Bộ trưởng NN&PTNT: Nhìn lại bão số 3, khâu dự báo và ứng phó thiên tai còn... rất nhiều vấn đề

Quang cảnh hội nghị (Ảnh: VGP)

Sáng nay, 28-9, Chính phủ tổ chức Hội nghị trực tuyến sơ kết, đánh giá, rút kinh nghiệm về công tác phòng chống và khắc phục hậu quả bão số 3.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết với tinh thần làm việc cả ngày Thứ Bảy vì đồng bào bão lũ, thiên tai, Chính phủ tổ chức hội nghị này để thống nhất các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm khẩn trương khắc phục hậu quả, nhanh chóng ổn định tình hình nhân dân, phục hồi sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng.

Bão số 3 (Yagi) là cơn bão lịch sử với cường độ rất mạnh, sức tàn phá rất lớn, gây hậu quả rất nặng nề về người và tài sản, tác động tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh và sinh kế của người dân.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan báo cáo (Ảnh: VGP)

Báo cáo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho biết, nếu không có sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, thiệt hại về người, tài sản do bão số 3 và mưa lũ sẽ còn lớn hơn nữa. Sau bão, nhờ sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương các cấp, các tổ chức chính trị xã hội, tổ chức, cá nhân, nhà hảo tâm đã đóng góp nguồn lực hỗ trợ người dân từng bước ổn định cuộc sống, khôi phục sản xuất.

Dù vậy, theo Bộ trưởng Nông nghiệp, nhìn lại cơn bão số 3 cho thấy, công tác triển khai ứng phó, khắc phục hậu quả bão và mưa lũ sau bão vẫn còn nhiều hạn chế, tồn tại.

Đó là: thiệt hại về người vẫn còn lớn (344 người chết và mất tích), số người chết do sạt lở đất, lũ quét (264 người chết và mất tích) chiếm tỷ lệ cao. Các kịch bản, phương án với những tình huống thiên tai lớn, trên diện rộng, khu vực vùng sâu, vùng xa khi bị chia cắt,... còn hạn chế, chưa bài bản, chưa phù hợp thực tế.

Hơn nữa, việc cảnh báo tác động, nguy cơ thiệt hại do bão, mưa lũ còn chưa cụ thể, người dân chưa hình dung được những thiệt hại to lớn khi bão đổ bộ cũng như tác động sau khi bão đã đổ bộ, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tư tưởng chủ quan trong ứng phó.

Phương tiện, trang thiết bị phục vụ công tác ứng phó thiên tai, cứu hộ cứu nạn còn thiếu và yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Công tác dự báo, cảnh báo sớm về mưa lũ, lũ quét, sạt lở đất… chưa kịp thời, tin cậy. Chưa có bản đồ nguy cơ sạt lở đất lũ quét tới từng thôn, bản để người dân biết cũng như phục vụ công tác di dời, sắp xếp dân cư, công tác chỉ đạo ứng phó.

Bên cạnh đó, quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng còn một số tồn tại, bất cập. Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu rõ, đây là trận lũ lớn nhất kể từ năm 1971 trên toàn bộ lưu vực đồng bằng sông Hồng - Thái Bình, là bài học cảnh tỉnh cho các địa phương trong việc khai thác, sử dụng bãi sông…

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy báo cáo (Ảnh: VGP)

Cũng tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) Đỗ Đức Duy thông tin thêm, cơn bão số 3 có những đặc điểm bất thường. Đây là cơn bão mạnh nhất trong vòng 30 năm qua trên khu vực Biển Đông, đổ bộ vào Bắc Bộ vào cuối mùa mưa lũ ở khu vực Bắc Bộ, các hồ chứa đã chuyển sang giai đoạn tích nước phục vụ mùa khô.

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đánh giá, công tác dự báo về bão lũ đáp ứng cơ bản, chính xác, kịp thời và tương đồng với các cảnh báo của các cơ quan khí tượng thủy văn trong khu vực cũng như thế giới.

“Việt Nam tham gia mạng lưới hệ thống cơ quan mạng lưới của khu vực và thế giới bao gồm cả Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hồng Kông (Trung Quốc)… Trung tâm có chia sẻ và trao đổi với các chuyên gia quốc tế thì kết quả đều tương đồng” – ông Duy cho biết.

Tuy vậy, Bộ trưởng TNMT cũng thẳng thắn chỉ ra, nhìn từ cơn bão số 3, chúng ta chưa tính toán, dự báo được gió giật mạnh cấp 17 trên đất liền (chưa từng xảy ra trong lịch sử) và thời gian tồn lưu bão kéo dài hơn bình thường.

Mặt khác, với công nghệ hiện nay chưa dự báo được mưa cường suất lớn trên 200mm/6h, các thông tin tính toán hiện nay chưa xác định được cường độ mưa lớn trong thời đoạn ngắn và khu trú được lượng mưa tập trung trên lưu vực sông Thao, sông Lô.

Chúng ta cũng chưa tính toán, dự báo sớm được lũ lịch sử lên nhanh với cường suất lớn tại một số vị trí trên sông Thao. Chưa cảnh báo được chi tiết đến thôn, bản, điểm lũ quét, sạt lở đất…

“Dự báo chỉ số cực đoan, bất thường và dự báo chi tiết lũ quét sạt lở đất ở từng thôn bản chưa được như mong muốn” – Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nói thêm.

Tiến Hưng