Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chia sẻ quan điểm về AI và thương mại tại APEC 2025

Chiều 15/5, tại Jeju, Hàn Quốc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên - Trưởng Đoàn công tác Việt Nam đã tham dự và có bài phát biểu tại cả hai phiên trong ngày của Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC (MRT) với chủ đề “Xây dựng tương lai bền vững: Kết nối, Đổi mới, Thịnh Vượng”.

Hội nghị lần này thu hút sự chú ý vì có sự tham dự của các Bộ trưởng thương mại từ 21 nền kinh tế lớn trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, bao gồm những nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nhật Bản, cũng như các quan chức cấp cao từ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD).

Hội nghị sẽ tập trung thảo luận để tìm kiếm các phản ứng chung và những biện pháp hợp tác cho APEC trong môi trường thương mại đang thay đổi nhanh chóng.

Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC 2025 thu hút sự chú ý vì có sự tham dự của các Bộ trưởng thương mại từ 21 nền kinh tế lớn trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, bao gồm những nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nhật Bản... và các tổ chức quốc tế

Hội nghị lần này được tổ chức theo 3 phiên họp gồm các chủ đề của Hội nghị cấp cao APEC 2025 như: Phiên 1 về “Trí tuệ nhân tạo cho thương mại” để tạo thuận lợi cho thương mại.

Phiên họp thứ hai, “Kết nối thông qua Hệ thống thương mại đa phương” sẽ thảo luận về các cách đổi mới WTO và vai trò của APEC trong việc khôi phục hệ thống thương mại đa phương.

Phiên họp thứ ba, “Thịnh vượng thông qua thương mại bền vững” sẽ được tổ chức vào ngày 16/5 để thảo luận về các cách thức hợp tác để xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, bao gồm ứng phó với khủng hoảng khí hậu cũng như chuỗi cung ứng ổn định.

Trước giờ khai mạc, bên lề Hội nghị MRT 31 tại Jeju, Hàn Quốc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã thử nghiệm sử dụng ứng dụng AI tại khu vực trưng bày trí tuệ nhân tạo

Đặc biệt, trong sự kiện khai mạc Hội nghị MRT 31, vị trí ngồi của Bộ trưởng Bộ Công Thương - Trưởng Đoàn công tác Việt Nam đã được xếp cạnh Trưởng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ - ông Jamieson Greer.

Trong sự kiện khai mạc Hội nghị MRT 31, vị trí ngồi của Bộ trưởng Bộ Công Thương - Trưởng Đoàn công tác Việt Nam đã được xếp cạnh Trưởng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ - ông Jamieson Greer.

Trước khi sự kiện khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC 2025 diễn ra, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc trao đổi nhanh với Trưởng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ - ông Jamieson Greer

Hai bên trao đổi nhanh về những giải pháp để tạo thuận lợi, thúc đẩy thương mại giữa hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ

Phát biểu khai mạc của hội nghị, Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Cheong In Kyo cho rằng, trong bối cảnh môi trường thương mại toàn cầu đầy thách thức và rủi ro, vai trò của APEC càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết và kết quả thảo luận tại cuộc họp sẽ có tác động lớn đến thế giới cho dù hệ thống thương mại đa phương đang bị thử thách.

Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Cheong In Kyo - nước chủ nhà phát biểu khai mạc, nhấn mạnh đến vai trò vô cùng quan trọng của APEC trong bối cảnh hiện nay

Quan điểm của Bộ Công Thương Việt Nam về AI và thương mại

Ngay sau các phần phát biểu khai mạc, Hội nghị bước vào Phiên thảo luận thứ nhất với chủ đề: “Trí tuệ nhân tạo cho thương mại”. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên - Trưởng đoàn công tác của Việt Nam là diễn giả thứ 3 phát biểu trong Phiên thảo luận sau Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo - Iweala và Bộ trưởng Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia.

Trong bài phát biểu của mình, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao tính thời sự của chủ đề Phiên 1.

Bộ trưởng cho biết, trong Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030 của Việt Nam, AI là một lĩnh vực công nghệ nền tảng góp phần quan trọng tạo bước phát triển đột phá về năng lực sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế tăng trưởng bền vững.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại Phiên thảo luận thứ nhất tại Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC MRT

Chia sẻ quan điểm về AI và thương mại, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông tin:

Thứ nhất, trí tuệ nhân tạo sẽ tạo ra những cơ hội cho thương mại, cả trực tiếp và gián tiếp

Về tác động trực tiếp, AI có thể được ứng dụng để giảm chi phí thương mại liên quan đến hậu cần, quản lý chuỗi cung ứng, hỗ trợ tự động hóa và hợp lý hóa quy trình thông quan và kiểm soát biên giới, dự báo rủi ro…

Thương mại điện tử sẽ hiệu quả hơn với AI bởi nhờ khắc phục được rào cản ngôn ngữ và giảm thiểu chi phí tìm kiếm và khớp lệnh. Tất cả những điều này sẽ góp phần giảm chi phí, từ đó giúp doanh nghiệp thâm nhập thị trường toàn cầu hiệu quả hơn và tham gia sâu hơn vào thương mại quốc tế. Với ý nghĩa đó, Việt Nam hoan nghênh Sáng kiến AI APEC với tầm nhìn “Xây dựng tương lai bền vững với AI: Tăng trưởng kinh tế sáng tạo trên toàn châu Á - Thái Bình Dương”.

Về tác động gián tiếp, AI thúc đẩy nhu cầu và thương mại các sản phẩm liên quan đến công nghệ.

Việc đào tạo và ứng dụng AI làm tăng nhu cầu đối với các hàng hóa bổ sung liên quan đến cơ sở hạ tầng và thiết bị công nghệ thông tin, dịch vụ máy tính và viễn thông, công cụ phát triển chuyên biệt và thư viện phần mềm.

Nhiều hàng hóa và dịch vụ AI (như vật liệu bán dẫn, điện thoại thông minh) này được cung cấp bởi một số ít nền kinh tế, do vậy, thương mại quốc tế đóng vai trò là kênh chính thúc đẩy sự phát triển AI trong khu vực và thế giới.

Xa hơn nữa ở thượng nguồn (upstream) chuỗi giá trị, các hoạt động khai thác, chế biến kim loại - khoáng sản quan trọng là đầu vào cần thiết để sản xuất hàng hóa liên quan đến AI sẽ trở nên sôi động hơn.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Việt Nam hoan nghênh sáng kiến của chủ nhà Hàn Quốc và ủng hộ bắt đầu thảo luận về khả năng thành lập Diễn đàn Tiêu chuẩn AI trong APEC, từ đó góp phần xây dựng một khuôn khổ quản trị AI toàn cầu thống nhất

Thứ hai, bên cạnh những cơ hội, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho rằng, các nền kinh tế APEC phải cân nhắc và giải quyết những rủi ro, thách thức để đảm bảo rằng tất cả các thành viên đều có thể hưởng lợi đầy đủ từ việc ứng dụng AI trong thương mại.

Về mặt pháp lý, bản chất tiến hóa của AI khiến có đôi khi các quy định trong nước khó bắt kịp thực tiễn, đặc biệt là các quy định chuyên ngành về sở hữu trí tuệ và dữ liệu...

Về hợp tác quốc tế, số lượng ngày càng tăng các sáng kiến hợp tác song phương và khu vực về quản trị AI, nhiều sáng kiến tập trung vào các ưu tiên khác nhau, làm tăng nguy cơ tạo ra cách tiếp cận rời rạc hoặc trùng lắp trong hoạt động.

Các ưu tiên chính sách trong nước khác nhau, việc thiếu một tiêu chuẩn chung về AI đã gây ra sự phân mảnh quy định pháp lý ngày càng tăng liên quan đến AI.

Trước bối cảnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Việt Nam hoan nghênh sáng kiến của chủ nhà Hàn Quốc và ủng hộ bắt đầu thảo luận về khả năng thành lập Diễn đàn Tiêu chuẩn AI trong APEC, từ đó góp phần xây dựng một khuôn khổ quản trị AI toàn cầu thống nhất.

Được biết, hiện nay, Hàn Quốc đang khẩn trương chuẩn bị cho Hội nghị Thượng đỉnh APEC 2025. Dự kiến đến cuối tháng 9, nước này sẽ hoàn thành xây dựng tất cả các không gian hội nghị quan trọng, bao gồm địa điểm chính là Trung tâm Hội nghị Quốc tế Hwabaek (HICO), nơi lưu trú cho các nguyên thủ quốc gia và giám đốc điều hành (CEO).

Các công trình này bao gồm phòng tiệc với tổng diện tích 2.000 m² ở Bảo tàng Quốc gia Gyeongju Hàn Quốc, khoảng 9.300 phòng nghỉ tại hơn 100 cơ sở lưu trú ở các thành phố lân cận như Daegu và Busan cho các phái đoàn tham dự hội nghị.

APEC là cơ chế hợp tác kinh tế lớn nhất thế giới, chiếm hơn 60% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu và một nửa thương mại của thế giới. Dự kiến sẽ có khoảng 20.000 người tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC 2025, bao gồm các nhà lãnh đạo của 21 nền kinh tế thành viên, phái đoàn các chính phủ, doanh nhân và phóng viên... với số lượng tối đa hằng ngày vào khoảng 7.500 - 9.500 người.

Báo Công Thương sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC và những hoạt động bên lề của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cùng đoàn công tác...

Nguyên Minh - Hoàng Hòa từ Jeju, Hàn Quốc