Bộ trưởng Bộ Y tế: Hoàn thiện quy định để tránh quảng cáo 'lố' thực phẩm chức năng

Sau kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, cử tri TP.HCM có ý kiến đề nghị Bộ Y tế tiếp tục có giải pháp quản lý chặt chẽ hơn việc kinh doanh thực phẩm chức năng.

Các quy định quản lý thực phẩm chức năng tương đối đầy đủ

Trả lời nội dung trên, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết hiện nay, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong công tác quản lý thực phẩm chức năng tương đối đầy đủ từ khâu sản xuất, đăng ký bản công bố và tự công bố, ghi nhãn, quảng cáo, kinh doanh.

Cử tri TP.HCM đề nghị Bộ Y tế tiếp tục có giải pháp quản lý chặt chẽ hơn việc kinh doanh thực phẩm chức năng. Ảnh minh họa: PHƯƠNG LÊ

Thực phẩm chức năng được quy định bao gồm 4 nhóm: Thực phẩm bổ sung, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học và thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt.

Các sản phẩm phải được đăng ký bản công bố hoặc tự công bố tới cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trước khi lưu thông trên thị trường.

Theo đó, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học và thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt phải đăng ký bản công bố sản phẩm tới cơ quan có thẩm quyền. Thực phẩm bổ sung tự công bố và nộp bản tự công bố đến cơ quan có thẩm quyền.

Bộ Y tế cũng có các quy định cụ thể về điều kiện sản xuất, chất lượng và quảng cáo thực phẩm chức năng. Trong đó, về quảng cáo, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt phải đăng ký xác nhận nội dung quảng cáo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền trước khi quảng cáo sản phẩm và phải quảng cáo đúng với nội dung đã được xác nhận.

Đối với thực phẩm bổ sung, được tự quảng cáo và nộp nội dung tự quảng cáo đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nội dung quảng cáo phải phù hợp với bản chất, tính năng của sản phẩm đã tự công bố.

Để kiểm soát chặt chẽ các sản phẩm lưu thông trên thị trường, Bộ Y tế đã thành lập Trung tâm đánh giá nguy cơ về an toàn thực phẩm thuộc Viện Kiểm nghiệm An toàn thực phẩm quốc gia. Đồng thời, hàng năm ban hành các văn bản chỉ đạo địa phương và các viện chuyên ngành thuộc Bộ Y tế tăng cường lấy mẫu giám sát và cảnh báo cho cộng đồng các sản phẩm không đảm bảo an toàn.

Bộ Y tế cũng tăng cường thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng trên địa bàn, công khai thông tin vi phạm trên website của Bộ. Cạnh đó, phối hợp với Bộ Công an và Cơ quan quản lý thị trường của Bộ Công thương để kiểm soát các sản phẩm lưu thông trên thị trường.

Đặc biệt, Bộ Y tế đã tăng cường công tác hậu kiểm, rà soát các sản phẩm thực phẩm chức năng kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử, website bán hàng và các gian hàng kinh doanh trên các ứng dụng.

Thời gian tới, Bộ Y tế tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành và địa phương hoàn thiện hệ thống văn bản quản lý về an toàn thực phẩm (sửa đổi Luật An toàn thực phẩm, Nghị định 15/2018) theo hướng đơn giản hóa hơn nữa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, hậu kiểm để nâng cao chất lượng, kiểm soát tính năng, công dụng, đảm bảo đúng bản chất sản phẩm, tránh quảng cáo quá mức công dụng thực phẩm chức năng.

Thực phẩm chức năng nhập lậu tại Đà Nẵng bị phát hiện. Ảnh: TẤN VIỆT

Lấy ý kiến về tăng mức chế tài xử phạt vi phạm an toàn thực phẩm

Ngoài ra, cử tri tỉnh Bình Phước đề nghị Bộ Y tế xem xét, tăng nặng chế tài đối với các hành vi vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm, đảm bảo tính răn đe hiệu quả nhằm hạn chế tình trạng mất vệ sinh an toàn thực phẩm đang ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người dân.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, hiện chế tài xử lý vi phạm về an toàn thực phẩm đã được quy định đầy đủ và đảm bảo tính răn đe tại các nghị định của Chính phủ (Nghị định 115/2018, Nghị định 117/2020, Nghị định 124/2021).

Các nghị định này quy định mức phạt tiền tối đa lên đến 7 lần giá trị hàng hóa vi phạm, đồng thời áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung như đình chỉ hoạt động có thời hạn, tước quyền sử dụng giấy phép, buộc tiêu hủy thực phẩm, thu hồi thực phẩm, buộc chịu chi phí xử lý ngộ độc thực phẩm và nộp lại số tiền bằng giá trị tang vật.

Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi năm 2017) cũng quy định về tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm với khung hình phạt cao nhất lên đến 20 năm tù hoặc tù chung thân.

Bộ Y tế đã được giao trình Chính phủ trong quý I-2025 sửa đổi Nghị định 15/2018 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm để xử lý các vướng mắc, bất cập cấp bách theo thực tế. Ngày 20-1-2025, Bộ Y tế đã có tờ trình báo cáo Thủ tướng về các nội dung cần sửa đổi, bổ sung trong Nghị định 15/2018.

Đồng thời, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Công an và các cơ quan liên quan rà soát, nghiên cứu, báo cáo Thủ tướng về việc tăng mức chế tài xử phạt vi phạm an toàn thực phẩm, hoàn thành trong quý I-2025.

Để tăng cường xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, ngày 3-2-2025, Bộ Y tế đã ban hành công văn gửi các bộ, ngành liên quan và UBND 63 tỉnh, thành để xin ý kiến về việc tăng mức xử phạt.

Bộ Y tế sẽ tổng hợp ý kiến, phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu cho Chính phủ sửa đổi chế tài xử phạt vi phạm về an toàn thực phẩm, đảm bảo thực thi pháp luật và nâng cao tính răn đe.

THANH THANH