Bộ Công Thương lấy ý kiến góp ý dự thảo Nghị định mới về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp

Bộ Công Thương đánh giá cần phải tiếp tục rà soát, sửa đổi các quy định pháp luật nhằm quản lý hiệu quả hơn nữa đối với hoạt động bán hàng đa cấp, ngăn ngừa tối đa các nguy cơ thiệt hại cho người dân, nhưng đồng thời phải phù hợp với chủ trương chung của Chính phủ về tăng cường thu hút đầu tư, tạo điều kiện tối đa cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, tháo gỡ các rào cản về pháp lý nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp tối đa hóa hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Thực hiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán hàng đa cấp, thời gian qua, Bộ Công Thương thường xuyên thực hiện rà soát, phát hiện và kiến nghị sửa đổi các quy định pháp luật nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý quản lý hoạt động bán hàng đa cấp.

Căn cứ các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về việc tạo điều kiện tối đa về môi trường pháp lý cho người dân, doanh nghiệp, thúc đẩy quyền tự do kinh doanh, đồng thời cũng tạo điều kiện tối đa về thủ tục hành chính, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, Bộ Công Thương đã rà soát, nghiên cứu và đề xuất xây dựng Nghị định thay thế các Nghị định của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.

Bộ Công Thương đánh giá cần phải tiếp tục rà soát, sửa đổi các quy định pháp luật nhằm quản lý hiệu quả hơn nữa đối với hoạt động bán hàng đa cấp

Về mặt hình thức, do điều kiện lịch sử của quá trình xây dựng pháp luật, các quy định về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp hiện đang được quy định tại 3 văn bản cấp Nghị định: Nghị định 40/2018/NĐ-CP; Nghị định 18/2023/NĐ-CP; Nghị định 55/2024/NĐ-CP. Do đó, việc ban hành một Nghị định mới thống nhất các quy định về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp vào một Nghị định là phù hợp.

Bên cạnh đó, qua công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, Bộ Công Thương nhận thấy còn những vấn đề thực tiễn mà pháp luật hiện hành chưa điều chỉnh hoặc chưa quản lý được.

Hiện nay xuất hiện các mô hình kinh doanh có cách thức chi trả hoa hồng tương tự mô hình đa cấp ví dụ như mô hình tiếp thị liên kết hay mô hình trả thưởng một cấp. Trong mô hình này, người tham gia (F0) được trả hoa hồng trên doanh thu của khách hàng do mình giới thiệu (F1), khách hàng F1 này được hưởng hoa hồng khi giới thiệu khách hàng F2 mua hàng, F0 không được hưởng hoa hồng từ doanh thu của F2.

Với quy định hiện hành, cơ quan quản lý gặp lúng túng khi xem xét, đánh giá để xác định chính xác loại hình kinh doanh này có phải là kinh doanh theo phương thức đa cấp hay không để có hướng tiếp cận, điều chỉnh phù hợp.

Một vấn đề mới phát sinh cần điều chỉnh quy định pháp luật để kiểm soát tốt hơn là việc mua bán doanh nghiệp bán hàng đa cấp để sở hữu giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp. Với thực tiễn Bộ Công Thương quản lý chặt chẽ việc cấp phép mới, các chủ thể muốn có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp có xu hướng mua lại doanh nghiệp có giấy phép để sở hữu giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, qua đó triển khai hoạt động bán hàng đa cấp.

Tình trạng này cần thiết phải được kiểm soát để ngăn ngừa nguy cơ các chủ thể có lịch sử hoạt động tại các doanh nghiệp đa cấp bất chính sở hữu được doanh nghiệp có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, hạn chế các rủi ro cho xã hội.

Nghị định được xây dựng nhằm mục đích: Tiếp tục tạo hành lang pháp lý quản lý hiệu quả hoạt động bán hàng đa cấp, sửa đổi, hoàn thiện các quy định nhằm tạo thuận lợi cho các cơ quan quản lý cũng như doanh nghiệp trong quá trình thực thi và tuân thủ các quy định về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp; Đảm bảo công tác quản lý nhà nước đáp ứng yêu cầu của xu thế chuyển đổi số; Thống nhất các văn bản ở nhiều Nghị định vào một Nghị định để tạo thuận lợi cho việc nghiên cứu, áp dụng, dẫn chiếu.

Căn cứ điểm c, Khoản 1 Điều 27 Nghị định số 78/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và căn cứ điểm đ, Khoản 2 Điều 12 Thông tư số 21/2025/TT-BCT quy định về xây dựng, ban hành và tổ chức thi hành văn bản quy phạm pháp luật của Bộ Công Thương, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia công bố lấy ý kiến góp ý Hồ sơ dự thảo Nghị định thay thế các Nghị định của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.

Hồ sơ dự thảo Nghị định bao gồm:

- Bản đánh giá thủ tục hành chính

- Bản so sánh nội dung thuyết minh dự thảo

- Bản tính toán chi phí

- Báo cáo tổng kết

- Đánh giá tác động của thủ tục hành chính

- Dự thảo nội dung

- Dự thảo Tờ trình Chính phủ

Chi tiết xem tại đây

Ngọc Châm