Bổ sung các cơ chế hỗ trợ hoạt động đổi mới sáng tạo

Sáng 6.5, tại kỳ họp thứ 9, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Phó thủ tướng Lê Thành Long trình bày tóm tắt tờ trình dự án Luật KH-CN và đổi mới sáng tạo.

Phó thủ tướng Lê Thành Long cho biết dự thảo luật được thiết kế theo nguyên tắc giảm thủ tục hành chính, tăng cường hậu kiểm, chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý và hoạt động KH-CN và đổi mới sáng tạo; thay đổi tư duy quản lý theo hướng quản lý hiệu quả, không quản lý quá trình.

Dự thảo cũng nhắm tới thu hút nguồn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước cho KH-CN thông qua việc khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, tài trợ kinh phí cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ.

Theo Phó thủ tướng Lê Thành Long, lần đầu tiên, đổi mới sáng tạo được đưa vào và đứng ngang với KH-CN. Dự thảo luật đã bổ sung các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động đổi mới sáng tạo, đặc biệt trong doanh nghiệp; thúc đẩy sự phát triển của các tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp khởi nghiệp, quỹ đầu tư mạo hiểm…

Lần đầu tiên, đổi mới sáng tạo được đưa vào luật và ngang với KH-CN - Ảnh: Internet

10 đổi mới quan trọng trong dự thảo luật

Trước đó, bàn về dự thảo Luật KH-CN và đổi mới sáng tạo, Bộ trưởng Bộ KH-CN Nguyễn Mạnh Hùng đã phân tích 10 đổi mới quan trọng của dự thảo luật.

Theo Bộ trưởng Hùng, trước hết KH-CN là nền tảng của quốc gia. Một quốc gia muốn trở thành nước phát triển thì phải là quốc gia có KH-CN phát triển.

Thứ hai, KH-CN hướng tới đổi mới sáng tạo. KH-CN và đổi mới sáng tạo được xác định là động lực then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

Bộ trưởng Hùng cho biết lần đầu tiên đổi mới sáng tạo được đưa vào dự thảo luật và được đặt ngang hàng với KH-CN, thể hiện sự thay đổi căn bản trong tư duy phát triển. Dự thảo luật đã bổ sung nhiều cơ chế hỗ trợ hoạt động đổi mới sáng tạo, đặc biệt trong doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của các tổ chức trung gian như trung tâm hỗ trợ đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và quỹ đầu tư mạo hiểm...

Thứ ba là đổi mới mạnh mẽ trong tư duy quản lý, từ kiểm soát quy trình và đầu vào, sang quản lý hiệu quả đầu ra, chấp nhận rủi ro gắn với quản trị rủi ro.

Thứ tư, chuyển từ một quốc gia sử dụng công nghệ lõi sang làm chủ các công nghệ chiến lược. Theo Bộ trưởng KH-CN, đây cũng là lần đầu tiên xác lập định hướng rõ ràng về việc chuyển từ một quốc gia chủ yếu sử dụng công nghệ lõi sang làm chủ các công nghệ chiến lược có tác động lớn đến tăng trưởng kinh tế và an ninh quốc gia.

Thứ năm, KH-CN thay vì "ở trên trời, đi từ trời xuống đất" thì phải có một chiều nữa là đi từ đất đi lên, từ đổi mới sáng tạo tới phát triển công nghệ rồi tới nghiên cứu khoa học.

Bộ trưởng Hùng phân tích rằng thay vì chỉ đi một chiều như trước đây là xuất phát từ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ để phát triển các sản phẩm mới, thì lần này tập trung vào chiều mới là lấy thị trường, định hướng sản phẩm làm động lực, làm định hướng cho phát triển công nghệ, xác định các bài toán nghiên cứu liên quan.

Thứ sáu, chuyển nghiên cứu cơ bản về các cơ sở giáo dục đại học.

Thứ bảy, chuyển trọng tâm phát triển công nghệ về doanh nghiệp.

Thứ tám, cân bằng nghiên cứu khoa học tự nhiên và nghiên cứu khoa học xã hội.

Thứ chín, phát triển KH-CN và đổi mới sáng tạo trong một hệ sinh thái hoàn chỉnh và cân bằng, bao gồm thể chế, hạ tầng, nhân lực và các chủ thể, như doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, nhà nước, nhà nghiên cứu, các định chế tài chính, tổ chức trung gian…

Thứ mười, chuyển đổi số toàn diện hoạt động KH-CN và quản lý KH-CN. Theo Bộ trưởng Hùng, các tổ chức nghiên cứu phát triển sẽ sử dụng nền tảng số quốc gia để quản lý đề tài, nhiệm vụ KH-CN sử dụng ngân sách nhà nước, cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm theo dõi toàn bộ vòng đời nhiệm vụ.

Nhật Anh