Bộ Nội vụ đề xuất về tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

Tờ trình của Bộ Nội vụ nêu rõ, dự thảo sửa đổi cơ bản các quy định về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương nhằm chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương từ ba cấp như hiện nay (gồm cấp tỉnh, huyện và xã) thành hai cấp (gồm cấp tỉnh và cấp cơ sở).

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: QH

Theo Bộ Nội vụ, việc này nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng trong các văn kiện, nghị quyết của Đảng, kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cụ thể hóa quy định của Hiến pháp 2013 (sau khi sửa đổi). Đồng thời, bảo đảm tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và sự thống nhất, thông suốt của nền hành chính nhà nước.

Lần sửa đổi này, cơ quan soạn thảo đã đề xuất hướng giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan khi thay đổi tổ chức chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp.

Theo đó, để bảo đảm cho hoạt động của chính quyền địa phương khi chuyển đổi mô hình chính quyền từ 3 cấp sang 2 cấp diễn ra liên tục, thông suốt, không bị gián đoạn công việc, không để chồng chéo, trùng lặp, dự thảo quy định những nội dung chuyển tiếp liên quan đến một số vấn đề quan trọng, cấp bách cần ưu tiên giải quyết.

Qua đó, trong thời hạn hai năm kể từ ngày luật có hiệu lực thi hành, giao Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền phân định lại nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương và điều chỉnh các quy định khác có liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương, để thống nhất áp dụng trong thời gian chưa sửa đổi, bổ sung các luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Dự thảo cũng quy định chấm dứt việc tổ chức mô hình chính quyền đô thị đang thực hiện tại TP Hà Nội, TP HCM, TP Đà Nẵng, TP Hải Phòng.

Đồng thời, dự thảo luật cũng quy định thời hạn để các cơ quan của chính quyền địa phương cấp huyện phải bàn giao công việc, hồ sơ, tài liệu, tài chính, ngân sách, trụ sở, tài sản, cơ sở vật chất khác có liên quan cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền (15 ngày).

Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp phù hợp

Dự thảo cũng sửa đổi các quy định liên quan đến việc tổ chức đơn vị hành chính và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Theo đó, dự thảo luật sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức đơn vị hành chính và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (gồm cấp tỉnh và cấp cơ sở, không tổ chức cấp huyện) phù hợp với địa bàn đô thị, nông thôn, hải đảo, đơn vị hành chính kinh tế - đặc biệt.

Cấp tỉnh giữ như quy định hiện hành gồm tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nhưng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh để bảo đảm đạt tiêu chuẩn theo quy định, đồng thời để mở rộng không gian phát triển.

Tổ chức lại các đơn vị hành chính cấp xã hiện nay để hình thành các đơn vị hành chính cấp cơ sở gồm xã, phường và đặc khu ở hải đảo, bỏ thị trấn.

Các đơn vị hành chính cấp cơ sở được hình thành này sẽ có diện tích và dân số đạt từ 300% trở lên tiêu chuẩn của cấp xã theo quy định hiện hành.

Đơn vị hành chính kinh tế - đặc biệt giữ như quy định hiện hành do Quốc hội quyết định thành lập.

Đặc khu tại hải đảo do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thành lập phù hợp với quy mô dân số, diện tích, điều kiện địa lý, dân cư, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Dự luật đề xuất tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính. Trong đó, chính quyền địa phương ở nông thôn gồm chính quyền địa phương ở tỉnh, xã.

Chính quyền địa phương ở đô thị gồm chính quyền địa phương ở thành phố trực thuộc trung ương, phường. Chính quyền địa phương ở hải đảo là chính quyền địa phương ở đặc khu.

Dự thảo luật dự kiến sẽ được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 vào tháng 5 tới đây.

Luân Dũng