Bộ trưởng Trần Hồng Minh: 'Phát huy tối đa nội lực làm đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam'

Bộ trưởng Bộ GTVT Trần Hồng Minh phát biểu tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Ban QLDA đường sắt.

Phải tự chủ cao nhất công nghệ, phát huy nhân lực nội

Chiều 10/1, Bộ trưởng Bộ GTVT Trần Hồng Minh dự Hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Ban QLDA đường sắt. Cùng dự có Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy và lãnh đạo các cơ quan, đơn vị của Bộ GTVT.

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Bộ trưởng Trần Hồng Minh đánh giá năm 2025 Ban QLDA đường sắt có nhiều công việc, nhiệm vụ nặng nề, nhất công tác chuẩn bị đầu tư và đầu tư các dự án đường sắt mà đặc biệt là Dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam mới được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư.

Theo Bộ trưởng, đây là niềm vui, vinh dự nhưng trách nhiệm nặng nề và đội ngũ Ban QLDA đường sắt cần tiếp tục đoàn kết, đổi mới tư duy và nỗ lực làm tốt hơn nữa. "Muốn có được vinh quang thì phải làm tốt công việc, muốn làm được tốt cần phải suy nghĩ để đổi mới tư duy, cách làm, phương pháp làm. Muốn làm tốt, đầu tiên tôi đề nghị Ban lãnh đạo Ban QLDA đường sắt và các cơ quan, đơn vị phải trên dưới đồng lòng, đoàn kết, gương mẫu theo tinh thần nhất hô bá ứng, tiền hô hậu ủng, trên dưới một lòng, dọc ngang thông suốt. Các đồng chí phải chú ý điều này", Bộ trưởng nói.

"Các đồng chí phải nghiên cứu các vấn đề ngay từ bây giờ. Năm 2027 khởi công dự án rồi thì bao giờ phê duyệt được dự án, phê duyệt thiết kế, bản vẽ và triển khai thi công.

Khi triển khai thi công phải không còn vướng mắc gì nữa, chỉ thi công và nghiệm thu thôi. Tất cả đều phụ thuộc chúng ta", Bộ trưởng Bộ GTVT Trần Hồng Minh chỉ đạo phương châm làm Dự án ĐSTĐC trục Bắc - Nam.

Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết, giai đoạn này có nhiều dự án đường sắt chuẩn bị đầu tư, nhưng các cơ quan, đơn vị cần đặc biệt chú trọng đến Dự án ĐSTĐC trên trục Bắc – Nam. Trong đó, chú trọng đến các giải pháp để cố gắng vươn làm chủ về khoa học công nghệ, tư vấn, thiết kế, thi công dự án.

"Làm đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam là niềm vui, vinh dự nhưng cũng rất là lo. Nếu ta chỉ mang tiền đi để thuê tư vấn nước ngoài làm tất, máy móc thì mua…, mà không có gì mình làm chủ thì là sai lầm lớn. Ta phải vươn lên, đứng lên làm chủ về mặt khoa học công nghệ", Bộ trưởng nêu vấn đề.

Bộ trưởng cũng cho rằng, muốn làm chủ công nghệ phải có đầu tư về mặt khoa học công nghệ, mà trong đầu tư này phải có sự đầu tư con người, nguồn nhân lực được đào tạo bài bản, đầu tư cơ sơ vật chất để có sự chủ động. Đây là công nghệ mới nên song song với đó, để làm chủ được công nghệ dự án thì đầu tiên là lựa chọn công nghệ dự án để xây dựng quy chuẩn, quy phạm kỹ thuật, quy trình triển khai.

"Công nghệ, thiết bị máy móc khó như đầu máy thì ta chấp nhận phải mua, còn toa xe, thiết bị mà có thể mua dây chuyền để sản xuất được thì ngay bây giờ chúng ta phải tính đến để làm chủ được.

Kinh nghiệm như từ ngành sản xuất ô tô trong nước, từ chỉ lắp ráp, nay đơn vị trong nước sẽ sản xuất cả động cơ. Mình mua dây chuyền để các đơn vị của mình đứng làm làm chủ để sản xuất được và để phục vụ bảo trì, bảo dưỡng hệ thống sau này. Muốn làm được như thế phải đầu tư dây chuyền, đầu tư con người để sử dụng dây chuyền đó", Bộ trưởng gợi ý, đồng thời đề cập cụ thể vai trò của Tổng công ty Đường sắt VN (đơn vị tiếp nhận, bảo quản, bảo dưỡng, khai thác dự án) trong công tác tham mưu nội dung này, trong đó lưu ý việc lựa chọn đội ngũ nhân sự cho dự án để đào tạo và giải pháp đào tạo.

Bộ trưởng Trần Hồng Minh yêu cầu Ban QLDA đường sắt, các cơ quan, đơn vị liên quan đổi mới tư duy, đưa ra các giải pháp để trong nước vươn làm chủ Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam

Cùng với công nghệ, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cũng cho rằng, trong nước cần làm chủ từ khảo sát thiết kế, thi công dự án. "Bước đầu tiên là khảo sát thiết kế dự án, ta làm chủ tư vấn thiết kế hay thuê toàn bộ tư vấn nước ngoài? Nếu thuê tư vấn nước ngoài làm, họ sang lại thuê lao động của ta làm thì cũng chẳng khác ta tự làm là mấy mà lại rất tốn kém? Còn có phương án thứ hai, giao cho tư vấn của mình và thuê chuyên gia giỏi nước ngoài. Các đồng chí phải cân nhắc, tính toán chỗ này để phát huy nội lực, tiết kiệm chi phí", Bộ trưởng gợi mở.

Về thi công, cũng theo Bộ trưởng, có thể khẳng định trong nước đảm nhận được hoàn toàn từ thiết kế đến thi công phần bê tông từ mặt đường trên cao xuống phía dưới. Tuy nhiên, để thực hiện, Ban QLDA và các cơ quan, đơn vị căn cứ từ cơ chế đặc thù của dự án để tập trung, khẩn trương xây dựng nghị quyết, văn bản cấp có thẩm quyền để triển khai.

"Chúng ta có nhiều đơn vị thi công. Với công nghệ, máy móc đều của mình và thi công chia ra giai đoạn thì có khi 2030 – 2031 xong, không phải đến năm 2035. Nhưng ta phải tập trung xây dựng quy chuẩn, tham khảo để xây dựng, từ đó ra quy định thiết kế, thi công, nghiệm thu, định mức, đơn giá… Các tư vấn nước ngoài được thuê phục vụ cho tư vấn của mình, để mình vừa làm vừa học để nâng cao trình độ. Nếu thuê 100% nước ngoài thì sẽ phụ thuộc vào họ hết, theo tiêu chuẩn, quy trình họ đặt ra", Bộ trưởng nêu thêm, nhấn mạnh vấn đề trong nước phải đứng lên tự chủ làm dự án.

Cùng với dự án đặc biệt trên, Bộ trưởng Trần Hồng Minh động viên, yêu cầu Ban QLDA đường sắt tiếp tục chú trọng chất lượng quản lý các dự án đầu tư xây dựng đường sắt, chú trọng công tác kiểm tra, giám sát và không để xảy ra các vi phạm trong quản lý dự án. Trong công tác thi công các dự án đường sắt trên tuyến đang khai thác, tăng cường công tác bảo đảm an toàn chạy tàu, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán 2025.

Ông Vũ Hồng Phương, Giám đốc Ban Quản lý dự án đường sắt phát biểu tại hội nghị

Làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư dự án quan trọng

Ông Vũ Hồng Phương, Giám đốc Ban QLDA đường sắt trước đó báo cáo với hội nghị kết quả công tác của đơn vị, cho biết năm 2024, Ban được giao quản lý 2.447 tỷ đồng vốn triển khai các dự án đường sắt. Kết quả, công tác giải ngân của cơ bản đạt được kế hoạch đề ra.

Công tác chuẩn bị đầu tư các dự án được Ban thực hiện hết sức khẩn trương, bài bản, chặt chẽ, quyết liệt đáp ứng yêu cầu về chất lượng và tiến độ. Đặc biệt, Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, dưới sự chỉ đạo của lãnh đạo Bộ GTVT, đã hoàn thành nghiên cứu, đề xuất và được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư. Dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội - Hải Phòng, rút ngắn thời gian lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi từ 9 tháng xuống còn 3 tháng. Ngoài ra, trong thời gian ngắn, Ban QLDA hoàn thành bước nghiên cứu tiền khả thi, nghiên cứu khả thi các dự án như: Thủ Thiêm - Long Thành, TP. HCM - Cần Thơ và Biên Hòa - Vũng Tàu ; Dự án Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân...

Cùng đó, Ban phối hợp với Cục Đường sắt VN, Tổng công ty Đường sắt VN báo cáo Bộ GTVT nhu cầu đầu tư giai đoạn 2026 - 2030 cho lĩnh vực đường sắt, phối hợp trong công tác lập, điều chỉnh các quy hoạch chuyên ngành.

"Năm 2025, Ban QLDA đường sắt sẽ sớm hoàn thành kiện toàn mô hình tổ chức, nhân sự của Ban theo mô hình, chức năng, nhiệm vụ mới; đảm bảo năng lực quản lý đầu tư Dự án Đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam và Dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Phấn đấu giải ngân trên 95% kế hoạch được giao", ông Phương nói.

Tùng Lộc