cấp cho một ủy ban kỹ thuật báo cáo hàng tháng về bất kỳ thay đổi nào trong hệ thống đấu giá quảng cáo tìm kiếm văn bản.

“Biện pháp khắc phục được đề xuất nhằm chấm dứt hành vi vi phạm pháp luật của Google, mở rộng thị trường để đối thủ và người tham gia mới có cơ hội phát triển”, hồ sơ kết luận.

Quảng cáo tìm kiếm mang lại 49,4 tỷ USD doanh thu trong quý III cho công ty mẹ Alphabet, chiếm 3/4 tổng doanh thu quảng cáo của công ty trong giai đoạn này.

Yêu cầu của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ thể hiện nỗ lực quyết liệt của cơ quan này nhằm chia tách một công ty công nghệ kể từ vụ kiện chống độc quyền với Microsoft, vụ kiện đã đạt thỏa thuận vào năm 2001.

HAI BIỆN PHÁP ĐỀ XUẤT CỦA DOJ

Ngoài yêu cầu Google phải thoái vốn khỏi trình duyệt Chrome, DOJ cũng nhận định việc buộc Google thoái vốn khỏi hệ điều hành di động Android sẽ giúp khôi phục tính cạnh tranh trên thị trường. “Tuy nhiên, các nguyên đơn nhận thấy rằng việc thoái vốn này có thể vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Google hoặc một số bên tham gia thị trường khác”.

Thay vào đó, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ cho rằng biện pháp khắc phục đánh vào Chrome đủ để “giảm bớt khả năng ảnh hưởng của Google trong việc sử dụng quyền kiểm soát hệ sinh thái Android để ưu tiên dịch vụ tìm kiếm chung của mình”. Ngoài ra, nếu biện pháp này “không đạt được tính cân bằng trong thị trường cạnh tranh, tòa án có thể cân nhắc với đề xuất thoái vốn khỏi Android”.

Trong bài đăng blog hôm 21/11, Chủ tịch các vấn đề toàn cầu kiêm Giám đốc Pháp lý Google, Kent Walker, gọi phương án của Bộ Tư pháp là “đề xuất quá rộng” và cho rằng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền riêng tư cũng như khoản tiền đổ vào trí tuệ nhân tạo ở thời điểm hiện tại.

Ông Kent Walker nói thêm đề xuất này “vượt xa quyết định của tòa án” và “sẽ phá vỡ loạt sản phẩm của Google, thậm chí cả ngoài lĩnh vực Tìm kiếm”. “Cách tiếp cận của DOJ sẽ dẫn đến việc chính phủ can thiệp quá mức chưa từng có, gây tổn hại cho người tiêu dùng, nhà phát triển và doanh nghiệp nhỏ, đồng thời làm suy yếu vị thế lãnh đạo kinh tế và công nghệ toàn cầu của Hoa Kỳ vào đúng thời điểm đất nước cần nhất”.

Vào tháng 8, một thẩm phán liên bang đã tuyên bố Google nắm giữ vị thế độc quyền trong thị trường tìm kiếm. Phán quyết này đưa ra sau khi chính phủ đệ đơn kiện vào năm 2020, cáo buộc Google kiểm soát thị trường tìm kiếm chung bằng cách tạo ra những rào cản mạnh mẽ trong việc gia nhập thị trường và vòng lặp phản hồi giúp duy trì sự thống trị của công ty. Sau đó, tòa án xác định Google vi phạm Điều 2 của Đạo luật Sherman - cấm độc quyền.

TƯƠNG LAI NÀO CHO GOOGLE?

Tháng trước, DOJ thông tin đang cân nhắc việc chia tách một số hoạt động của Google, bao gồm chia tách Chrome, Play hay Android.

Hơn nữa, DOJ cũng đề xuất hạn chế hoặc cấm thỏa thuận mặc định và “thỏa thuận chia sẻ doanh thu khác liên quan đến tìm kiếm và sản phẩm liên quan đến tìm kiếm”. Điều này bao gồm thỏa thuận tìm kiếm giữa Google với Apple trên iPhone và với Samsung trên thiết bị di động, những thỏa thuận khiến Google phải chi trả hàng tỷ USD mỗi năm.

Google sẽ phải tạo điều kiện thuận lợi hơn để người dùng tiếp cận công cụ tìm kiếm khác.

Về phần mình, Google khẳng định sẽ kháng cáo phán quyết độc quyền, điều này có thể kéo dài quyết định cuối cùng về biện pháp khắc phục.

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia pháp lý, kết quả nhiều khả năng xảy ra nhất là tòa án sẽ yêu cầu Google loại bỏ một số thỏa thuận độc quyền, chẳng hạn như thỏa thuận với Apple. Mặc dù việc chia tách công ty có thể không phải là kết quả khả thi, tòa án có thể yêu cầu Google tạo điều kiện dễ dàng hơn để người dùng có thể tiếp cận công cụ tìm kiếm khác.

Sơn Trần