Bộ Công an đề xuất cơ chế tính điểm, xếp hạng công dân số

Theo nội dung dự thảo, điều kiện để trở thành công dân số gồm: được cấp tài khoản định danh điện tử trên VNeID, có khả năng sử dụng dịch vụ công và dịch vụ số an toàn, thực hiện đầy đủ trách nhiệm của công dân số và được xếp hạng theo thang điểm quy định.

Bộ Công an đề xuất phân loại công dân số thành ba hạng. Công dân số tích cực là nhóm đạt từ 350 điểm tín nhiệm trở lên, thể hiện mức độ tham gia đầy đủ, thường xuyên và có đóng góp tích cực cho các hoạt động số. Công dân số cơ bản đạt từ 100 đến 349 điểm, tham gia các hoạt động số ở mức nền tảng. Trường hợp dưới 100 điểm được xếp vào nhóm chưa xếp hạng, chủ yếu mới hoặc ít tham gia các hoạt động trên môi trường số.

Điểm tín nhiệm được tính dựa trên nhiều tiêu chí như mức độ hoàn thiện hồ sơ định danh, tần suất sử dụng dịch vụ công trực tuyến và các đóng góp cho cộng đồng số. Công dân càng tích cực sử dụng dịch vụ số, tham gia góp ý chính sách, khảo sát, phản ánh kiến nghị trên nền tảng trực tuyến thì điểm tích lũy càng cao.

Theo dự thảo, công dân hoàn tất 100% hồ sơ trên VNeID được cộng 100 điểm. Việc góp ý dự thảo văn bản pháp luật được cộng 10 điểm/lần; tương tác với đại biểu Quốc hội 5 điểm/lần; thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến 7 điểm/lần; phản ánh, kiến nghị được tiếp nhận và xử lý thành công 5 điểm/lần.

Thang điểm xếp hạng công dân số. Ảnh: Bộ Công an

Trên cơ sở xếp hạng, Bộ Công an đề xuất nhiều chính sách ưu đãi nhằm tạo động lực thúc đẩy người dân tham gia sâu hơn vào môi trường số. Cụ thể, công dân số sẽ được miễn 100% phí, lệ phí đối với 66 thủ tục hành chính thiết yếu gắn với quyền nhân thân hoặc có tần suất thực hiện cao như đăng ký kết hôn, khai sinh, khai tử, đổi giấy phép lái xe, cấp lại thẻ căn cước.

Đối với 56 thủ tục hành chính phức tạp đòi hỏi chi phí quản lý lớn, như nghiệm thu phòng cháy chữa cháy, khai thác dữ liệu dân cư, điều chỉnh thông tin cư trú hay cập nhật ADN, mức giảm tối thiểu 50% phí, lệ phí được đề xuất áp dụng.

Đáng chú ý, công dân số tích cực còn được đề xuất giảm 10% một số loại thuế và lệ phí khi thực hiện dịch vụ số qua VNeID, bao gồm thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản, thuế đối với hoạt động kinh doanh trên thương mại điện tử, lệ phí trước bạ đăng ký xe, thuế giá trị gia tăng khi mua sắm trực tuyến hoặc thanh toán không dùng tiền mặt. Trong khi đó, công dân số cơ bản chủ yếu được hưởng các ưu đãi về phí, lệ phí thủ tục hành chính.

Song song với cơ chế xếp hạng, Bộ Công an cũng đề xuất mở rộng VNeID trở thành một “siêu ứng dụng” phục vụ công dân số. Các tiện ích dự kiến bao gồm ví điện tử quốc gia và thanh toán số, chữ ký số cá nhân, kho dữ liệu cá nhân, địa chỉ thư điện tử chính thức cho mỗi công dân, cùng định hướng phát triển các nền tảng tương tác xã hội số an toàn.

Theo Bộ Công an, việc xây dựng hệ thống tính điểm và xếp hạng công dân số không chỉ nhằm khuyến khích người dân tham gia chuyển đổi số, mà còn tạo nền tảng hình thành xã hội số, kinh tế số và công dân số một cách thực chất, minh bạch và bền vững.

Văn Hùng