Bộ trưởng Bộ Công an: Thông tin lý lịch tư pháp công dân sẽ hiển thị trên VNeID

Chiều 17/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp, các đại biểu cho rằng phiếu lý lịch tư pháp vốn được sử dụng trong một số thủ tục đặc thù để xác nhận tình trạng án tích. Tuy nhiên nhiều năm nay, tình trạng các cơ quan, doanh nghiệp yêu cầu người dân phải nộp phiếu lý lịch tư pháp trong hầu hết giao dịch hành chính đã gây ra không ít phiền hà, tốn kém và tiềm ẩn nguy cơ lộ lọt dữ liệu cá nhân.

Đại biểu Đồng Ngọc Ba, đoàn Gia Lai (Ảnh: Quốc hội)

Tránh lạm dụng phiếu lý lịch tư pháp

Theo đại biểu Đồng Ngọc Ba, đoàn Gia Lai, có hai nguyên nhân dẫn đến tình trạng lạm dụng phiếu lý lịch tư pháp. Thứ nhất, trong nhiều văn bản pháp luật quy định cá nhân cần cung cấp thông tin lý lịch tư pháp, chứng minh tình trạng án tích mà không dựa trên căn cứ rõ ràng thống nhất. Thứ hai là nhiều văn bản nội bộ của các tổ chức, doanh nghiệp yêu cầu cá nhân phải cung cấp thông tin về tình trạng án tích khi tham gia các giao dịch như tuyển dụng chẳng hạn... dẫn đến sự lạm dụng.

Do đó, đại biểu đoàn Gia Lai đề nghị, cơ quan soạn thảo cần rà soát, phân tích kỹ và bổ sung thêm quy định tiêu chí, căn cứ cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2 cũng như quy định rõ việc cấm các hành vi lạm dụng phiếu lý lịch tư pháp.

Trong khi đó, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung, đoàn Tây Ninh đề nghị dự thảo làm rõ hơn về quy định về cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 trong hai trường hợp. Thứ nhất, theo yêu cầu của cá nhân khi cần làm các thủ tục xuất nhập cảnh kết hôn nước ngoài xuất khẩu lao động xin việc làm. Thứ hai là theo yêu cầu cấp của cơ quan có thẩm quyền như cơ quan tiến hành tố tụng hoặc cho các cơ quan thực hiện các thủ tục cấp chứng chỉ hành nghề, bổ nhiệm các chức danh trong trường hợp cần thiết.

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung, đoàn Tây Ninh (Ảnh: Quốc hội)

Việc sử dụng lý lịch tư pháp phải được sự đồng ý của người cấp người được cấp phiếu lý lịch tư pháp theo quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân nhằm hạn chế tình trạng lạm dụng phiếu lý lịch tư pháp số 2 ngày càng gia tăng thời gian qua.

Ngoài ra, quy định về chế tài với cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 trong dự thảo cũng chưa rõ ràng, khó thực hiện, nhất là đối với các tổ chức nước ngoài. Do đó, đại biểu Dung đề nghị cần phải nghiên cứu một cơ chế khác để thông tin cho cá nhân biết về tình trạng án tích của họ khi họ có yêu cầu thay vì cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 như họ có thể tự tra cứu trên dữ liệu thông tin của mình trên VNeID.

Đại biểu đề nghị dự thảo quy định về việc cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 theo hướng quy định riêng biệt đặc thù không phải là trình tự, thủ tục để giải quyết thủ tục hành chính cũng như không là thành phần hồ sơ trong giải quyết các thủ tục hành chính khác.

Khi VNeID có đầy đủ thông tin, sẽ bỏ Luật Lý lịch tư pháp

Tiếp thu, làm rõ ý kiến của đại biểu Quốc hội, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng, tiếp thu tối đa để chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp bảo đảm chất lượng, khả thi, báo cáo Chính phủ trước khi báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến và trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10.

Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an (Ảnh: Quốc hội)

Về mục đích quản lý thông tin lý lịch tư pháp, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, chỉnh lý trong dự thảo luật theo hướng mục đích là quản lý thông tin lý lịch tư pháp, thiếu lịch tư pháp nhằm giúp công dân biết về thông tin lý lịch tư pháp của mình để giải quyết thủ tục hành chính của cá nhân và còn có thể hỗ trợ công tác quản lý cán bộ, công chức, viên chức nhằm giảm thiểu tình trạng yêu cầu phiếu lý lịch tư pháp trong công tác quản lý nhân sự.

Về quyền yêu cầu cấp lý lịch tư pháp và quyền yêu cầu cung cấp thông tin lý lịch tư pháp, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, chỉnh lý trong dự thảo luật theo hướng các cơ quan, tổ chức không được phép yêu cầu công dân cung cấp phiếu Lý lịch tư pháp số 2, nhằm đảm bảo công tác tái hòa nhập cộng đồng của người đã chấp hành xong hình phạt tù cũng như bảo đảm bí mật đời tư của công dân, đồng thời hạn chế tối đa tình trạng yêu cầu Phiếu lý lịch tư pháp số 2 tràn lan như trong thời gian vừa qua.

Ngoài ra, dự thảo luật đã bổ sung quy định cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có thể khai thác thông tin lý lịch tư pháp khi có yêu cầu thông qua việc kết nối, chia sẻ dữ liệu từ cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm hỗ trợ cho công tác quản lý cán bộ, viên chức, công chức.

“Về Phiếu lý lịch tư pháp số 1, số 2 và Phiếu lý lịch tư pháp điện tử, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, chỉnh lý trong dự thảo theo hướng thông tin lý lịch tư pháp của công dân được cập nhật, hiển thị trên VNeID được coi là một trường thông tin sẵn có tương tự như họ tên, ngày tháng năm sinh. Thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên VNeID có giá trị như phiếu lý lịch tư pháp, cá nhân không cần yêu cầu cấp phiếu lịch tư pháp khi có nhu cầu; những thông tin này được ứng dụng kỹ thuật, công nghệ bảo mật để chống giả mạo và cơ chế xác thực của phiếu điện tử để các cơ quan, tổ chức thống nhất...”, Đại tướng Lương Tam Quang cho hay.

Đối với các nội dung cụ thể khác, Bộ trưởng Bộ Công an cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến của đại biểu Quốc hội, báo cáo Chính phủ để chỉnh lý các dự án luật.

“Hiện nay Bộ Công an cũng đã hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, chúng tôi được giao là cơ quan chủ trì Đề án 06 về chuyển đổi số, hiện nay chúng tôi đang cùng với các bộ, ngành, địa phương số hóa hình thành một cơ sở dữ liệu đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất dùng chung. Chúng tôi sẽ cập nhật đầy đủ các trường thông tin và trong thời gian sớm nhất chúng tôi sẽ kiến nghị với Quốc hội khi VNeID có đầy đủ thông tin chúng ta sẽ bỏ Luật Lý lịch tư pháp”, Bộ trưởng Lương Tam Quang khẳng định.

Nhóm PV/VOV.VN